İŞTE VAR OLAMAMA VE HEMŞİRELİK HİZMETLERİNE ETKİSİ

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 1 - 9, 31.12.2022

Yeliz Tok , Ayşe Çiçek Korkmaz , Serap Altuntaş

Öz

İşte var olamama (Presenteizm), çalışanın fiziksel ya da ruhsal sağlık şikâyeti olmasına rağmen çeşitli nedenlerden kaynaklı işe gitmeyi tercih etmelerini yani hastayken çalışmak zorunda oldukları durumu ifade etmektedir. Hasta iken çalışmaya devam eden bireyler işte bulundukları süre zarfında normalde olması gerekenden daha düşük bir verimlilik gösterecek ve tam performans çalışamayacaklardır. Bu, özellikle yoğun çalışma saatleri olan hastanelerde, dikkat gerektiren önemli işlerde çalışan hemşireler için karşılaşılabilecek ciddi bir sorundur. Hemşirelikte işte var olamama iş doyumunu, çalışan verimliliğini, hasta güvenliğini, hasta bakım kalitesini ve sağlık bakım maliyetlerini etkilemektedir. Bu derlemede, işte var olamama kavramını, hemşirelik hizmetlerinde hangi boyutlarda etkili olduğunu açıklamak amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

hemşirelik hizmetleri, hemşirelik, işte var olamama

PRESENTEEİSM AND İTS EFFECT ON NURSİNG SERVİCES

Öz

Not being at work (presenteism) refers to the fact that the employee prefers to go to work for various reasons despite having a physical or mental health complaint, that is, the situation in which they have to work while sick. Individuals who continue to work while sick will show a lower productivity than they normally should and will not be able to work at full performance while they are at work. This is a serious problem for nurses working in important jobs that require attention, especially in hospitals with busy working hours. Absence at work in nursing affects job satisfaction, employee productivity, patient safety, patient care quality and health care costs. In this review, it is aimed to explain the concept of absenteeism at work, in which dimensions it is effective in nursing services.

Anahtar Kelimeler

nursing services, nursıng, presenteeism

Kaynakça

• KAYNAKLAR Aiken LH, Clarke SP, Sloane DM, Sochalski J, Silber JH. (2002).Hospital Nurse Staffing And Patient Mortality, Nurse Burnout, And Job Dissatisfaction. JAMA.288(16):1987-93. doi: 10.1001/jama.288.16.1987.
• Aksoy, A., Kutluca, F.(2005). “Çalışma Hayatında Stres Kaynakları, Stres Belirtileri ve Stres Sonuçlarının İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma”. Sosyal Siyaset Konferansları (Prof. Dr. Turan Yazgan’a Armağan). İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları. 457-486.
• Aslan Z, Etyemez S (2015). Turizm İşletmelerinde Presenteeism (İşte Var Olamama Sorunu) ve Mücadele Yöntemleri. I. Avrasya Uluslararası Turizm Kongresi Güncel konular, Eğilimler ve Göstergeler.Konya.2015.
• Atay V.(2021).Presenteizm ile Örgütsel Yabancılaşma İlişkisi: Van İli Otel İş Görenleri Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Van, Türkiye: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı.
• Aysun, K. Bayram, Ş.(2017). Determining the level and cost of sickness presenteeism among hospital staff in Turkey, International Journal of Occupational Safety and Ergonomics (JOSE).23(4):501-509.
• Baysal İ.A.(2012). Presenteeısm (İşte Varolmama Sorunu) İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Adnan Menderes Üniversitesi Akademik Personeli Üzerinde Bir Uygulama. Yüksek lisans Tezi. Aydın, Türkiye: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
• Brborović, H., Brborović, O., Brumen, V., Pavleković, G., ve Mustajbegović, J.(2014). Are Nurse Presenteeism And Patient Safety Culture Associated: A Cross-Sectional Study. Archives of Industrial Hygiene and Toxicology. 65(2):149-156. https://doi.org/10.2478/10004-1254-65- 2014-2462.
• Brborovic H, Brborovic O, Mustajbegovic J.(2016).Looking For The Possible Association Between Stress, Presenteeism And Absenteeism Among Croatian Nurses: A Cross-Sectional Study. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences.10(4). doi: 10.17795/ijpbs-4587.
• Burton J. (2010).Global Legal And Policy Context Of Workplace Health. In: WHO Healthy Workplace Framework And Model: Background And Supporting Literature And Practic.
• Caverley, N., Cunningham, J. B., & MacGregor, J. N.(2007).Sickness presenteeism, sickness absenteeism, and health following restructuring in a public service organization. Journal of Management Studies.44(2):304-319.
• Cser, J. R. (2010).Impact of Participation in a Worksite Wellness Program on Presenteeism: A Quantitative Study of Pennsylvania Workers. Capella University: Degree Doctor of Philosophy.
• Cooper, C.(2011).Presenteeism İs More Costly Than Absenteeism.http://www.hrmagazine.co.uk/hro/features/1019355/presenteeismcostly-absenteeism.
• Çelik H. (2018).Presenteizm’in İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeyine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep, Türkiye: Gaziantep Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Çiftçi, B. (2010).İşte Var Ol(Ama)Ma Sorunu Ve İşletmelerin Uygulayabileceği Çözüm Önerileri. Çalışma ve Toplum Dergisi.1(24): 153-174.
• Çoban, Ö., Harman, S. (2012).Presenteeism: Nedenleri, Yarattığı Örgütsel Sorunlar ve Çözüm Önerileri Üzerine Bir Alan Yazın Taraması. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 12(23):157-178.
• Dağdeviren, M., Eraslan E., Kurt, M.(2005).Çalışanların Toplam İş Yükü Seviyelerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Model ve Uygulaması. Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi. 20(4).
• Dalkılıç E., S. Harmancı A.K. (2018).İşte Var Olamama: Nedenleri ve Sonuçları. Sağlık ve Hemşirelik Yönetim Dergisi.5(2):123-129.
• Dew, Kevin ve Taupo, Trina.(2009). “The moral regulation of the workplace: presenteeism and public health”, Sociology of Health & Illness.31( 7): 994-1010.
• Ekinci, H., Ekici S. (2003).“İşletmelerde Örgütsel Stres Yönetim Stratejisi Olarak Sosyal Desteğin Rolüne İlişkin Görgül Bir Araştırma”, CÜ Sosyal Bilimler Dergisi.27( 1).
• Fiorini LA, Griffiths A, Houdmont J. (2017).Reasons For Presenteeism İn Nurses Working İn Geriatric Settings: A Qualitative Study. Journal of Hospital Administration.7(4):9-16. doi: 10.5430/jha.v7n4p9.
• George, R. Chiba, M. Scheepers, C. (2017).An investigation into the effect of leadership style on stress-related presenteeism in South African knowledge workers, SA Journal of Human Resource Management.15(1): 1-13.
• Gosselin, E., Lemyre, L., & Corneil, W.(2013). Presenteeism and absenteeism: Differentiated understanding of related phenomena. Journal of occupational health psychology.18(1):75.
• Johns, G.(2010).Presenteeism in the Workplace: A Review and Research Agenda. Journal of Organizational Behavior.31:519-542.
• Kandemir A.(2014). Hastane Çalışanları Arasında Sağlık Sorunları Nedeniyle Yaşanan İşte Var Olamama ve İşte Devamsızlık Davranışı ile Maliyetini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara, Türkiye: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Kurumları Yönetimi Anabilim Dalı.
• Karimi L, Leggat SG, Cheng C, Donohue L, Bartram T, Oakman J.(2017).Are organisational factors affecting the emotional withdrawal of community nurses? Aust Health Rev. 41(4):359- 64. doi: 10.1071/AH16027.
• Kendir, H. Arslan, E. Bokurt, Ö., H.(2018). Devam Bağlılığı, Presenteeism ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki: Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma, İşletme Araştırmaları Dergisi.10(4):1029-1046.
• Kessler C., Ames M., Hymel P.A. , Loeppke R. , Mckenas D.K. , Rıchlıng D. E. , Stang P.E., Ustun T. B. (2004).Using The World Health Organization Health And Work Performance Questionnaire (Hpq) To Evaluate The Indirect Workplace Costs Of Illness Joem.46(6): 23-37.
• Kim J, Suh EE, J, S, Choo H, Bae H, Choi H.(2016). “Sickness experiences of korean registered nurses at work: A qualitative study on presenteeism”. Asian Nursing Research.10(1); 32-38.
• Koçoğlu, M. (2007).İşletmelerde Presenteeism Sorunu ve İnsan Kaynakları Yönetimi Çerçevesinde Mücadele Yöntemleri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul, Türkiye: Yıldız Teknik Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Lowe, G.(2002). “Here in Body Absent in Productivity”, The National Journal of Human Resources Management. http://grahamlowe.ca/wpcontent/uploads/import_docs/2002-12-02-Lowe.pdf.
• Lui JNM, Andres EB, Johnston JM. (2018).“Presenteeism exposures and outcomes amongst hospital doctors and nurses: A systematic review”. BMC Health Services Research. 18(1):985.
• Mach M, Ferreira AI, Martinez LF, Lisowskaia A, Dagher GK, PerezNebra AR.(2018). Working conditions in hospitals revisited: A moderatedmediated model of job context and presenteeism. PLoS One.13(10):e0205973. doi: 10.1371/journal.pone.0205973.
• Oktay, S. (2021).Presenteizm ile Tıbbi Hata Yapma Eğilimi Arasındaki İlişki: Hemşireler Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Sivas, Türkiye: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı.
• Oruç, Ş.(2015).Presenteizm ile Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Aksaray Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.135.
• Schneider D, Winter V, Schreyögg J.(2008). Job Demands, Job Resources, And Behavior İn Times Of Sickness: An Analysis Across German Nursing Homes. Health Care Manage Rev.43(4):338-47. doi: 10.1097/ HMR.0000000000000157.
• Shamian, J. ve El-Jardali, F.(2007). Healthy Workplaces for Health Workers in Canada: Knowledge Transfer and Uptake in Policy and Practice. Healthcare Papers. (1): 6.
• Quazi, H.(2013). Presenteeism The Invisible Cost to Organization. Palgrave. Macmillan.
• Warren, Carol L.-Shelley I. White-Means Mona N. Wicks- Cyril F. ChangDick Gourle-Muriel Rice. (2011).“Cost Burden of the Presenteeism Health Outcome: Diverse Workforce of Nurses and Pharmacists”, JOEM.53(1):90-99.
• Yalım D.(2005).Hastayız Yine de Ofisteyiz, İnsan Kaynaklarında Yeni Eğilimler. Hayat Yayınları.İstanbul.
• Yıldız H., Yıldız B.(2013).“İş Yaşamında Presenteizm -Sözde Var Olma- Olgusu: Sağlık ve Verimlilik Açısından Önemi”, 7. Sağlık ve Hastane idaresi Kongresi Bildiriler Kitabı. Konya: Selçuk Üniversitesi. 819-830.