The Status of The Films Shot in Adana Between 2012–2023 in The National Distribution and Screening Market

Year 2025, Issue: 69, 45 - 68, 18.03.2025

Batukan Ceyran , Aydın Çam

https://doi.org/10.47998/ikad.1560523

Abstract

In the context of communication and cultural studies, this research aims to examine the quantitative aspects of the representation of Adana and its residents in Turkish cinema after 2000. Focusing on 32 films, each featuring at least one sequence shot in Adana, the study explores the position of these films within the distribution and exhibition market of Türkiye between 2012 and 2023. Data on these films, including the year of production, release date, weekly screening time, audience numbers, revenue, director, production company, and distributor, were collected from Box Office Türkiye and IMDB databases. This data was organized into tables to monitor trends in screening times, audience numbers, and revenue fluctuations. By comparing these films with others shot in Türkiye, the study provides quantitative insights into the economic position of Adana-based films within the Turkish film economy after 2012, particularly in terms of the distribution and screening economy. The findings reveal significant differences in terms of distribution and exhibition between mainstream and art-house films shot in Adana. Nonetheless, the economic footprint of films produced in Adana has grown significantly within the Turkish distribution and exhibition markets. Furthermore, the study highlights Adana’s considerable economic potential in film production. As a result, there is an urgent need for further academic research and sectoral initiatives to capitalize on the city’s potential within the creative industries.

Keywords

Adana in Cinema, Film Economy, Film Distribution, Re-production, The Culture Industry

Project Number

Proje ID: 16861, Proje Kodu: SYL-2024-16861

2012–2023 Yılları Arasında Adana’da Çekilen Filmlerin Ulusal Dağıtım ve Gösterim Pazarındaki Yeri

Abstract

Bu araştırmayla iletişim ve kültürel çalışmalar bağlamında, Adana ve Adanalıların 2000 sonrasında Türk sinemasındaki işlenişinin nicel yönlerini soruşturmak amaçlanmıştır. Çalışmada, en az bir sekansı Adana’da 2012–2023 yılları arasında çekilen 32 filmin Türkiye dağıtım ve gösterim pazarındaki yeri incelenmiştir. Çalışma kapsamında öncelikle, ilgili dönemde Adana’da çekilen 32 filmin verisi Box Office Türkiye ve IMDB veri tabanlarından derlenmiştir. Filmlerin yapım yılını, gösterim tarihini, hafta bazında gösterim sürelerini, biletli seyirci sayısını, hasılatını, yönetmenini, yapım şirketini ve dağıtımcısını gösteren veriler tablolara aktarılmıştır. Bu veri sayesinde filmlerin gösterim süresi, biletli seyirci sayısı ve hasılatındaki artış ve azalmalar takip edilmiştir. Bu filmlerin verileri Türkiye’de çekilen diğer filmlerle kıyaslanarak, 2012 sonrasında Türk film ekonomisinde Adana filmlerinin durumu ve Adana’da çekilen filmlerin dağıtım ve gösterim ekonomisindeki yeri hakkında nicel bilgi üretilmiştir. Çalışmayla, Adana’da çekilen anaakım filmlerle art-house filmler arasında dağıtım ve gösterim bağlamında önemli farklılıklar olduğu görülmüştür. Bununla beraber Adana’da çekilen filmlerin ekonomik hacmi, Türkiye dağıtım ve gösterim pazarında belirgin bir büyüklüğe ulaşmıştır. Çalışma aynı zamanda Adana’nın film yapım alanında da önemli bir ekonomik potansiyeli olduğunu göstermektedir. Bu nedenle, şehrin bu potansiyelini yaratıcı endüstriler alanında değerlendirecek yeni akademik çalışmalara ve sektörel projelere ihtiyaç vardır.

Keywords

Sinemada Adana, Sinema Ekonomisi, Film Dağıtımı, Yeniden-üretim, Kültür Endüstrisi

Ethical Statement

Bu çalışmada sunduğumuz verileri, bilgileri ve dokümanları akademik ve etik kurallar çerçevesinde elde ettiğimizi; tüm bilgi, belge, değerlendirme ve sonuçları bilimsel etik ve ahlak kurallarına uygun olarak sunduğumuzu; çalışmada yararlandığımız eserlerin tümüne uygun atıfta bulunarak kaynak gösterdiğimizi; kullanılan verilerde ve ortaya çıkan sonuçlarda herhangi bir değişiklik yapmadığımızı; sunduğum çalışmanın özgün olduğunu ve çalışmanın, etik kurul izni gerektirmeyen çalışmalar arasında yer aldığını beyan ederiz.

Supporting Institution

Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Project Number

Proje ID: 16861, Proje Kodu: SYL-2024-16861

Thanks

Çalışma, Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir (Proje ID: 16861, Proje Kodu: SYL-2024-16861). Proje ekibi desteğinden dolayı Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimine teşekkür eder.

References

• Adorno, T. W. (2007). Kültür endüstrisi kültür yönetimi. (N. Ülner, M. Tüzel & E. Gen, Çev.). İletişim Yayınları.
• Aitken, S. C., & Zonn, L. (Ed.). (1994). Place, power, situation, and spectacle: a geography of film. Rowman & Littlefield.
• Bağır, T. (2022). Adana’da çekilen diziler üzerine sesli düşünme. Arkaplan Sanat,3(18), 26–27.
• Barber, S. (2004). Projected cities: cinema and urban space. Reaktion Books.
• Başka Sinema. (2024, Ağustos 22). Başka Sinema hakkında. https://www.baskasinema.com.
• Birincioğlu, Y. D. (2019). Popülist söylemin perde arkası: 5224 sayılı Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılması ile Desteklenmesi Hakkında Kanun’a dair değerlendirmeler. Moment Dergi, 6(1), 75–98.
• Bordwell, D. (2016). Film pratiğinin kipi olarak sanat sineması. İçinde A. Karadoğan (Editör), Auteur Kuram ve sanat sineması üzerine (ss. 107–118). De Ki Yayınları.
• Box Office Türkiye. (2024, Ağustos 22). Dağıtımcılar – Başka Sinema. https://boxofficeturkiye.com/dagitimci/baska-sinema--767/yillara-gore/2018.
• Box Office Türkiye. (2024, Ağustos 22). Hakkımızda. https://boxofficeturkiye.com/kurumsal/hakkimizda.
• Box Office Türkiye. (2024, Ağustos 22). Sıkça sorulan sorular. https://boxofficeturkiye.com/kurumsal/s.s.s.
• Box Office Türkiye. (2024, Ağustos 22). Tüm filmler seyirci rekoru – ilk 100 (1989’dan günümüze). https://boxofficeturkiye.com/tum-zamanlar/seyirci-rekorlari/tum-filmler.
• Box Office Türkiye. (2024, Ağustos 22). Yerli filmler – 2023 yılındaki tüm filmler. https://boxofficeturkiye.com/yerli-filmler/2023/tum-filmler.
• Box Office Türkiye. (2024, Ağustos 22). Yerli filmler. https://boxofficeturkiye.com/yerli-filmler.
• Clarke, D. B. (Ed.). (1997). The cinematic city. Psychology Press.
• Coş, N. (1969). Türkiye’de sinemaların dağılışı. AS Akademik Sinema – Filmcilik Sinemacılık Dergisi, 2, 19–26.
• Çam, A. (2018). 1960–1975 yılları arasında Adana’da filmcilik ve sinemacılık işi. İleti-ş-im, 28, 9–41.
• Diker, C. (2020). 2005–2020 yılları arasında verilen film destekleri üzerine eleştirel ekonomi politik bir değerlendirme. İnsan ve İnsan, 7(26), 139–161.
• Erkılıç, H. (2003). Türk sinemasının ekonomik yapısı ve bu yapının sinemamıza etkileri. [Yayımlanmamış sanatta yeterlilik tezi]. Mimar Sinan Üniversitesi.
• Erkılıç, H. (2009). Düş şatolarından çoklu salonlara değişen seyir kültürü ve sinema. Kebikeç İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi, 28, 143–162.
• Erkılıç, H., & Duruel Erkılıç, S. (2021). Covid-19 pandemisi sürecinde dijital platformların yükselişi: Sinema değer zincirindeki değişim sinema endüstrisini nasıl etkiler? Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, Özel Sayı 2, 99–126.
• Erkılıç, H., & Ünal, R. (2018). Türkiye sinemasına özgü bir üretim tarzı olarak bölge işletmeciliği: Adana bölgesi işletmeciliği örnek olay incelemesi. Erciyes İletişim Dergisi, 5(3), 54–74.
• Erus, Z. (2007). Film endüstrisi ve dağıtım: 1990 sonrası Türk sinemasında dağıtım sektörü. Selçuk İletişim, 4(4), 5–16.
• Fiske, J. (2021). Popüler kültürü anlamak. (S. İrvan, Çev.). Pharmakon Yayınevi.
• Gümüşkemer, A. (2018). 1960–1980 yılları arasında Türk sineması: Bölge işletmeciliğinin Türk sinemasına yansımaları. [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• IMDB. (2024, Ağustos 22). Blockbuster:2023. https://www.imdb.com/list/ls564402251/. Karabağ, Ç., & Bugey, E. (2023). Yerli sinema ve endüstri ilişkileri bağlamında dağıtım-gösterim ağlarında yoğunlaşma: CGV Mars Entertainment Group vakası. Journal of Arts, 6(4), 301–315.
• Karadoğan, A. (2014) Modernizmin izini sürmek: Türkiye’de sanat sinemasının gelişimi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Kovács, A. B. (2010). Modernizmi Seyretmek Avrupa Sanat Sineması 1950–1980. (E. Yılmaz, Çev.). De Ki Basım Yayım.
• Kuyucak Esen, Ş. (2010). Türk sinemasının kilometre taşları – dönemler ve yönetmenler. Agora Kitaplığı. Mennel, B. (2019). Cities and cinema. Routledge.
• Mezda, K. (2021). Covid 19 pandemisi sürecinin Türkiye’deki sinema salonlarına etkisi üzerine bir analiz. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli E-Dergisi, 8, 72–90.
• Neuman, W. L. (2006). Toplumsal araştırma yöntemleri – nicel ve nitel yaklaşımlar 2. Cilt. Yayınodası Ltd.
• Özdurak, C. (2020). Birleşme ve devralmalar sonrasında Türkiye sinema sektöründeki oligopolistik yapı. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 1–17.
• Özön, N. (1981). Sinema ve televizyon terimleri sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Shiel, M., & Fitzmaurice, T. (Ed.). (2011). Cinema and the city: film and urban societies in a global context. John Wiley & Sons.
• Şener, E. (1970). Yeşilçam ve Türk sineması. Kamera Yayınları.
• Torun, M. (18 Eylül 2024). Kişisel Görüşme.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. (2024, Aralık 2). Tüketici fiyatları. https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Enflasyon+Verileri/Tuketici+Fiyatlari.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2024, Haziran 5). Sinema ve gösteri sanatları istatistikleri, 2023. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Sinema-ve-Gosteri-Sanatlari-Istatistikleri-2023-53639#.
• Tüzün, S. (2013). Multipleks sinema salonları ve Türkiye örneğinde sinema sektöründe değişen güç dengeleri. Sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 4(1), 85–115.
• Uğur Tanrıöver, H. (2011). Türkiye’de film endüstrisinin konumu ve hedefleri. İTO Yayınları.
• Ulusay, N. (2008). Melez imgeler. Dost Yayınları.
• Yaylagül, L. (2016). Kitle iletişim kuramları. Dipnot Yayınları.
• Zengin, F. (2017). Türk sinemasında dijital dönüşüm. Kalkedon Yayıncılık.