Sarmaşık Filmi: ‘Issız Ada’, ‘Tereddüt Anı’ ve ‘Kaçış Çizgileri’ Açısından Bir Değerlendirme*

Year 2019, Issue: 48, 364 - 387, 28.06.2019

Filiz Erdoğan Tuğran

Abstract

Bu makalenin amacı, Türk Sinemasında fantastik türe farklı yaklaşımlar getirmektir. Bu doğrultuda, fantastiğin nasıl tanımladığını netleştirmek ve bu tanımlama iddiasını geliştirmek amacıyla iki terimden yararlanılmıştır. Bunlardan ilki Tzvetan Todorov’un Fantastik (1999) adlı kitabında öne sürülmüş olan “tereddüt ânı, ikincisi ise, Gilles Deleuze ve Felix Guattari’nin kavramsallaştırmaya ait olan “ıssız ada” kavramıdır. Makalede öncelikle Gilles Deleuze’ün sinema üzerine yazmış olduğu Hareket-İmge ve Zaman-İmge kavramları kısaca incelenecek ve fantastik anlatının, zaman imge sineması ile ilişkilendirilme ihtimali üzerine düşünülecektir. Daha sonra fantastik anlatının özelliklerine değinilerek ‘tereddüt anı’, ‘ıssız ada’, ‘kaçış çizgileri’ gibi kavramlar üzerinden Tolga Karaçelik’in 2015 yılında yönetmiş olduğu Sarmaşık filmi incelenmeye çalışılacaktır. Makale Sarmaşık (2015) filminin ‘tereddüt anı’, ‘ıssız ada’, ‘kaçış çizgileri’ gibi kavramlar bağlamında incelendiğinden türe bir örnek teşkil ettiği sonucuna ulaşmaya çalışacaktır.

Keywords

Türk Sineması, Fantastik Sinema, Gilles Deleuze, Issız Ada, Kaçış Çizgileri.

Sarmasik Movie: An Evaulation in Terms of, ‘Line of Flight’, ‘Desert Islands’, ‘Moment of Hesitation’

Abstract

The aim of this article is to bring different approaches to the fantasy genre in Turkish Cinema. In this direction, I have used two terms to clarify how I describe fantasy and to
improve my claims. First concept is “moment of hesitation” proposed in Tzvetan Todorov’s book Fantastic (1999) and the second concept is “desert island” which is conceptualized by
Gilles Deleuze and Felix Guattari. Initially, the beginning of the cinema and the formation process of the genres will be briefly mentioned. The theses of Gilles Deleuze on cinema will
be examined and the fantasy narrative will be considered in relation to time image cinema. Later on, by referring to the characteristics of the fantasy narrative, we will try to examine
the Sarmaşık movie, which Tolga Karaçelik had directed in 2015 through concepts such as ‘hesitation moment’, ‘desert island’, ‘fligt of lines’. The article will attempt to conclude that
Sarmaşık (2015) is an example of the genre since it is examined in terms of concepts such as ‘hesitation moment’, ‘desert island’, ‘fligt of lines’

Keywords

Turkish Cinema, Fantastic Cinema, Gilles Deleuze, Desert Islands, Line of Flight.

References

• Ashton, Dyrk, (2006) Using Deleuze: The Cinema Books, Film Studies and Effects, PHD Thesis, Ohio: Bowling Green State Uiversity.
• Bergson, Henri, (1941) Yaratıcı Tekâmül, (Çev. M. Ş. Tunç). Ankara: M.E.B.
• Bergson, Henri, (2015) Madde ve Bellek, (Çev. I. Ergüden). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları. Ankara.
• Carroll, Lewis (2006) The Complete Illustrated Works Of Lewis Carol: Alice Adventures in Wonderland-Through The Looking Glass, London: Oktopus Publishing Group.
• Colebrook, Claire, (2009) Gilles Deleuze, (Çev. C. Soydemir). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Daniel, Defoe, (2015) Robinson Crusoe, (Çev. A. Göktürk). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Deleuze, Gilles, (2015) Anlamın Mantığı, (Çev. H. Yücefer). İstanbul: Norgunk Yayınları.
• Deleuze, Gilles, (1997) Cinema 2: The Time-Image, USA: The Athlone Press.
• Deleuze, Gilles (2009) Issız Ada ve Diğer Metinler, (Çev. F. Taylan, H. Yücefer). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Deleuze, Gilles, (2014) Sinema I: Hareket-İmge, (Çev. S. Özdemir). İstanbul: Norgunk Yayınları.
• Deleuze, Gilles, Guattari, Felix (2014) Anti-Ödipus, (Çev. F. Ege, H. Erdoğan, M. Yiğitalp). Ankara: Bilim ve Sosyalizm Yayınları.
• Deleuze, Gilles, Guattari, Felix (2015) Kafka: Minör Bir Edebiyat İçin, (Çev. I. Ergüden). İstanbul: Dedalus Kitap.
• Goodchild, Philip, (2005) Arzu Politikasına Giriş, (Çev. R. G. Öğdül). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Guattari, Felix, (2014) Kaçış Çizgileri, (Çev. I. Ergüden). İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• Flaxman, Gregory, (2000) The Brain is the Screen – Deleuze and The Philosophy of Cinema, London: University of Minesota Press.
• Kafka, Franz, (2010) Dönüşüm, (Çev. A. Cemal). İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Kasaba, Reşat (Edt.) Türkiye Tarihi 1839-2010, (Çev. Z. Bilgin) İstanbul: Kitap Yayınevi, Cilt 4, t.y.
• Kaya, Sumru Y. (2011) Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler, Sinema ve Gerçek, (Edt. D. Bayrakdar). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Maratti, Paola, (2008) Gilles Deleuze: Cinema and Philosophy, Baltimore, Maryland: The Hopkins University Press.
• Monaco, James, (2010) Bir Film Nasıl Okunur? (Çev. E. Yılmaz). İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Nowell-Smith, Geoffrey (Edt.) (2008) Dünya Sinema Tarihi, (Çev. A. Fehmi). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Süalp, Tül Akbal, (2004) Zaman Mekân Kuram ve Sinema, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Steinmetz, Jean-Luc, (2006) Fantastik Edebiyat, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Todorov, Tzvetan, (1999) Fantastik, (Çev. N. Öztokat) İstanbul: Metis Yayınları.
• Zourabichvili, François, (2011) Deleuze Sözlüğü, (Çev. A. U. Kılıç). İstanbul: Say Yayınları.