Right to be Forgotten and Freedom of the Press in the Decisions of the Constitutional Court and the Court of Cassation

Year 2023, Volume: 8 Issue: 2, 609 - 634, 30.09.2023

Hatice Sümeyye Taçar

https://doi.org/10.58733/imhfd.1357937

Abstract

With technological developments, it has become easier to access and store information. Instead of trying to access newspapers to learn about a past event, it is possible to access information within minutes via internet. Information archived via Internet has made individuals ‘unforgotten’. The fact that crimes committed by individual previously is displayed when his name is Googled negatively affects individual’s future prospects. Concept of ‘right to be forgotten’ has been included in decisions of the Constitutional Court and the Supreme Court to ensure deleting disturbing information about individuals from digital memory. This right comes up via blocking access in practice. Notwithstanding, the way of blocking access is relevant to contents on internet, regarding this right’s relation with human rights, decisions made by the Supreme Court, public’s capability to apply this for all personal data suits the purpose of this right more. Undoubtedly, freedom of expression of the public and press should not be restricted while protecting an individual’s right to be forgotten. In order to consider a publication within the scope of this right, certain conditions must be met. The conditions are as followed: the time it was in the air, being out of date and not being accepted as historical data, contribution to public interest and public recognition of person who is the subject of the news and public interest relevant to news. In this study, the place of this particular right, which is not directly included in legislation, and border between the right to be forgotten and freedom of press are explained within the framework of Supreme Court’s and Constitutional Court’s relevant decisions.

Keywords

Right to be Forgotten, Freedom of Expression, Freedom of Press, Personal Data, Blocking Access

Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay Kararlarında Unutulma Hakkı ve Basın Özgürlüğü

Abstract

Bilgiye erişmek ve bilgiyi depolamak, teknolojik gelişmeler ile beraber hiç olmadığı kadar kolaylaşmıştır. Yıllar önce yaşanan bir olayı öğrenmek için gazeteye ulaşmak yerine internet aracılığıyla dakikalar içerisinde bilgiye erişmek olanaklı hale gelmiştir. İnternet aracılığıyla arşivlenen bilgilerin bireylere “unutulmama” gibi bir dönüşü olmuştur. Bireyin işlediği suçun, ismi Google’da aratıldığında görüntülenmesi, geleceğini serbestçe ve özgürce şekillendirmesini olumsuz yönde etkiler. Birey hakkındaki rahatsız edici bilgilerin dijital hafızadan silinmesini sağlamak amacıyla Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay kararlarında “unutulma hakkı” kavramına yer verilmiştir. Unutulma hakkı, uygulamada erişimin engellenmesi yoluyla gündeme gelmektedir. Erişimin engellenmesi yolu her ne kadar yalnızca internet ortamında yer alan içerikler için söz konusu olsa da bu hakkın insan haklarıyla olan ilişkisi ve Yargıtay tarafından verilen kararlar göz önüne alındığında, kamunun kolayca ulaşabileceği yerde tutulan tüm kişisel veriler için unutulma hakkına başvurulabileceği hakkın amacıyla daha fazla bağdaşacaktır. Şüphesiz ki bireyin unutulma hakkı korunurken toplumun bilgi edinme hakkı ve basının ifade özgürlüğü kısıtlanmamalıdır. Bir yayının unutulma hakkı kapsamında değerlendirilebilmesi için yayının içeriği, yayında kaldığı süre, güncelliğini yitirme, tarihsel veri olarak kabul edilmeme, kamu yararına katkısı, habere konu kişinin kamuoyunda tanınırlığı, halkın ilgili yayına olan ilgisi unsurları bakımından irdelenmelidir. Bu çalışmada mevzuatta doğrudan yer edinmeyen unutulma hakkının Türk hukukundaki yeri ve unutulma hakkı ile basın özgürlüğü arasındaki sınır, Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi kararları çerçevesinde anlatılmıştır.

Keywords

Unutulma Hakkı, İfade Özgürlüğü, Basın Özgürlüğü, Kişisel Veri, Erişimin Engellenmesi

References

• AKKURT, Ali, Basın Özgürlüğünün Kapsamı ve Sınırları, Adalet Yayınevi, Ankara, 2014.
• AKKURT, Sinan Sami, “17.06.2015 Tarih, E. 2014/4-56, K.2015/1679 Sayılı Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı ve Mukayeseli Hukuk Çerçevesinde ‘Unutulma Hakkı’”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2016, C. 65, S. 4, s. 2605-2635.
• APAYDIN, Cengiz, Basın, Televizyon ve Radyo Yayınlarında: Cevap ve Düzeltme Hakkı, İnternette Erişimin Engellenmesi, Unutulma Hakkı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
• AYDIN, Akgül, “Kişisel Verilerin Korunmasında Yeni Bir Hak: ‘Unutulma Hakkı’ ve AB Adalet Divanı’nın ‘Google Kararı’”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2015, S. 116, s. 11-38.
• AYDIN, Akgül, “Danıştay Kararları Işığında Kişisel Sağlık Verilerinin Korunması”, Danıştay Dergisi, 2013, S. 133, s. 21-45.
• BİLİR, Faruk, “6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na İlişkin Değerlendirme ve İnternet Çağında Kişisel Verilerin Korunması”, Anayasa Yargısı, C. 37, S. 2, 2020, s. 305-342.
• ÇELİK, Yeşim, “Özel Hayatın Gizliliğinin Yansıması Olarak Kişisel Verilerin Korunması ve Bu Bağlamda Unutulma Hakkı”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Y. 8, S. 32, 2017, s. 391-410.
• ÇINAR, Abdurrahim, “Unutulma Hakkının Ortaya Çıkış Serüveni ve Kapsamının Değerlendirilmesi, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Y. 13, S. 49, 2022, s. 551-584.
• ÇIRAK, Ezgi; “Dijital Çağda Sonsuza Kadar Hatırlamaya Karşı: Unutulma Hakkı”, Ceza Hukuku Dergisi, C. 13, S.36, 2018, s. 161-189.
• ELMALICA, Hasan, “Bilişim Çağının Ortaya Çıkardığı Temel Bir İnsan Hakkı Olarak Unutulma Hakkı”, Ankara Üniversitesi, Hukuk Fakültesi Dergisi, 2016, C. 65, S. 4, s. 1603-1636.
• FORDE, Aidan, “Implications of the Right To Be Forgotten”, Tulane Journal of Technology & Intellectual Property, 2015, s. 83–131.
• GÖRKEMLİ, Burcu, Yargı Kararları Işığında Türk Hukuku’nda İnternet Erişiminin Engellenmesi, Adalet Yayınevi, Ankara, 2015.
• GÖZLER, Kemal, “Kişilik Haklarını İhlal Eden İnternet Yayınlarının Kaldırılması Usûlü ve İfade Hürriyeti: 5651 Sayılı Kanunun 9’uncu Maddesinin İfade Hürriyeti Açısından Değerlendirilmesi” Rona Aybay’a Armağan Legal Hukuk Dergisi, 2014, C. 1, Özel Sayı, s. 1059-1120.
• GÜNAY, Buket, “Kişilik Hakkı Perspektifinden Kadın Cinayetlerinde Hükümlünün Unutulma Hakkı”, Yaşar Hukuk Dergisi, 2021, C. 3, S. 2, s. 129-160.
• HAFIZOĞULLARI, Zeki / ÖZEN Muharrem, “Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar”, Ankara Barosu Dergisi, 2009, Y. 67, S. 4, s. 9-22.
• KABADAYI, Elif Sinem, Dijital Çağda Hissedilen Unutulma İhtiyacı ve Kişisel Verilerin Korunması Bağlamında Yeni Bir Hak Olarak Unutulma Hakkı, Yetkin Yayınları, İstanbul, 2021.
• KAHRAMAN, Zafer, Unutulma Hakkı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2022.
• KAMA IŞIK, Sezen, “İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nde Özel Yaşam ve Kavramın Sonraki İnsan Hakları Belgelerine Etkisi”, Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 10, S. 1, 2022, s. 217-250.
• KAMA IŞIK, Sezen, Avrupa Veri Koruma Hukukuna Anayasal Bir Bakış, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2020.
• KARAN, Ulaş, İfade Özgürlüğü – Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi 2, Avrupa Konseyi, Ankara, 2018.
• KOCA, Mahmut/İlhan, ÜZÜLMEZ, “Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu (TCM m. 135)”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Durmuş TEZCAN’a Armağan, C. 21, Özel S., 2019, s. 69-93.
• KÜZECİ, Elif, Kişisel Verilerin Korunması, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2021.
• NALBANTOĞLU, Seray, “Bir Temel Hak Olarak Unutulma Hakkı”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 2018, Y. 9, S. 35, s. 583-605.
• OCAK, Ayşenur, “Hakları Dengelemek : Unutulma Hakkı İfade Özgürlüğüne Karşı”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Y. 9, S. 33, 2018, s. 507-535.
• SOYSAL, Tamer, “Unutulma Hakkının Avrupa Birliği’nin Genel Veri Koruma Tüzüğü Çerçevesinde İncelenmesi”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 2019, S. 13, s. 339-422.
• SÖZÜER, Eren, Unutulma Hakkı - İnsan Hakları Hukuku Perspektifinden Bir İnceleme, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2017.
• TANSUĞ, Çağla, “İdare Hukuku Perspektifinden Unutulma Hakkı”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 2, 2021, s. 1565-1599.
• TEZCAN, Durmuş / ERDEM, Mustafa Ruhan / SANCAKDAR, Oğuz / ÖNOK, Rıfat Murat, İnsan Hakları El Kitabı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2014.
• TURGUT, Cemile, Kişilik Hakkının bir Görünümü Olarak Unutulma Hakkı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2021.
• TÜMAY, Murat, “Demokratik Toplumda İfade Özgürlüğü Kavramı, İçeriği Ve Sınırlarının Belirlenmesi Sorunu”, Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 9, S. 2, 2019, s. 117-130.
• TÜMAY, Murat, “Kişilik Hakları ve Basın Hürriyeti Çatışmasında İfade Hürriyeti Dengesi”, Anayasa Yargısı, C. 31, S. 1, 2015, s. 355-378.
• YILDIZ, Tuba; “Unutulma Hakkının Uygulanışı Açısından Arama Motorlarının Rolü”, Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 4, S. 2, 2019, s. 399-431.
• YAVUZ, Can, İnternet’teki Arama Sonuçlarından Kişisel Verilerin Kaldırılması - Unutulma Hakkı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2020.
• YENİCE CEYLAN, Özge, “Unutulma Hakkının Basın Özgürlüğü Karşısındaki Konumu”, Kişisel Verileri Koruma Dergisi, C. 3, S. 2, 2021, s. 1-14.