KODLAMA-KODAÇIMI BAĞLAMINDA AK PARTİ 30 MART 2014 YEREL SEÇİM REKLAMLARININ İZLEYİCİLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNE YÖNELİK ALIMLAMA ANALİZİ: NEVŞEHİR ÖRNEĞİ

Yıl 2014, Sayı: 3 - Özel Sayı, 25 - 47, 25.05.2014

Mustafa İşliyen

Öz

Bu çalışmada, 30 Mart 2014 Yerel Seçimleri sürecinde televizyonlarda yayınlanan Adalet ve Kalkınma Partisi’ne AK Parti ait siyasal reklamların izleyiciler üzerinde nasıl bir etkiye sahip olduğu ve hatırda kalıcılığı alımlama analizi yöntemiyle ortaya konulmaya çalışılmıştır. İzler kitlenin medya metinleri karşısında sergilediği duruş, Stuart Hall’ün “Kodlama-Kodaçımı” yönteminden hareketle incelenmiştir. Alıcı kitlenin üç farklı okuma biçimi sergilediğini söyleyen Hall, bu okuma biçimlerini baskın-hegemonik, müzakereci ve muhalif okuma olarak belirlemiştir. Çalışmada AK Parti’ye ait 132 reklam filmi, farklı yaş, cinsiyet, sınıfsal konum, eğitim düzeyinden 15 kişi üzerinde derinlemesine görüşmeler yapılarak analiz edilmiştir. Katılımcıların verdikleri cevaplar, Hall’ün ortaya koyduğu okuma biçimlerine göre irdelenmiştir

Anahtar Kelimeler

AK Parti, Siyasal Reklam, Alımlama Analizi, Kodlama-Kodaçımı, İzleyici

Kaynakça

• AYHAN, B. (2007). Millî Mücadele’de Basın (Olağanüstü Durumlarda Propaganda), Kon- ya: Tablet Kitabevi.
• BALCI, Ş. (2006). Negatif Siyasal Reklamlarda İkna Edici Mesaj Stratejisi Olarak Korku Çe- kiciliği Kullanımı, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• , (2007a). “Negatif Siyasal Reklamlarda İkna Edici Mesaj Stratejisi Olarak Korku Çekiciliği Kullanımı”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 73-106.
• , (2007b). “Türkiye’de Negatif Siyasal Reklamlar: 1995, 1999 ve 2002 Genel Seçim
• leri Üzerine Bir Analiz”, Selçuk İletişim, Sayı 4 (4), s. 122-142.
• BEKTAŞ, A. (2000). Kamuoyu, İletişim ve Demokrasi, 2. Baskı, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• ÇİÇEK, C. (2007). İknanın Yapısı Süreç, Amaç ve Yöntemleriyle, Konya: Tablet Kitabevi.
• ÇOBANOĞLU, Ş. (2007). Suskunluk Sarmalı ve Siyasal İletişim, İstanbul: Fide Yayınları.
• EROĞLU, A. H. & BAYRAKTAR, S. (2010). Siyasal Pazarlama Uygulamalarının Seçmen Tercihleri Üzerine Etkileri –İzmir İli Örneği-, Süleyman Demirel Üniversitesi Sos- yal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yıl: 2010/2, Sayı:12, 187-207.
• GÖKER, G. & ALPMAN, S. P. (2010). “İktidarın Yeniden Üretiminde İdeolojik Bir Araç Olarak Siyasal Reklamcılık”, E-Journal of New World Sciences Academy, I. (5).
• HALL, S. (2003). Kodlama ve Kodaçım, (Hzl. Zeynep Özarslan, Barış Çoban), Söylem ve İdeoloji Mitoloji, Din, İdeoloji, İstanbul: Su Yayınları.
• HALL, S. (2005). “Kodlama, Kodaçımı”, Medya ve İzleyici/Bitmeyen Tartışma, Der: Şahin- de Yavuz, Ankara: Vadi Yayınları.
• HOIJER, B. (2005). “İzleyicilerin Televizyon Programlarını Alımlayışı: Kuramsal ve Meto- dolojik Değerlendirmeler,” Der: Şahinde Yavuz, Ankara: Vadi Yayınları.
• http://www.akadaylar.com/reklamfilmleri.asp
• İNAL, E. M. & KARABAĞ, Ö. (2010). 29 MART 2009 Yerel Seçimlerinde Siyasal Partilerin Niğde Yerel Basınında Yer Alan Reklamlarının Karşılaştırmalı Bir Analizi, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt:3, Sayı:1, s. 41-56.
• İRVAN, S. (1994). Eleştirel Yaklaşımlarda İzleyici Araştırmaları: Bir Yöntem Olarak Alımla- ma Çözümlemesi, İLEF Yıllık 94, Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları, Ankara.
• JENSEN, K. B. (2005). “Sosyal Kaynak Olarak Haberler: Danimarka Televizyon Haberleri Hakkında Nitel Ampirik Bir Çalışma”, Medya ve İzleyici Bitmeyen Tartışma, Der: Şahinde Yavuz, Ankara: Vadi Yayınları.
• JENSEN, K. B. ve ROSENGREN, K. E. (2005). “İzleyicinin Peşindeki Beş Gelenek”, Medya ve İzleyici/Bitmeyen Tartışma, Der: Şahinde Yavuz, Ankara: Vadi Yayınları.
• KALENDER, A. (2005). Siyasal İletişim -Seçmenler ve İkna Stratejileri-, Konya: Çizgi Ki- tabevi.
• KAPANİ, M. (2012). Politika Bilimine Giriş, 30. Baskı, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• MUTLU, E. (2005). Globalleşme, Popüler Kültür ve Medya, Ankara: Ütopya Yayınevi.
• ÖZKAN, N. (2007). Seçim Kazandıran Kampanyalar, 3. Baskı, İstanbul: MediaCat Kitap- ları.
• ÖZSOY, O. (1998). Geçmişten Günümüze Yöntem ve Uygulamalarıyla Propaganda ve Ka- muoyu Oluşturma, İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• , (2009). Seçim Kazandıran Siyasal İletişim, İstanbul: Pozitif Yayınları.
• SAKALLI, N. (2006) Sosyal Etkiler/Kim Kimi Nasıl Etkiler, 2. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi.
• SELÇUK, A. & ŞEKER, M. (2012). Danıştay Saldırısı Haberlerinde Söylem ve İdeoloji, An- kara: Nobel Yayın Dağıtım.
• SMITH, P. (2007). Kültürel Kuram, Selime Güzelsarı İbrahim Gündoğdu (Çev). 2. Baskı, İstanbul: Babil Yayınları.
• STEVENSON, N. (2008). Medya Kültürleri Sosyal Teori ve Kitle İletişimi, Göze Orhon ve Barış Engin Aksoy (Çev). Ankara: Ütopya Yayınevi.
• ŞEKER, T. (2009). 5N1K Haber Programının Alımlama Analizi, Selçuk İletişim, 5(4), s. 105- 117.
• TOKGÖZ, O. (2010). Seçimler Siyasal Reklamlar ve Siyasal İletişim, Ankara: İmge Yayınevi.
• YAYLAGÜL, L. (2010). Kitle İletişim Kuramları Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar, Ankara: Dipnot Yayınları.