Öz
Bilgi ve iletişim teknolojisindeki gelişmeler hem iletişim uygulamalarını hem de medya okuryazarlığı dahil iletişim çalışmalarının kuramsal temellerini etkilemektedir. “Medya okuryazarlığı” terimiyle ilgili çeşitli tartışmalar ve araştırmalar bulunmaktadır. Dijitalleşmenin hızla yaygınlaştığı günümüzde, medya okuryazarlığının içeriği de konvansiyonel medya yanında dijital medyayı da kapsayacak biçimde genişlemiş durumdadır. Bu bağlamda, İnternet okuryazarlığının yanı sıra bilgisayar, siber, ağ, dijital ve bilgi okuryazarlığı gibi okuryazarlıklardan da sözedilmektedir. Makale; dijital medya okuryazarlığı, dijital okuryazarlık, veri ve bilgi okuryazarlığı başta olmak üzere Türkiye’de medya okuryazarlığı kapsamında yapılan çalışmaları incelemeyi amaçlamaktadır. Sözkonusu amaç doğrultusunda, çalışmanın odağını, 2015-2020 yılları arasında Türkiye'de sosyal bilimler, bilim ve teknoloji ile ve iletişim bilimleri alanlarında hazırlanmış doktora tezleri oluşturmaktadır. T. C. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanından ulaşılan tezler; kapsamı, metodolojisi ve medya okuryazarlığı konusunu ele alış biçimi ve çıkarımları çerçevesinde incelenmiştir. Medya okuryazarlığı konusunda hazırlanan tezlerde kullanılan nitel, nicel ve karma metodolojiye veya ikincil veri kaynaklarına dayanan araştırma yöntem ve tekniklerinden yararlanma biçimleri incelenmiştir. Yapılan incelemelerden hareketle, uluslararası alanda medya okuryazarlığı uygulamaları ve araştırmaları çerçevesinde öne çıkan sonuçlar ve alanyazın da gözönüne alınarak, gelecekteki iletişim araştırmaları, medya okuryazarlığı eğitimi ve uygulamaları için önerilerde bulunulmuştur. Bu çerçevede, veri odaklı bir toplumda, dijital medya ortamlarının fırsatlarını kullanabilen ve olası risklerden kaçınabilen bireylerin varolabilmesi için, dijital medya okuryazarlığı bilgi ve becerilerinin önemi bir kez daha vurgulanmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Dijital Medya, Medya Okuryazarlığı, Doktora Tezleri, Dijital Medya Ortamı, Olanaklar ve Riskler.
Dijital Medya Medya Okuryazarlığı Doktora Tezleri Dijital Medya Ortamı Olanaklar ve Riskler Digital Media Media Literacy Doctoral Dissertations Digital Media Environment Possibilities and Risks.
Abstract
The advances in information and communication technology affect both communication practices and theoretical foundations of communication studies, including media literacy. There are various discussions and research on the term "media literacy". In today's world where digitalization is rapidly spreading, the content of media literacy has expanded to include digital media as well as conventional media. Besides internet literacy, some other literacies such as computer, cyber, network, digital, and information literacies are also mentioned. This article aims to examine the studies carried out within the scope of media literacy in Turkey, especially digital media literacy, digital literacy, data and information literacy, and so on and so forth. In line with the aforementioned purpose, the focus of the study is the doctoral dissertations prepared in the fields of social sciences, science and technology and communication sciences in Turkey between the years 2015-2020. The dissertations accessed from the database of the National Thesis Center of the Council of Higher Education in Turkey were examined in terms of their scope, methodology, and the way they address the issue of media literacy and their implications. The ways of conducting research methods and techniques based on qualitative, quantitative and mixed methodology or secondary data sources in the theses prepared on media literacy were examined. It is aimed to examine the qualitative, quantitative, and mixed methodology used in the studies or research based on secondary data sources. Based on these examinations, suggestions have been made for future communication research, media literacy education and practices, taking into account the prominent results and literature within the framework of media literacy practices and research in the international arena, including Europe. In this context, the importance of digital media literacy knowledge and skills should be emphasized once again in order for individuals who can use the opportunities of digital media environments and avoid possible risks in a datafied society.
Keywords: Digital Media, Media Literacy, Doctoral Dissertations, Digital Media Environment, Possibilities and Risks.
Digital Media Media Literacy Doctoral Dissertations Digital Media Environment Possibilities and Risks.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Communication and Media Studies |
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Publication Date | July 1, 2023 |
Submission Date | January 22, 2023 |
Published in Issue | Year 2023 Issue: 62 |