Hattat Hamid Aytaç'ın Verdiği İcâzetnâmeler

Yıl 2019, Sayı: 11, 1 - 52, 30.06.2019

Necmi Atik

Öz

Hicrî dördüncü asırdan sonra bütün İslam coğrafyasında, eğitim alanında uygulanagelen bir pratik haline gelmiş sözlü veya yazılı olarak icâzet verme geleneği, modern zamanlarda da devam etmektedir. Farklı alanlarda verilen bu icâzetnâmeler; ilmi icâzet, hadis icâzeti, tarîkat icâzeti, fennî icâzet ve sanat ve meslek icâzeti olmak üzere beş kısıma ayrılmaktadır.
Makâlemiz, sanat ve meslek icâzetleri kısmına giren hüsn-i hat icazetleri ve bilhassa hat sanatının günümüze ulaşmasına vesile olan son devir Osmanlı hattatı Hattat Hamid Aytaç’ın verdiği icazetlerle ilgilidir. Bu çalışmamız ile, bir taraftan Hattat Hamid Aytaç’tan icâzet almış, lâkin günümüze kadar tespit edilemeyip mechûl kalmış yerli ve yabancı hattatlar tespit edilirken, diğer taraftan zamanımızda hüsn-i hat sanatının maddî ve manevî değerinin çok kıymetlenmesiyle, hattatlar arasında huzursuzluğa sebep olan icâzetnâmenin metni ve Hattat Hamid Aytaç tarafından kimlere icâzetnâme verilip verilmediği konusunu açıklığa kavuşturarak, belgeler ışığında ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Hat Sanatı, İcâzetnâme, Hattat Hamid Aytaç

The Ratification Certificates Issued By The Calligrapher Hamid Aytaç

Öz

The system of ratification has been used in the field of education throughout the islamic world since the fourth century. The tradition of issuing the verbal and written ratification certificates has continued in the modern times. Ratification certificates consits of mainly five different subjects; Science, Hadith, denomination, technic and art or occupation.
The focus of our paper will be on the islamic calligraphy falling under the subsection of art and occupational ratification certificates and more specifically, it will investigate the ratification certificates issued by the late Ottoman calligrap- her Hamid Aytaç who played a significant role in shaping contemporary art of calligraphy in Turkey.In this work, we will be establish the fact based on the orginal documents that there are 42 calligraphers from all around the world who received their ratification certificates from Hamid Aytaç. These certificates refute the claim that the number of certificates is limited with only few calligraphers. Due to the incerased value and popularity of the art of islamic calligraphy (husn- i hat) some calligraphers have been unduly criticized for the authenticity of their ratification certificates. This paper will also investigate and illustrate different forms and content of the ratification certificates.

Anahtar Kelimeler

Art of Calligraphy, Ratification Certificates, Hattat Hamid Aytaç

Kaynakça

• Akpınar, Cemil, “İcâzet”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul 2000, c. XXI, s. 394-398.
• el-Bağdâdî, Ebu Bekir Ahmed b. Ali b. Sâbit el-Hatip, Kitâbü’l-Kifâye fî İlmi’r-Rivâye, Beyrut:Dâru’Kütübi’l-İlmiyye 1988.
• Bektaşoğlu, Mustafa, Kur’ân-ı Kerîm Yazan Hattatlar, Ankara 2015.
• Berk, Süleyman, Hattat Hâmid Aytaç Hayatı San’atı ve Eserleri, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, Erzurum 1994, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Cevherî, Ebu Nasr İsmail b. Hammâ es-Sıhah, thk. Ahmed Abdulgafûr Attâr, Beyrut: Dâru’l-İlmi li’l-Melâyîn 1990.
• Erkoçoğlu, Fatih, "Bir Kur’ân Hattatı, M. Fahreddin Bilgiç" Somuncu Baba Dergisi, (Mart 2010), Sayı 113, s. 52-55.
• el-Hamdânî, Abdurrezzâk Cafer, Muasır Musullu Hattatlar, Musul Üni¬versitesi Yayınları, Musul 2011.
• Hattab, Fatih Hasan, Hattatların Kılavuzu, Arap Süsleme ve Hat Sanatı Irak Kültür Merkezi, Bağdat 2013.
• İbn Manzûr, Lisânü’l-Arab, Beyrut:Dâru’s-Sadr 1990.
• İbni Fâris, Ebu’l-Hüseyn Ahmed b. Fâris b. Zekeriyyâ, Mucmelu’l-Lugat, thk. Züheyr Abdulmuhsin Sultan, Beyrut: Medresetü’r-Risâle 1986.
• İdriz, Mesut, “İslâm Eğitim Yaşamında İcâzet Geleneği”, Değerler Eğitim Dergisi, 2003, 1/3, s. 175.
• Kazan, Hilal, Hasan Çelebi, İTO İstanbul 2013.
• Kemikli, Salime Bera, Hattat Hüseyin Kutlu’nun Hayatı ve Eserleri, Bur¬sa Uludağ Üvn. İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı Türk-İslam Sanatları Tarihi Bilim Dalı (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Bursa 2018.
• Pakalın, M. Zeki, Osmanlı Tarihi Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, İstan- bul:Milli eğitim Basımevi 1983.
• Yazıcı, İsmail, Hattat Hamid Aytaç Kitabı, İstanbul 2008.
• Zennûn, Yusuf, “Hâşim Muhammed el-Bağdâdî”, TDVİslam Ansiklopedisi, İstanbul 1997, c. XVI, s. 409-410.
• Hattat Hamid Aytaç’tan İcâzet almış hayatta olan hattatlarda, farklı tarihte yapılan söyleşiler.
• http://aarazaka3.blogspot.com/2014/12/blog-post 15.html Erişim tarihi: 21.5.2019
• http://kuranneslider.com/hattat-osman-taha-kimdir- d652.html 15.5.2019
• http://www.kalem-guzeli.org/index.php?go=main&KNO=195 18.5.2019
• http://www.kalem-guzeli.org/index.php?go=main&KNO=21() 21.5.2019
• http://www.kalem-guzeli.org/index.php?go=main&KNO=227 21.05.2019
• http://www.qeyamhome.net/details.aspx?pageid=2795&lasttype= 13 11.5.2019
• https://pulpit.alwatanvoice.com/content/print/188001.html 12.05.2019