Uyuşturucu Bağımlılığının Yazılı Basında Temsili

Year 2018, Issue: 47, 467 - 485, 11.12.2018

Arzu Karasaç Gezen

Abstract

Bağımlılık, bir nesneye, kişiye, bir varlığa duyulan önlenemez istek veya bir başka iradenin etkisi altına girme durumu olarak tanımlanmaktadır. Uyuşturucu bağımlılığı ise, vücudun işlevlerini bozan maddelerin kullanılması, bundan dolayı zarar görülmesine rağmen bu maddelerin kullanımının bırakılamamasıdır. Uyuşturucu madde bağımlılığında, pek çok etken bir araya gelerek bağımlılığa neden olabilmektedir. Bu durum, bağımlılığa ve bağımlılıkla mücadeleye bakışımızı yeniden sorgulamamızı, bu konu üzerinde yeniden düşünmemizi gerekli kılmaktadır.

Toplumda, sağlığa yönelik bilgi ihtiyacını karşılamada en çok başvurulan kaynaklardan bir tanesi de medyadır. Medya tarafından topluma sunulacak doğru ve güvenilir sağlık bilgisi karşılaşılan sorunlarla mücadelede son derece önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışma, toplumsal bir sorun olan uyuşturucu bağımlılığının medyada nasıl temsil edildiğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda çalışmada, 2014 ve 2015 yılları ekim, kasım, aralık aylarında konu ile ilgili Hürriyet, Milliyet, Sözcü, Vatan, Posta, Habertürk gazetelerinde yer alan haberler içerik çözümlemesi tekniği ile analiz edilmiştir. Yazılı basında en yüksek tiraja sahip ilk altı gazete örnekleme alınmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda gazetelerin uyuşturucu bağımlılığını; yol açtığı sağlık sonuçları (koma, ölüm) ve ünlülerin uyuşturucu kullanımı konuları çerçevesinde gündeme taşıdıkları; sıradan kişileri konu alan haberler ile ünlüleri konu alan haberlerde farklı çerçeveler kullandıkları, bağımlılığı toplumsal, politik, ekonomik boyutlarını göz ardı ederek sundukları görülmüştür. Ayrıca haberlerde toplumu bağımlılık hakkında bilgilendirmeye yönelik içeriklerin de yeterince yer almadığı tespit edilmiştir.

Keywords

Uyuşturucu, Bağımlılık, Medya, Sağlık Haberciliği, Sağlık Iletişimi.

Representation of Drug Addiction in Press

Abstract

Addiction is described as an irresistible desire for an object, person or creature or the state of falling under the influence of another will. Drug addiction is the abuse of substances impairing the functions of body and failure to quit using these substances although they are harmful. For drug addiction, many factors may come together and cause addiction. This makes it necessary for us to question our stance for addiction and the fight against addiction, driving us to reconsider this issue.

Media is one of the most frequently consulted sources of information for the public to meet their needs for information on healthcare. Accurate and reliable healthcare information to be provided by media for the society has a critically significant place in the fight against the problems faced. This study aims to reveal how drug addiction as a social problem is represented in the media. In this framework, reports published in October, November and December of 2014 and 2015 on the newspapers Hürriyet, Milliyet, Sözcü, Vatan, Posta and Habertürk were analysed using the content analysis technique. The sample included top 6 newspapers with the highest circulation in press. According to the findings, it was seen that drug addiction was mostly addressed by the newspapers for the health consequences they led to (such as coma and death) and within the scope of drug abuse by celebrities. It was established that different discourses were used for the reports about ordinary people and the celebrities and that social, political and economic aspects of addiction were overlooked in the reports. It was also found that reports did not include sufficient coverage to inform the society on addiction.

Keywords

Drug, Addiction, Media, Health Journalism, Health Communication.

References

• Balseven, A., Özdemir, Ç., Tuğ, A., Hancı, H. ve Doğan, Y. B., (2002). “Madde Kullanımı, Bağımlılıktan Korunma ve Medya”, Sted, 11(3), s. 91-93.
• Chermak, Steven, (2006). “The presentation of drugs in the news media: the news sources involved in the construction of social problems.”, Journal Justice Quarterly, 14(4), pages. 687-718.
• Çınarlı, İnci, (2008). Sağlık İletişimi ve Medya, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Evren, Cüneyt E. (1997). “Bağımlılık Bir Beyin Hastalığıdır”, Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 7(1-4), s.52-57.
• Fan, David. P. (2010). “News Media Framing Sets Public Opinion That Drugs is the Country’s Most Important Problem”, Substance Use &Misuse, 31(10), pages: 1413-1421.
• Geray, Haluk, (2004). Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel Yöntemlere Giriş: İletişim Alanından Örneklerle, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Gökçe, Orhan, (2006). İçerik Analizi: Kuramsal ve Pratik Bilgiler, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Greenfıeld, David N., (1999). “Virtual addiction: Sometimes new technology can create new problems”, https://virtual-addiction.com/virtual-addiction/ Erişim tarihi 20.6.2017.
• Kim, Sun-Woo ve Kim, Ran-Do, (2002). “A Study of Internet Addiction: Status, Causes, and Remedies- Focusing on the alienation factor”, International Journal of Human Ecolojy, 3(1), p.1-19.
• Ögel, Kültegin, (2010). Alkol ve Madde Kullanım Bozuklukları: Tanı, Tedavi ve Önleme, İstanbul: Yeniden Yayınları.
• Sağlık Bakanlığı, (2018). “Uyuşturucu ile Mücadele Ulusal Strateji Belgesi ve Eylem Planı”, https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/bagimliliklamucadele-haberler/662-2018- 2023-uyusturucu-ile-mucadele-ulusal-strateji-belgesi-ve-eylem-planı.html.Erişim Tarihi:04.06.2018
• Solmaz, A. ve Okumuş M., (2015). “Yeni Bir Uyuşturucu Madde Olan Bonzai Haberlerinin İnternetten Sunumu: www.milliyet.com.tr Örneği”, Selçuk İletişim, 8(4), s.341-356.
• TBMM, (2008). “Uyuşturucu Başta Olmak Üzere Madde Bağımlılığı ve Kaçakçılığı Sorunlarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu”, Ankara.
• Uzbay, İ,Tayfun (2009). “Madde Bağımlılığının Tarihçesi, Tanımı, Genel Bilgiler ve Bağımlılık Yapan Maddeler”, Meslek İçi Sürekli Eğitim Dergisi, Ankara: Türk Eczacılar Birliği Yayını, 21-22, s.6-16.
• United Nations Office On Drugs And Crime; (2016). World Drug Report 2016. New York, http://www.unodc.org/doc/wdr2016/WORLDDRUGREPORT2016web.pdf. Erişim Tarihi: 30. 06. 2017.
• Yeşilay, (2014). “Uyuşturucu Maddelerden Korunmak İçin”. Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Programı, İstanbul: Yeşilay Yayınları.
• Yates, Rowdy (2014). “Recovery Capital, Addiction Theory, and the Development of Recovery Communities”, Addicta: The Turkish Journal on Addictions Turkish Green Crescent Society. Autumn,1(2), s: 96-112.