Politik Okuryazarlık Düzeyinin Politik Duyarlılığa Etkisi: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma

Year 2025, Volume: 10 Issue: 28, 679 - 694

Niran Cansever

https://doi.org/10.25204/iktisad.1667031

Abstract

Politik okuryazarlık, bireylerin siyasi ortamı anlayarak bilgili ve bilinçli vatandaşlar olarak hareket etmelerini sağlamakta aynı zamanda politik bilgileri aktif olarak yorumlama, tartışmalara katılma ve bilinçli karar alma becerisine katkı sunmaktadır. Politik duyarlılık ise çeşitli durumların, politikaların ve uygulamaların doğası gereği siyasi olan boyutlarına ve etkilerine karşı farkındalık ve tepkisellik anlamına gelmektedir. Bireylerin siyasi tercihleri ve duyarlılıkları, genellikle kültürel, dini ve ekonomik bağlamlar tarafından şekillenmektedir. Araştırmanın amacı, siyaset bilimi ve kamu yönetimi öğrencilerinin politik okuryazarlık düzeylerinin politik duyarlılıklarını nasıl etkilediğini incelemektir. Araştırmanın evrenini Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümünde okuyan öğrenciler oluşturmaktadır. Evrenden kolayda örneklem yoluyla gönüllülük esasına dayalı olarak 421 öğrenciden veri toplanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak ‘Politik Okuryazarlık Ölçeği’ ile ‘Politik Duyarlılık Ölçeği’ kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, katılımcıların politik okuryazarlık ve politik duyarlılık düzeyleri yüksek bulunmuştur. Politik duyarlılığın alt boyutlarından olan dini hususlar konusunda öğrencilerin duyarlılıklarının düşük olduğu görülmüştür. Yapılan regresyon analizleri sonucunda politik okuryazarlık boyutlarının politik duyarlılık boyutlarını pozitif ve orta düzeyde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanında genel olarak politik okuryazarlık düzeyi arttıkça politik duyarlılık düzeyinin de arttığı görülmüştür.

Keywords

Politik Okuryazarlık , Politik Duyarlılık , Politik Bilgi , Politik Tutum , Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi

The Effect of Political Literacy Level on Political Sensitivity: A Study on Political Science and Public Administration Students

Abstract

Political literacy enables individuals to act as informed and conscious citizens by understanding the political environment. It contributes to the ability to actively interpret political information, participate in debates, and make informed decisions. Political sensitivity refers to awareness and responsiveness to the inherently political dimensions and effects of various situations, policies, and practices. Cultural, religious, and economic contexts often shape individuals’ political preferences and sensitivities. This study examines how political literacy levels of political science and public administration students affect their political sensitivity. The study population comprises students at the Department of Political Science and Public Administration, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Süleyman Demirel University. Data were collected from 421 students voluntarily through convenience sampling. ‘Political Literacy Scale’ and ‘Political Sensitivity Scale’ were used as data collection tools. As a result of the study, the participants’ political literacy and political sensitivity levels were found to be high. It was observed that students’ sensitivity to religious considerations, one of the sub-dimensions of political sensitivity, was low. As a result of the regression analysis, it was concluded that political literacy dimensions positively and moderately affected political sensitivity dimensions. In addition, it was observed that as the level of political literacy increases, political sensitivity also increases.

Keywords

Political Literacy , Political Sensitivity , Political Knowledge , Political Attitude , Political Science and Public Administration

Ethical Statement

The decision of the Süleyman Demirel University Social and Human Sciences Ethics Committee approved the research.

Supporting Institution

-

Thanks

-

References

• Aktaş, A. (2021). Gençlerin siyasal tercihlerinin şekillenmesinde partilerin muhafazakâr kimliğinin etkisi. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8(2), 935–964. https://doi.org/10.17859/pauifd.1008312
• Almond, G. A., and Verba, S. (1963). The civic culture: Political attitudes and democracy in five nations. Princeton University Press.
• Antunes, R. (2010). Theoretical models of voting behaviour. Exedra, 4(1), 145–70. https://comum.rcaap.pt/bitstreams/c71f07d5-141c-4789-b281-29bfccf8f127/download
• Ashley, S., Maksl, A., and Craft, S. (2017). News media literacy and political engagement: What’s the connection?. Journal of Media Literacy Education, 9(1), 79–98. https://doi.org/10.23860/JMLE-2017-9-1-6
• Barnes, S., and Kaase, M. (1979). Political action: Mass participation in five Western democracies. Sage.
• Batool, R., and Jabeen, M. (2017). Assessment of political literacy among female students at the university of balochistan. Pakistan Journal of Gender Studies, 15(1), 139–156. https://doi.org/10.46568/pjgs.v15i1.132
• Brenner, C., and Inbar, Y. (2014). Disgust sensitivity predicts political ideology and policy attitudes in the Netherlands. European Journal of Social Psychology, 45(1), 27–38. https://doi.org/10.1002/ejsp.2072
• Çalışkan, H., Ekerbiçer, E., and Güdek, M. (2023). Öğretmen adaylarının politik okuryazarlık beceri düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of New Approaches in Social Studies, 7(1), 1–14. https://doi.org/10.38015/sbyy.1233892
• Campbell, A., Converse, P.E., Miller, W.E., and Stokes, D.E. (1960). The American voter. Willey.
• Campbell, D. E. (2019). What social scientists have learned about civic education: A review of the literature. Peabody Journal of Education, 94(1), 32–47. https://doi.org/10.1080/0161956X.2019.1553601
• Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. 3. Baskı. Pegem Akademi.
• Cansever, N. (2018). Siyaset bilimi ve kamu yönetimi eğitiminin siyasal ilgi ve katılıma etkisi: Süleyman Demirel üniversitesi örneği. Akademia Sosyal Bilimler Dergisi (Special Issue 1), 74–93. https://dergipark.org.tr/tr/pub/asj/issue/40224/479010
• Cansever, N. (2023). Siyaset bilimi ve kamu yönetimi eğitiminin siyasal ilgi ve katılım düzeyine etkisi üzerine bir araştırma. Yükseköğretim Dergisi, 13(3), 367–380. https://doi.org/10.53478/yuksekogretim.1190042
• Cassel, C. A., and Lo, C. C. (1997). Theories of Political Literacy. Political Behavior, 19, 317–335. https://doi.org/10.1023/A:1024895721905
• Cender, G. (2023). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının politik okuryazarlık düzeyleri. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Dergisi, 5(1), 1–16. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tissejournal/issue/82653/1417120
• Crick, B., and Porter, A. (Ed.) (1978). Political education and political literacy. Longman.
• Dağ, C. A. and Lo, C. C. (1997). Theories of political literacy. Political Behavior, 19(4), 317–335. https://doi.org/10.1023/A:1024895721905
• Dağ, N. (2012). Vatandaşlığın niteliksel dönüşümü ve vatandaşlık eğitimi üzerine bir betimleme çalışması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 1–15. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ogusbd/issue/11001/131643
• Dağ, N., and Koçer, M. (2019). Türkiye’de politik okuryazarlık. OPUS International Journal of Society Researches, 13(19), 2150–2175. https://doi.org/10.26466/opus.567352
• Delli Carpini, M. and Keeter, S. (1996). What Americans know about politics and why it matters. Yale University Press.
• Denver, D., and Hands, G. (1990). Does studying politics make a difference? The political knowledge, attitudes, and perceptions of school students. British Journal of Political Science, 20(2), 263–279. https://doi.org/10.1017/s0007123400005809
• Downs, A. (1957). An Economic Theory of Democracy. Harper Collins Publishers.
• Dudley, R. L., and Gitelson, A. R. (2002). Political literacy, civic education, and civic engagement: A return to political socialization?. Applied Developmental Science, 6(4), 175–182. https://doi.org/10.1207/S1532480XADS0604_3
• Ektiren, M.T. (2024). Politik duyarlılık ölçeğinin (PDÖ) Türkçeye uyarlama çalışması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 53, 321–334. https://doi.org/10.52642/susbed.1408755
• Faiz, M. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının siyaset okuryazarlık durumları. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Fyfe, I. (2007). Hidden in the curriculum: Political literacy and education for citizenship in Australia. Melbourne Journal of Politics, 32, 110–134. https://search.informit.org/doi/10.3316/ielapa.2008
• Gilens, M. (2001). Political ignorance and collective policy preferences. American Political Science Review, 95(2), 379–396. https://doi:10.1017/S0003055401002222
• Güler, H. (2022). An analysis of the political literacy levels of preservice social studies teachers. Shanlax International Journal of Education, 10(S1-Aug), 179–185. https://doi.org/10.34293/education.v10is1-aug.4874
• Hu, Y., and Wang, Z. (2022). The cultivation path of college students’ literacy from the perspective of positive mental health education. Frontiers in Educational Psychology, 3(3). https://doi.org/10.38007/jep.2022.030303
• Huddy, L., Feldman, S., and Weber, C. (2007). The political consequences of perceived threat and felt insecurity. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 614(1), 131–153. https://doi.org/10.1177/0002716207305951
• Huntington, S.P. (1973). Political order in changing societies (7th ed.). Yale University Press. Inglehart, R., and Welzel, C. (2005). Modernization, cultural change, and democracy: The Human development sequence. Cambridge University Press.
• Inkeles, A. (1969). Participant citizenship in six developing countries. The American Political Science Review, 63(4), 1120–1141. https://doi.org/10.2307/1955075
• Jost, J.T., and Kay, A.C. (2005). Exposure to benevolent sexism and complementary gender stereotypes: Consequences for specific and diffuse forms of system justification. Journal of Personality and Social Psychology, 88(3), 498–509.
• Karababa, B., and Biricik. Y.S. (2022). Yöneten birey olmak ve politik okuryazarlık: Spor bilimleri fakültesi öğrencileri üzerine bir inceleme. Uluslararası Bozok Spor Bilimleri Dergisi, 3(3), 46–59. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ubosbid/issue/87596/1561737
• Karolčík, Š., Steiner, J., and Čipková, E. (2025). Kamuoyunun bakış açısından eğitimde siyaset ve siyasi okuryazarlık. Cogent Education, 12(1). https://doi.org/10.1080/2331186X.2025.2457560
• Keegan, P. (2021). Critical affective civic literacy: a framework for attending to political emotion in the social studies classroom. The Journal of Social Studies Research, 45(1), 15–24. https://doi.org/10.1016/j.jssr.2020.06.003
• Kirmani, M.D., Hasan, F., and Haque, A. (2020). Scale for measuring political sensitivity: An empirical investigation on young Indian voters. Journal of Political Marketing, 22(1), 14–33.
• Köksal, H., and Erol, M. (2021). Politik okuryazarlık ölçeğinin geliştirilmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 444–471. https://doi.org/10.29299/kefad.762306
• Lazarsfeld, P.F., Berelson, B., and Gaudet, H. (1944). The people’s choice: How the voter makes up his mind in a presidential campaign. Columbia University Press.
• Lipset, S.M. (1960). Political man the social bases of politics (1st ed.). Doubleday and Company. McAvoy, P., and Hess, D. (2013). Classroom deliberation in an era of political polarization. Curriculum Inquiry, 43(1), 14–47. https://doi.org/10.1111/curi.12000
• Pattie, C., and Johnston, R. (2003). Civic literacy and falling electoral turnout: The United Kingdom 1992-1997. Canadian Journal of Political Science, 36(3), 579–599. https://doi.org/10.1017/s0008423903778779
• Şan, S., and Dancs, K. (2024). Citizenship education and political literacy in Hungary according to Hungarian non-governmental organizations focusing on citizenship education. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 10(1), 1–13. https://doi.org/10.32570/ijofe.1360068
• Şan, S., Öztürk, C., and Katılmış, A. (2023). Developing political literacy of social studies teacher candidates for citizenship education. International Journal of Contemporary Educational Research, 10(4), 930–945. https://doi.org/10.52380/ijcer.2023.10.4.548
• Tarhan, Ö. (2015). Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının politik okuryazarlığa ilişkin görüşleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(9), 1–10. https://doi.org/10.16992/ASOS.538
• Temizel, M. (2012). Türkiye’de seçmen davranışlarında sosyopsikolojik, kültürel ve dinsel faktörlerin rolü: Kuramsal ve ampirik bir çalışma (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
• Vasiliu, R.M. (2020). The political and civic involvement of students: Sociological research. Technium Social Sciences Journal, 9(1), 501–507. https://doi.org/10.47577/tssj.v9i1.931
• Zaller, J. (1992). The nature and origins of mass opinion. Cambridge University Press.