Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Alanında Yapılan Yüksek Lisans Tezlerinin Tematik ve Metodolojik Açıdan İncelenmesi

Year 2017, Volume: 16 Issue: 2, 628 - 653, 01.04.2017

Yeşim Özer Özkan , Sümeyra Şenyurt

https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.304724

Cited By: 19

Abstract

Bu araştırmanın amacı eğitimde ölçme ve değerlendirme alanında tamamlanmış yüksek lisans tezlerini tematik ve metodolojik açıdan incelemektir. Araştırma kapsamında eğitimde ölçme ve değerlendirme alanında YÖK Ulusal Tez Merkezinde yayınlanan ve erişime açık olan yüksek lisans tezlerinin tamamı incelenmiştir. Toplamda 166 tezin incelendiği araştırmada, tezleri incelemede araştırmacı tarafından geliştirilen tez inceleme formu kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre en fazla tezin 2009-2012 yılları arasında yayınlandığı, tez danışmanlığının en fazla doçentler tarafından yapıldığı, araştırmaların genel olarak tarama modelinde tasarlandığı, incelenen tezlerin %63,86’sının çalışma grubu üzerinden yürütüldüğü, örnekleme yöntemi olarak en fazla basit seçkisiz örnekleme ve tabakalı örnekleme yöntemlerinin kullanıldığı, çalışmaların %80,72’sinde veri örneklem türünün öğrenci olduğu, öğrencilerden %78,92’sinin ise ilkokul ortaokul ve lise öğrencisi olduğu, lisansüstü öğrencilerle ilgili yapılan çalışma sayısının çok az olduğu (%2,41) görülmüştür. Ayrıca tezlerde geçerlik yöntemi olarak kapsam geçerliği ve yapı geçerliği sağlanmasına dikkat edildiği ve uzman görüşüne sık başvurulduğu; güvenirlik yöntemlerinden ise Cronbach Alfa ve KR-20 hesaplanmasının en çok kullanıldığı görülmüştür. Ayrıca tezlerde veri toplama aracı olarak en fazla ölçek ve anketin kullanıldığı ve genel olarak verilerin araştırmacı tarafından toplandığı bulgusuna ulaşılmıştır. Konu alanı bazında tezler incelendiğinde "geniş ölçekli testlerde başarıyı etkileyen değişkenlerin" belirlendiği çalışmaların ölçme değerlendirme yüksek lisans tezlerinde sıklıkla çalışılan bir alan olduğu anlaşılmaktadır. En çok çalışılan ikinci konu alanının "tamamlayıcı (alternatif-yeni) ölçme araç/yöntem/teknikleri"nin olduğu görülmektedir. Anahtar kelimelerde en yüksek frekansa sahip kategorinin “tamamlayıcı (alternatif-yeni) ölçme araç/yöntem /teknikleri” olduğu görülmektedir. Tezlerde kullanılan istatistiksel tekniklerin anahtar kelimeler olarak kullanılma sıklığının oldukça yüksek olduğu da söylenebilir.

Keywords

Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, Tematik ve Metodolojik İnceleme, Yüksek Lisans Tezleri

References

• Acar Güvendir & M. ve Özer Özkan, Y. (2015). Türkiye’deki eğitim alanında yayımlanan bilimsel dergilerde ölçek geliştirme ve uyarlama konulu makalelerin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(52), 23-33.
• Alkan, A. (2013). Türkiye’de bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi anabilim dalında yapılan doktora tezlerinin incelenmesi. Sakarya Üniversitesi VI. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu Bildiriler Kitabı Cilt-1.
• Alper, A. & Gülbahar, Y. (2009). Trends and issues in educational technologies: A review of recentresearch in TOJET. TheTurkish Online Journal of EducationalTechnology - TOJET, 8(2), 124-135.
• Arık, R. S. & Türkmen, M. (2009). Eğitim bilimleri alanında yayınlanan bilimsel dergilerde yer alan makalelerin incelenmesi.RetrievedfromNovember 2014, http://www.eab.org.tr/eab/2009/pdf/488.pdf
• Aslan, C. (2010). Türkçe eğitimi programlarında lisansüstü öğrenim gören öğrencilerin akademik öz yeterliklerine ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(19), 87-115.
• Aydın, A. Erdağ, C. & Sarıer, Y. (2010). A comparison of articlespublished in thefield of educationaladministration in terms of topics, methodologiesandresults. EurasianJournal of EducationalResearch, 39, 37-58.
• Aypay, A.,Çoruk, A., Yazgan, A. D., Kartal, O. Y., Tunçer, B., Attila, S. M. &Emran, B. (2010). Thestatus of research in educationaladministration: An analysis of educationaladministrationjournals, 1999-2007. EurasianJournal of EducationalResearch, 10(39), 59-70.
• Ayva, F.G., Ceyhan G. & Doğan E.G. (2015). Türkiye’de eğitimde ölçme ve değerlendirme alanında yapılan doktora tezlerinin doküman analizi yöntemiyle incelenmesi. 24. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. 16-18 Nisan 2015/ Niğde.
• Baki, A., Güven B., Karataş İ., Akkan Y. & Çakıroğlu Ü.(2011). Türkiye’ deki matematik eğitimi araştırmalarındaki eğilimler: 1998 ile 2007 yılları arası. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 57-68.
• Boztunç Öztürk, N., Eroğlu, M.G. &Kelecioğlu, H. (2014). Eğitim bilimleri alanında yapılan ölçek uyarlama makalelerinin incelenmesi, Eğitim ve Bilim Dergisi,40(178), 123-137.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak E., Akgün, Ö.E., Şirin, K. & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çiltaş, A., Güler, G. &Sözbilir, M. (2012). Türkiye’de matematik eğitimi araştırmaları: Bir içerik analizi çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1), 565-580.
• Çüm, S. & Koç, N. (2013). Türkiye’de psikoloji ve eğitim bilimleri dergilerinde yayımlanan ölçek geliştirme ve uyarlama çalışmalarının incelenmesi, Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 12(24), 115-135.
• Demir, R. (2008). Üniversitelerin bugünü ve yarını.Ankara: Palme Yayıncılık.
• Erdem, D. (2011). Türkiye’de 2005–2006 yılları arasında yayımlanan eğitim bilimleri dergilerindeki makalelerin bazı özellikler açısından incelenmesi: Betimsel bir analiz. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 2(1), 140-147.
• Ergun, M. & Çilingir, F. (2013). İlköğretim bölümünde yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi: Ondokuz Mayıs Üniversitesi örneği. VI. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu Bildiriler El Kitabı, Sakarya.
• Evrekli, E.,İnel, D., Deniş, H. & Günay Balım, A. (2011). Fen eğitimi alanındaki lisansüstü tezlerdeki yöntemsel ve istatistiksel sorunlar. İlköğretim Online, 10(1), 206-218.
• Fazlıoğulları, O. (2012). Türkiye’deki eğitim bilimleri doktora tezlerinin karakteristikleri. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Göktaş, Y.,Hasançebi, F., Varışoğlu, B., Akçay, A., Bayrak, N., Baran, M. &Sözbilir, M. (2012). Türkiye’deki eğitim araştırmalarında eğilimler: Bir içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 443-460.
• Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G. & Reisoğlu, İ. (2012). Türkiye'de eğitim teknolojileri araştırmalarındaki eğilimler: 2000-2009 dönemi makalelerinin içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 177-199.
• Hazır Bıkmaz, F., Aksoy, E., Tatar, Ö. & Atak Altınyüzük, C. (2013). Eğitim programları ve öğretim alanında yapılan doktora tezlerine ait içerik çözümlemesi (1974-2009). Eğitim ve Bilim, 38(168), 288-303.
• İlhan, A. (2011). Matematik eğitimi araştırmalarında tematik ve metodolojik eğilimler: uluslararası bir çözümleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karadağ, E.(2009). Türkiye’de eğitim bilimleri alanında yapılmış doktora tezlerinin tematik ve metodolojik açıdan incelemesi: Bir durum çalışması. Yayımlanmış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kurtoğlu, M. & Seferoğlu, S. S. (2013). Öğretmenlerin teknoloji kullanımı ile ilgili Türkiye kaynaklı dergilerde yayımlanmış makalelerin incelenmesi. Journal of Instructional Technologies &TeacherEducation, 2(3), 1-10.
• Küçükoğlu, A. & Ozan, C. (2013). Sınıf öğretmenliği alanındaki lisansüstü tezlere yönelik bir içerik analizi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4(12), 27-47.
• Merriam, S. (1998). Qualitativeresearchandcasestudyapplications in education. San Francisco: Jossey-Bass.
• Ozan, C. & Köse, E. (2014). Eğitim programları ve öğretim alanındaki araştırma eğilimleri, Sakarya UniversityJournal of Education,4(1), 116-136.
• Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi (2.baskı). Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Özenç, M. & Özenç, E. G. (2013). Sınıf öğretmenleri ile yapılan lisansüstü eğitim tezlerinin yöntem bölümü açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1).
• Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M. & Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 430-453.
• Sevinç, B. (2001). Türkiye’de lisansüstü eğitim uygulamaları, sorunlar ve öneriler. Journal of Faculty of EducationalSciences, 34(1).
• Sözbilir, M.& Kutu, H. (2008). Development andcurrentstatus of scienceeducationresearch in Turkey. Essays in Education, Special Issue, 1-22. [Online]: [http://www.usca.edu/essays].
• Secer, D., Ay, D., Ozan, C. ve Yılmaz, B. Y. (2014). Rehberlik ve psikolojik danışma alanındaki araştırma eğilimleri: Bir içerik analizi, TurkishPsychologicalCounselingandGuidanceJournal, 5(41), 49-60.
• Corbin, J. & Strauss, A. (2007). Basics of QualitativeResearch: TechniquesandProceduresforDevelopingGroundedTheory. 3rd ed.,ThousandOaks: Sage.
• Tavşancıl, E. & Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri.İstanbul:Epsilon Yayınları.
• Tavşancıl, E., Çokluk, Ö., Çıtak, G. G., Kezer, F., Yıldırım, Ö. Y., Bilican, S., Büyükturan, E. B., Şekercioğlu, G., Yalçın, N., Erdem, E. & Özmen, D. T. (2010). Eğitim bilimleri enstitülerinde tamamlanmış lisansüstü tezlerin incelenmesi (2000-2008).Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Tavşancıl, E., Güler, G. & Ayan, C. (9-13 Haziran 2014). 2002-2012 Yılları Arasında Türkiye’de Geliştirilen Bazı Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışmalarının Ölçek Geliştirme Süreci Açısından İncelenmesi. IV. Ulusal Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Ankara.
• Turan, S., Karadağ, E., Bektaş, F. & Yalçın, M. (2014). Türkiye’de eğitim yönetiminde bilgi üretimi: Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi dergisi 2003-2013 yayınlarının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20(1), 93-119. doi: 10.14527/kuey.2014.005.
• Ulutaş, F. &Ubuz, B. (2008). Matematik eğitiminde araştırmalar ve eğilimler: 2000 ile 2006 yılları arası. İlköğretim Online, 7(3), 614-626. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr.
• Uysal, Ş. (2013). Türkiye’de eğitim yönetimi teftişi planlaması ve ekonomisi alanındaki doktora tezlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• ÜAK, (2013). Lisansüstü eğitim ve öğretim yönetmeliği. http://www.yok.gov.tr.Erişim Tarihi (29.04.2013).
• Varış, F. (1972).Türkiye’de lisansüstü eğitim.Ankara: Ankara Ün. Eğitim Bilimleri Yay.
• Worthington, R. L. &Whittaker, T. A. (2006). Scaledevelopmentresearch a contentanalysisandrecommendationsforbestpractices. TheCounselingPsychologist, 34(6), 806-838. DOI: 10.1177/0011000006288127
• Yaşar, Ş. & Papatğa, E. (2015). İlkokul matematik derslerine yönelik yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 113-124.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri.Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yılmaz, K. &Altınkurt, Y. (2012). An examination of articlespublished on preschooleducation in Turkey. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 3227–3241.
• Yücedağ, T. (2010). 2000-2009 yılları arasında matematik eğitimi alanında Türkiye’ de yapılan çalışmaların bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.