Nursing Care Given to a Patient with a Diagnosis of Lung Cancer According to Functional Health Patterns: A Case Report

Year 2023, Volume: 8 Issue: 2, 867 - 872, 21.06.2023

Duygu Urgancı Eylem Topbaş

Abstract

Lung cancer is asymptomatic at the beginning and is diagnosed in advanced stages; thus, its mortality rate is high compared to other cancer types. At the time of diagnosis, the majority of patients have metastasis. A 59-year-old female patient with lung cancer could not nourish enough due to nausea, vomiting, and diarrhea, and was hospitalized in the internal medicine unit for supportive treatment. Due to the high number of complications that may occur during the COVID-19 process, a nursing care plan was designed using the model of “Functional Health Patterns (FHP)” which was developed by Gordon in 1982 to increase the patient’s self-care and self-efficacy as soon as possible, provide the support needed, and prevent possible complications. The model enabled us to evaluate the patient as a whole and collect the findings correctly, completely, and objectively. It was observed that the patient’s self-belief increased and that she could better manage the symptoms. However, due to the continuing side effects of medication used for cancer treatment, her complaints could not be completely improved.

Keywords

Cancer, lung cancer, functional health pattern, nursing

Akciğer Kanseri Tanılı Olan Hastaya Fonksiyonel Sağlık Örüntülerine Göre Verilen Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu

Abstract

Akciğer kanseri başlangıçta asemptomatik olması ve ileri evrelerde tanı konulması nedeni ile kanser türleri arasında mortalite oranı yüksektir. Tanı anında hastaların büyük bir çoğunluğunda kanser metastaz yapmış durumdadır. Olguda 59 yaşında akciğer kanseri kadın hasta; bulantı, kusma ve ishal sebebi ile yeteri kadar beslenememiş, destek tedavi amacı ile dâhiliye servisine yatırılmıştır. Covid-19 sürecinde oluşabilecek komplikasyonun fazla olması nedeniyle hastanın en kısa sürede öz bakım ve öz yeterliliğini arttırmak, ihtiyaç duyduğu desteği ve oluşabilecek komplikasyonları önlemek amacı ile 1982’de Gordon tarafından geliştirilmiş “Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri (FSÖ)” modeli kullanılarak değerlendirilmiş hemşirelik bakım planı ve girişimleri planlanmıştır. Model hastayı bir bütün olarak değerlendirmemizi, bulguları doğru, eksiksiz ve objektif şekilde toplanmasını sağlamıştır. Hastanın kendisine olan inancının arttığı, semptomları daha iyi yönetebildiği gözlendi ancak kanser tedavisi için kullanılan ilaçların yan etkilerinin devam etmesi sebebiyle şikâyetlerinde tam bir düzelme sağlanamamıştır.

Keywords

Kanser, akciğer kanseri, fonksiyonel sağlık örüntüsü, hemşirelik

References

• World Health Organization. International Agency For Research On Cancer [homepage on the Internet]. c2020 [updated 2020; cited 2020 October 9]. Available from: http://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/ cancers/15-Lung-fact-sheet.pdf.
• Nasim F, Sabath BF, Eapen GA. Lung Cancer. Med Clin North Am. 2019 May;103(3):463-73.
• Çelik FD, Çakır E, Gülbağcı B, Demirci A, Varım C, Bilir C. Sakarya Üniversitesi tıbbi onkoloji kliniği 2017-2018 yılı akciğer kanseri istatistikleri. Journal of Human Rhythm, 2020;6(1):8-14.
• Bade BC, Dela Cruz CS, Lung cancer. epidemiology, etiology, and prevention. Clin Chest Med. 2020;41(1):1-24.
• Erbaycu AE. Akciğer kanserinde epidemiyoloji ve risk faktörleri. İçinde: Ünsal M, editör. Akciğer Kanseri. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2020, 1-5 s.
• Levent E, Sarıman N, Soylu AC, Yurtlu Ş. Akciğer kanserini taklit eden endobronşiyal tüberküloz: olgu sunumu. Maltepe Tıp Dergisi. 2009;1(2):43-8.
• Rihawi E, Huang G, Al-Hajj A, Bootwala, Z. A case of tuberculosis and adenocarcinoma coexisting in the same lung lobe, International Journal of Mycobacteriology. 2016;5(1):80-2.
• Baysungur V, Mısırlıoğlu AK. Tüberküloz ve akciğer kanseri birlikteliği. Bulletin of Thoracic Surgery/Toraks Cerrahisi Bülteni. 2015;9(4):324-30.
• Erbaycu AE, Gülpek M, Tuksavul F, Uslu Ö, Güneş Ö, Güçlü SZ. Akciğer kanserli olgularda teşhis anında akciğer tüberkülozu birlikteliği. İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi. 2006;20(1):11-4.
• Gustavo Telles da Silva, Anke Bergmann, Luiz Claudio Santos Thuler. Küçük hücreli dışı akciğerk anserinde kemik metastazı insidansı ve risk faktörleri. Asya Pac J Kanser Prev. 2019;20(1):45–51.
• Coşkun HS, Dabak N. Akciğer kanseri kemik metastazları. Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği Dergisi. 2019;18:578–84.
• Blandin Knight S, Crosbie PA, Balata H, Chudziak J, Hussell T, Dive C. (2017). Progress and prospects of early detection in lung cancer. Open Biol. 2017;(7):170070.
• Morrison EJ, Novotny PJ, Sloan JA, Yang P, Patten CA, Ruddy KJ. Et al. Emotional problems, quality of life, and symptom burden in patients with lung cancer. Clin Lung Cancer. 2017 Sep;18(5):497-503.
• Sabancıoğulları S, Elvan E, Kelleci M, Doğan, S. Bir psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi. Journal of Psychiatric Nursing. 2011;2(3):117-22.
• Babacan Gümüş A, Şıpkın S, Keskin G. Fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli ile bir huzurevinde yaşayan yaşlıların bakım gereksinimlerinin belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2012;3(1):13-21.
• Uslu A, Hisar F. Metastatik meme kanseri olan hastanın Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli’ne göre hemşirelik bakımı: Olgu sunumu. Genel Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;2(1):59-69.
• Can G. Onkoloji uygulama öğrenci eğitim modülü. İçinde: Enç N, Can G, editörler. İç Hastalıkları Hemşireliği Uygulama Öğrenci Eğitim Modülü. 2.baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2015, 73-110.
• Wilkınson, J. ve Barcus, L. Pearson Hemşirelik tanıları el kitabı. Kapucu S., Akyar İ., Korkmaz F. Çev. 11. Baskı. Ankara: Pelikan Yayınevi; 2018.
• Türkiye’de Akciğer Kanseri Raporu. Akciğer kanserleri derneği, akciğer sağlığı ve yoğun bakım derneği, sağlık bilimleri üniversitesi, türk tıbbi onkoloji derneği, türkiye kanser enstitüsü ve türkiye solunum araştırmaları derneği. 2018. Available from: https://www.medikalakademi.com.tr/wp-content/uploads/2018/11/turkiyeakciger- kanseri-raporu.pdf.
• Yıldızhan A, Candaş FH. Akciğer kanseri. İçinde: Yücel O. editör. Göğüs cerrahisi ders notları. Ankara, Merkez Repro. 2012, 20- 8.
• Küçük İG, Küçük, Ş, Sunay D. Sol klavikula ağrısı ile gelen hastada saptanan akciğer adenokarsinom olgusu. Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2014;15(1):51-4.
• Bağcıer F, Osman O, Akın E. Sırt ağrısı ile prezente olan akciğer kanseri: bir metastaz olgusu. Turk J Osteoporos, 2016;(22):50-3.
• Kutuk B. Kemoterapi uygulanan kanserli hastalarda öz bakımın değerlendirilmesi. [master’s thesis]. [İstanbul]: İstanbul Bilim Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2016. 68 p.
• Süren M, Doğru S, Önder Y, Çeltek NY, Okan İ, Çıtıl R. et al. Son dönem kanser hastalarında semptom kümelerinin incelenmesi. Ağrı Dergisi. 2015;27(1):12-7.
• Yüce GE, Muz G. Kanser hastalarında görülen bulantı ve kusma semptomlarının yönetimi. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi. 2020;9(2):116-24.
• Koçak S, Ertekin B, Polat M, Girişgin, S, Kara H. Onkolojik hastaların acil servise başvuru nedenleri. Sakarya Tıp Dergisi. 2012;2(1):16-20.
• Gülhan PY, Ataoğlu Ö, Balbay EG, Annakkaya AN. Akciğer kanseri tanısıyla serviste yatırılarak izlenen hastalarımızın genel özellikleri. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2019;9(3):150-54.
• Atlı A, Düger T. Tedavi gören erişkin kanser hastalarında yaşam kalitesi ve kasın kuvvet değerlendirilmesi. Turkish Journal of Physiotherapy and Rehabilitation. 2020;31(3):288-97.
• Yıldız E, Çaydam ÖD. Sistematik derleme: Kanserli hastalara yönelik damgalama ile ilgili araştırmaların sistematik bir analizi. Sağlık ve Toplum. 2020;(1).
• Özgün G. Onkoloji kanser türlerine göre yaşam kalitesi, kaygı ve antropometrik ölçümleri değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2020;7(3):345-68.
• Van Montfort E, de Vries, J, Arts R, Aerts JG, Kloover, JS, Traa MJ. The relation between psychological profiles and quality of life in patients with lung cancer. Support Care Cancer. 2020;28(3):1359-67.
• Chen HL, Liu K, You QS. Self-efficacy, cancer-related fatigue, and quality of life in patients with resected lung cancer. Eur J Cancer Care (Engl). 2018;27(6):12934.
• Güner A. Akciğer kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda konfor düzeyi ve konforu etkileyen faktörler [master’s thesis]. [İstanbul]: Biruni Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü; 2020. 99 p.
• Güngör, A. Kanser hastalarındaki bakım gereksinimlerinin karşılanmasında hemşirelik uygulamalarının etkinliğinin incelenmesi [master’s thesis]. [İzmir]: İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı; 2016. 126 p.
• Zuhur Ş, Özpancar, N. Türkiye’de kronik hastalık yönetiminde hemşirelik modellerinin kullanımı. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2017;19(2):57-74.
• Kamitsuru, S. Diagnósticos enfermeros: definiciones y clasificación.T. H. Herdman editör. 9. Baskı. Barcelona: Elsevier; 2012-2014.