Information Politics, Education Diplomacy and Network Culture: The Mission of the Organization of Turkic States

Year 2025, Issue: 16, 265 - 296, 29.07.2025

Aykut Karahan

https://doi.org/10.53791/imgelem.1581096

Abstract

Throughout human history, societies and states have enriched their cultures through commercial, political and social interactions. Even though it has gained great momentum in the last 50 years, people have been in mobility in every period; one of these mobility types is education-based mobility. In the last quarter of a century, international student mobility based on education has become an important form of mobility. This situation has necessitated both the politics of information and the need to develop a diplomatic approach in the field of education. In the past, since there was no nation-state political structure, belonging could only be evaluated through certain civilisation basins. Students or important scholars were able to demonstrate a state of consciousness that would transcend political affiliation, not through certain international institutions, but especially through educational institutions. However, today, in addition to the political structure of the nation-state, the political-political sphere also encompasses fields such as education. For this reason, the potential of the Organisation of Turkish States, an international organisation, to undertake this mission will also be discussed. Whether the decline of civilisations against Western/European civilisations, which lasted for several centuries, has come to an end depends on each civilisation's connection with its own identity and its capacity to connect this connection to information politics as a political consciousness. In this context, international institutions and international organisations are of great importance and it will be argued that the Organisation of Turkic States can fulfil such a function.

Keywords

Organisation of Turkish States , Information Politics , Public Diplomacy , Education Diplomacy , Global Soft Power Index.

Enformasyon Siyaseti, Eğitim Diplomasisi ve Ağ Kültürü: Türk Devletleri Teşkilatının Misyonu

Abstract

İnsanlık tarihi boyunca, toplumlar ve devletler başta ticari, siyasi, sosyal etkileşim türleri olmak üzere kültürlerini zenginleştirmişlerdir. Her ne kadar son 50 yılda oldukça büyük ivme kazanmış olsa dahi insanlar her dönemde hareketlilik içinde olmuşlardır; bu hareketlilik türlerinden biri de eğitim temelli hareketlerdir. Son çeyrek asırda eğitim temelli olmak üzere uluslararası öğrenci hareketliliği, günümüzde önemli bir hareketlilik biçimi haline gelmiştir. Bu durum hem enformasyonun siyasetini zorunlu kılmış hem de eğitim alanında diplomatik bir yaklaşım geliştirilmesine ihtiyaç doğurmuştur. Geçmişte ulus devlet siyasi yapılanması olmadığı için aidiyet ancak belli medeniyet havzaları üzerinden değerlendirilebiliyordu. Öğrenciler ya da önemli âlimler belli uluslararası kurumlar üzerinden değilde özellikle eğitim kurumları üzerinden politik mensubiyeti aşacak şekilde bir bilinç hali ortaya koyuyorlardı. Oysa günümüzde ulus devlet siyasi yapılanmasının yanında; siyasal – politik alan eğitim gibi alanı da kuşatmaktadır. Bu nedenle de uluslararası bir örgüt olan Türk Devletler Teşkilatı'nın bu misyonu üstlenme potansiyeli de ele alınacaktır. Medeniyetlerin Batı/Avrupa medeniyetleri karşısında birkaç asır süren gerileme döneminin sona erip ermediği, her medeniyetin kendi kimliğiyle olan bağına ve bu bağı politik bilinç olarak enformasyon siyasetine bağlayabilme kapasitesine bağlıdır. Bu bağlamda, uluslararası kurumların ve uluslararası örgütlerin önemi büyüktür ve Türk Devletler Teşkilatı, bu tür bir işlevi yerine getirebilir iddiası gündeme getirilecektir.

Keywords

Türk Devletler Teşkilatı , Enformasyon Siyaseti , Kamu Diplomasisi , Eğitim Diplomasisi , Global Yumuşak Güç Endeksi.

References

• Akengin, H. (2019). Siyasi Coğrafya İnsan ve Mekân Yönetimi, Ankara: Pegem Yayınları.
• Aksoy, S. (2019). Bilim Politikası ve Bilginin Gücü Medeniyetin Anahtarı, İstanbul: Atlas Yayınları.
• Alkın, R. C. (2020). Dünyada ve Türkiye’de Uluslararası Öğrencilik, Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları.
• Alkın, R. C. (2024). Uluslararası Öğrenci Hareketliliği: Mevcut Durum ve Öneriler, İlke Vakfı Politika Notları. https://ilke.org.tr/images/yayin/pn_58.pdf (Erişim: 19.07.2024).
• Arpachiev, A. A., İmam H. (2023). Türkiye’de Uluslararası Öğrencilik, Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları.
• Ateş, D. (2013). Uluslararası Politika ve Avrupamerkezci Tarihyazımı, İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 3(6), 107-134. Doi: http://dx.doi.org/10.12658/human.society.3.6.M0071
• Bauman, Z. (2000). Siyaset Arayışı, T. Birkan (Çev.), İstanbul: Metis Yayınları.
• Bıçak, A. (2004). Felsefe ve Tarih, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Biraderoğlu, A. (2013). Tarih Üzerine I, Kayseri: Kayseri Eğitim Vakfı Yayınları.
• Bod, R. (2023). Örüntüler Dünyası Bilginin Evrensel Tarihi, G. Metin (Çev.), İstanbul: Monografi Yayınları.
• Brand Finance Report. (Mart, 2023). Global Soft Power Index. https://brandirectory.com/softpower (Erişim: 25.12.2024).
• Burke, P. (2023). Bilgi Tarihinde Sürgünler ve Göçmenler (1500 – 2000), T. Sivrikaya (Çev.), İstanbul: Islık Yayınları.
• Churchland, P. S. (2019). Nörofelsefe, Ö. Yılmaz (Çev.), İstanbul: Alfa Bilim Serisi.
• Cull, N. J. (2009). Public Diplomacy: Lessons From Past, Los Angeles: Figueroa Press.
• Çalışkan, A. S. (2019). Bilim Devrimi, İstanbul: Babil Yayınları.
• Çemrek, M., Atıcı, F. Z. (2023). Yumuşak Güç ve Akıllı Güç Dengesinde Kamu Diplomasisi için Yeni Bir Yol: İnsani Diplomasi, H. Z. Kavak (Edt.), Kuramdan Uygulamaya İnsani Diplomas içinde, İstanbul: Kızılay Kültür Sanat Yayınları.
• Çetin, H. (2021). Türk Toplum Sözleşmesi Sosyal, Siyasal ve Ekonomik Kültür1, Ankara: Kadim Yayınları.
• Cevik, B. S., Seib, P. (2015). Why Turkey’s Public Diplomacy Matters, B. S. Çevik, P. Seib (Esdt.), Turkey’s Public Diplomacy içinde, New York: Palgrave Macmillan.
• Duralı, T. (2021). Sorun Nedir? Felsefe – Bilim Düşünüşü, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Fazlıoğlu, İ. (2015). Kayıp Halka İslam – Türk Felsefe – Bilim Tarihinin Anlam Küresi, İstanbul: Papersense Yayınları.
• Fazlıoğlu, İ. (2015). Derin Yapı, İstanbul: Papersense Yayınları.
• Fazlıoğlu, İ. (2015). Üç Boyutlu Medeniyet Tasavvuruna Giriş: Medeniyetlerin Ayrıştırıcı İlkesi Olarak Theo – Ontoloji, Kendilik Arayışı, İstanbul: Papersense Yayınları.
• Fazlıoğlu, İ. (2001). Kadızade – i Rumi maddesi, TDV İslam Ansiklopedisi (cilt:24, s.98-100), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Findlen, P. (2024). Bilginin Tarihi Serüveni, İstanbul: Fol Kitap.
• Findley, C. V. (2008). Dünya Tarihinde Türkler, A. Anadol (Çev.), İstanbul: Kitapyayınevi.
• Genç, S. (2023). Çağdaş Küresel Medeniyetin Ontolojisi, İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Gündoğdu, S. (2023). Türkiye’nin Jeopolitik Açılımı: Bir Uluslararası Örgüt Olarak Türk Devletleri Teşkilatı, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(3), 266-279. Doi: 10.18026/cbayarsos.1263177
• Güngör, Ö. (2024). “Radikal Cihadi Selefilik Türkiye’de Nasıl Taban Buluyor?”, https://urad.org.tr/radikal-aglar/radikal-cihadi-selefilik-turkiyede-nasil-taban-buluyor, (Erişim: 15.08.2024)
• Im Hof, U. (1995). Avrupa’da Aydınlanma, Ş. Sunar (Çev.), İstanbul: Afa Yayıncılık.
• İlhan, M. E. (2018). Kültürel Bellek, Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• İlhan, S. (1989). Jeopolitik Duyarlılık, Ankara: TTK Yayınları.
• Karahan, A. (t.y). Avrupa Birliği (AB) ve Türkiye Arasında Eğitim Alanında Yapılan Erasmus ve Jean Monnet Programlarının “Biz” ve “Öteki” Bilincinde Yaptığı Dönüşümün Karşılaştırmalı Analizi, S. T. Baykara (Edt.), 21. Yüzyılda Türkiye – AB İlişkileri Yeni Çağın Eski Meseleleri içinde (227-247), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kılıç, T. (2020). Yeni Bilim Bağlantısallık Yeni Kültür Yaşamdaşlık, İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
• Kissinger, H. (2000). Diplomasi, İ. H. Kurt (Çev.), İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• Levy, P. (1997). Collective Intelligence: Mankind’s Emerging World In Cyberspace, Cambridge, Mass: Perseus Books. Melissen, J. (2005). The New Public Diplomacy: Between Theory and Practice, J. Melissen (Edt.), The New Public Diplomacy Soft Power and International Relations içinde, New York: Palgrave Macmillan.
• Muthuswamy, M. S. (2017). Societal Factors behind the Explosive Growth of Salafi Jihadist Groups. https://politicalviolenceataglance.org/2017/11/29/societal-factors-behind-the-explosive-growth-of-salafi-jihadist-groups/ (Erişim: 10.07.2024).
• Nye, J. S., Welch, D. A. (2009). Küresel Çatışmayı ve İşbirliğini Anlamak, R. Akman (Çev.), İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Oba, A. E. (2021). Diplomasi ve Tarih Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türk Diplomasi Tarihi Araştırmaları, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Özdemir, N. F. (2021). Yeni Bilginin Dolaşım Araçları, İstanbul: Ketebe Yayınları.
• Terranova, T. (2020). Ağ Kültürü: Enformasyon Çağında Siyaset, E. Kaya (Çev.), Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Toynbee, A. (2002). Dünya Batı ve İslâm, A. Z. Cengiz (Çev.), İstanbul: Pınar Yayınları.
• Turan, O. (2021). Selçuklular ve Türk – İslam Medeniyeti, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Uludağ, S. (1999). İbni Haldun maddesi, TDV İslam Ansiklopedisi (cilt:21, s.538-555), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Unat, Y. (2000). Ali Kuşçu Çağını Aşan Bilim İnsanı, İstanbul: Kaynak Yayınları.
• URL-1: “Global Soft Power Index 2023: Nations that defined global soft power in a tumultuous year” (2023, 2 Mart). https://brandfinance.com/insights/global-soft-power-index-2023-nations-that-defined-global-soft-power-in-a-tumultuous-year (Erişim: 03.09.2024).
• URL-2: “Neuroscience connectomic comparison of Mouse and human cortex” (2022, Haziran 23). https://gwern.net/doc/psychology/neuroscience/2022-loomba.pdf (Erişim: 16.09.2024).
• URL-3: “Türk Devletleri Teşkilatı Organizasyon Tarihçesi. https://www.turkicstates.org/en/presidental-summits (Erişim: 23.01.2025).
• URL -4: T.C. Dış İşleri Bakanlığı. “Dışişleri Bakanı Sayın Ahmet Davutoğlu’nun Türk Konseyi Dış İşleri Bakanları Toplantısında Yatıkları Konuşma”. (2012, 22 Ağustos), (Erişim: 23.01.2023), “https://www.mfa.gov.tr/disisleri-bakani-sayin-ahmet-davutoglu_nun-turk-konseyi-disisleri-bakanlari-konseyi_nde-yaptiklari-konusma_-22-agustos-2012_-bis.tr.mfa
• URL-5: Türk Devletleri Teşkilatı. Organizasyon Şeması, Türk Akademisi, https://www.turkicstates.org/tr/partner-detay/turkic-academy-tr (Erişim: 23.01.2025).
• URL-6: Türk Devletleri Teşkilatı. Organizasyon Şeması, Türk Kültür ve Miras Vakfı, https://www.turkicstates.org/tr/partner-detay/turk-kultur-ve-miras-vakfi (Erişim: 23.01.2025).
• URL-7: Aktürk, Ş. (t.y). İran, İsrail ve Rusya’nın Ortak Hedefi: Orta Doğu’nun Bölünmüşlüğünün Devamı. https://www.fokusplus.com/yazarlar/sener-akturk/iran-israil-ve-rusyanin-ortak-hedefi-orta-dogunun-bolunmuslugunun-devami (Erişim: 13.08.2024).
• URL-8: “Societal Factors behind the Explosive Growth of Salafi Jihadist Groups” (2017, Kasım 29). https://politicalviolenceataglance.org/2017/11/29/societal-factors-behind-the-explosive-growth-of-salafi-jihadist-groups/ (Erişim: 20.09.2024).
• Uyanık, M. (2024). Türkistan – Türkiye Sürekliliğinin Bilimsel Boyutunu Kadızâde-i Rûmî ve Ali Kuşçu Üzerinden Takip Etmek, Türk Yurdu Dergisi, 113(448).
• Yeniçeri, Ö. (2005). Orta Asya Devletleri Birliğinin Anlamı, Gereği ve Geleceği, Türk Yurdu Dergisi, 25(214).
• Yıldız, M. (2017). Türk Siyasi Bilgeliğinin Kadim Kapıları, İstanbul: Ötüken Yayınları.