“The Path Itself is the Teacher of the Walk”: On the Agency of Travelers and What Political Scientists Can Learn from Travelogues

Year 2025, Volume: 10 Issue: 28, 1087 - 1101, 31.10.2025

Hülya Kaşikci

https://doi.org/10.25204/iktisad.1749571

Abstract

This study attempts to demonstrate the agency of travelers and focuses on what political scientists can learn from travelogues. Travelers’ agency is evaluated within the framework of the concepts of “speech”, “discourse”, “authority”, “representation”, and “subject”. Given the traveler’s authority and the constructive power of the discourse they create, it is necessary to examine the traveler before the travelogue. Numerous factors, including the zeitgeist, the traveler’s nationality, gender, religion, and profession, shape the traveler’s identity, as well as their discourse about the other. The traveler’s discourse and the knowledge they produce cannot be read independently of power relations. The traveler continuously and repeatedly constructs both the self and the other. Travelogues, however, are biased texts due to the knowledge they produce and their representations of the other. The study argues that, this bias is particularly significant for political science researchers. Using qualitative research methods, this study discusses why travelogues are considered political texts within the context of the concepts of “travel”, “traveler”, and “travelogue”.

Keywords

travel , traveler , travelogue , agency , political science

“Yol Yürüyüş Öğretir”: Seyyahların Failliği ve Siyaset Bilimcilerin Seyahatnamelerden Öğrenecekleri Üzerine

Abstract

Bu çalışma, seyyahların failliğini göstermeye çalışmakta ve siyaset bilimcilerin seyahatnamelerden öğreneceklerine odaklanmaktadır. Seyyahların failliği “konuşma”, “söylem”, “otorite”, “temsil”, “özne” kavramları ışığında değerlendirilmektedir. Seyyahın otoritesi ve oluşturduğu söylemin inşa edici gücü göz önüne alındığında seyahatnameden önce seyyaha bakmak gerekmektedir. Zamanın ruhu, seyyahın milleti, cinsiyeti, dini ve mesleği gibi pek çok faktör seyyahın kimliğini, bununla birlikte ötekine ve orasına dair söylemini şekillendirmektedir. Seyyahın oluşturduğu söylem ve ürettiği bilgi, iktidar ilişkilerinden bağımsız okunamaz. Kendini ve ötekini, burasını ve orasını sürekli ve tekrarlı bir şekilde inşa eder ve yeniden üretir. Seyahatnameler ise ürettikleri bilgi ve ötekine dair temsilleri dolayısıyla taraflı metinlerdir. Çalışma bu taraflılığın siyaset bilimi araştırmacıları için özellikle dikkate değer olduğunu iddia etmektedir. Nitel araştırma yöntemi kullanılan çalışmada, seyahatnamelerin neden politik metinler olduğu ‘seyyah’, ‘seyahat’ ve ‘seyahatname’ kavramları çerçevesinde tartışılmaktadır.

Keywords

seyyah , seyahat , seyahatname , faillik , siyaset bilimi

References

• Akın, G. (2000). Toplu şiirler-I. Yapı Kredi Yayınları.
• Akkanat, C. (2008-2009). Edebiyat ile tarih arasında seyahatnâme, Kültür Dergisi, (Sayı: 13: Seyyahlar ve Seyahatnameler Özel Sayısı), 14-15.
• Arendt, H. (2021). İnsanlık Durumu. İletişim Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1958).
• Bayraktar, O. (2011). Yolun öğrettikleri. Hece Dergisi: Gezi Özel Sayısı, (174/175/176), 85-89.
• Belon, P. (2022). Pierre Belon seyahatnamesi. Kitap Yayınevi. (Orijinal yayın tarihi, 1553).
• Brathwait R. (1641). The English gentleman and The English Gentlewoman, John Dawson Press.
• Butler, J. (2014). Cinsiyet Belası, Metis Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 2014).
• Canbaz Yumuşak, F. (2011). Gezi edebiyatında kadınlar, Hece Dergisi: Gezi Özel Sayısı, (174/175/176), 250-254.
• Chateaubriand, R. (2004). Paris, İstanbul, Kudüs: bir seyyahın günlüğü, İlkbiz Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1811).
• Çağrıcı, M. (2009). Seyahat, TDV İslam Ansiklopedisi, 37, 7-9.
• Düğer, S. (2015). Batılı kadın seyyahlar imgesinde Osmanlı kadını. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, KOSBED, 71-90. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/251832
• Fontmagne, D. (1977). Kırım harbi sonrasında İstanbul. Tercüman: 1001 Temel Eser. (Orijinal yayın tarihi, 1902).
• Foucault, M. (2014). Özne ve İktidar. Ayrıntı Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1994).
• Gautier, T. (2018). İstanbul: Dünyanın en güzel şehri. Profil Kitap. (Orijinal yayın tarihi, 1853).
• Gomez-Geraud, M. C. ve Yerasimos, S. (2014). Kralın seyyahı. Muhteşem Süleyman’ın İmparatorluğunda içinde (s. 7-46). Kitap Yayınevi.
• Hoghton, I. B. (2014). Voyager au XIXème siècle, plaisir ou nécessité?. Cadernos De Literatura Comparada, (30), 81-94. https://ilc-cadernos.com/index.php/cadernos/article/view/86
• Lamartine, A. de (1971). Alphonse de Lamartine ve İstanbul yazıları. Yenilik Basımevi. (Orijinal yayın tarihi, 1835).
• Le Corbusier, (2021). Şark seyahati: İstanbul 1911. İş Bankası Kültür Yayınları.
• Lewis, B. (1984). Doğuya giden bazı İngiliz seyyahlar. Tarih İncelemeleri Dergisi 2(1), 245-264. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/58206
• Mars, E. (2019). Abdülhamid İstanbul’unda bir kadın seyyah. Kitap Yayınevi.
• Metin, A. K. (2011). Hikâyenin ötesi/ özü/ hakikatin tecrübesi. Hece Dergisi: Gezi Özel Sayısı, (174/175/176), 52-55.
• Montagu, L. (1970): Türkiye mektupları: 1717-1718. Tercüman: 1001 Temel Eser. (Orijinal yayın tarihi, 1763).
• Nerval, G. (2021). Doğu’da seyahat. Yapı Kredi Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1851).
• Nicolay, N. (2014). Muhteşem Süleyman’ın imparatorluğunda. Kitap Yayınevi. (Orijinal yayın tarihi, 1568).
• Ok Şehitoğlu, B. (2021). Seyahatname sosyolojisi: İbn Batuta’nın gizemli dünyasına sosyolojik bir bakış. Çizgi Yayınevi.
• Öcal, Y. (2015). XIX. yüzyıl seyahatnamelerinde Yozgat çevresi. Akademik Bakış Dergisi, (51), 49-61. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/383074
• Özgül, K. M. (2011). Demir asâ demir çarık. Hece Dergisi: Gezi Özel Sayısı, (174/175/176), 6-28.
• Said, E. (2021). Şarkiyatçılık. Metis Yayınları.
• Spivak, G. C. (2020). Madun Konuşabilir mi?. Dipnot Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1999).
• Şirin, İ (2016). Seyahatnâme metodolojisi geliştirmenin zorunluluğu. M. Ç. Özdemir ve Y.E. Tekinsoy (Ed.), Yabancı Seyahatnamelerde Türkiye içinde (s. 9-20). Türk Yurdu Yayınları.
• Thompson, C. (2011). Travel writing. Routledge.
• Trinh, T. M. H. (1995). Other than myself/my other self. J. Bird, B. Curtis, M. Mash, T. Putnam, G. Robertson ve L. Tickner (Ed.), Travellers' tales: Narratives of Home and Displacement (1st ed.) içinde (s. 8-25). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203978986
• Trouillot, M. R. (2015). Geçmişi susturmak. İthaki Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1995).
• Vambéry, A. (2022). 19. yüzyıl Türkiyesi ve Türk modernleşmesi. Selenge Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1898).
• Yalsızuçanlar, S. (2011). Bir iletişim dili olarak seyahatname. Hece Dergisi, (Gezi Özel Sayısı 174, 175, 176), 56-61.
• Yazıcı, H. (2009). Seyahatnâme. TDV İslam Ansiklopedisi, 37, 9-11.