EXAMINATION OF PRIMARY AND SECONDARY SCHOOL TEACHERS' PERCEPTIONS OF ORGANIZATIONAL JUSTICE AND INTRINSIC MOTIVATION

Yıl 2015, Sayı: 4, 233 - 246, 01.06.2015

Ramazan Ertürk , Bahri Aydın

Öz

In this study, it was aimed to determine teachers' internal motivation and the level of their perception for organizational justice, to examine their internal motivation and the level of their perception for organizational justice in terms of gender, branch, age and period of service, and to reveal the relation between internal motivation and the level of their perception for organizational justice. The sample of the study based on the survey method is comprised of all the teachers working in primary and secondary schools (N=149) in the Kaynaşlı district of Düzce province in the 2012-2013 academic year. Organizational Justice and Integrative Motivation scales were used as data collection instruments. In the analysis of data, descriptive statistics, Mann-Whitney U testi, Kruskal-Wallis H Test and Pearson correlation coefficient were used. As a result of the study, it was revealed that teachers’ perceptions about organizational justice and integrative motivation were high and the relationship between the two was found to be mildly positive and significant. No significant differences were found between teachers’ integrative motivation and organizational justice depending on their gender, branch, age and the length of service.

Anahtar Kelimeler

organizational justice, intrinsic motivation, primary and secondary school teacher

İLKOKUL VE ORTAOKUL ÖĞRETMENLERİNİN ÖRGÜTSEL ADALET VE İÇSEL MOTİVASYONA YÖNELİK ALGILARININ İNCELENMESİ

Öz

Araştırmada, öğretmenlerin; içsel motivasyonları ve örgütsel adalete yönelik algılarının düzeyini belirlemek, içsel motivasyonları ve örgütsel adalete yönelik algılarını cinsiyet, branş, yaş ve hizmet sürelerine göre incelemek ve içsel motivasyonları ve örgütsel adalete yönelik algıları arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amaçlanmıştır. Tarama modelinde gerçekleştirilen araştırmanın çalışma grubunu 2012- 2013 eğitim-öğretim yılı Düzce ili Kaynaşlı ilçesindeki ilkokul ve ortaokullarda görevli 149 öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Örgütsel Adalet ile İçsel Motivasyon Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, Mann-Whitney U testi, Kruskal-Wallis H Testi ve Pearson korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre öğretmenlerin örgütsel adalete ve içsel motivasyona yönelik algıları yüksek düzeyde olup, algıları arasında orta düzeyde pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Cinsiyet, branş, yaş ve kıdem değişkenleri öğretmenlerin içsel motivasyona ve örgütsel adalete yönelik görüşlerinde anlamlı fark ortaya çıkarmamıştır.

Anahtar Kelimeler

örgütsel adalet, içsel motivasyon, ilkokul ve ortaokul öğretmeni

Kaynakça

• Ağca, V. & Ertan, H. (2008). Duygusal bağlılık içsel motivasyon ilişkisi: Antalya’da beş yıldızlı otellerde bir inceleme. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi,10(2), 135-156. http://www.iibfdergi.aku.edu.tr/pdf /10 _2/7.pdf. 02.05.2012 tarihinde alındı.
• Altınkurt, Y. & Yılmaz, K. (2010). Değerlere göre yönetim ve örgütsel adalet ilişkisinin ortaöğretim okulu öğretmenlerinin algılarına göre incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 4(16), 463-48.
• Argon, T. & Ertürk, R. (2013). İlköğretim okulu öğretmenlerinin içsel motivasyonları ve örgütsel kimliğe yönelik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice], 19 (2), 159-179.
• Barling, J., & Michelle P. (1993). “Interactional, formal, and distributive justice in the workplace: An exploratory study”. The Journal of Psychology, 127(6), 649-656.
• Baş, G. & Şentürk, C. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel adalet, örgütsel vatandaşlık ve örgütsel güven algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(17), 29-62.
• Brıef A. P. & Aldag, R. J. (1976). The ınstrinsic-extrinsic dichotomy: Toward conceptual clarity. Academy of Management Review, 496-500.
• Brıslın, R. W., Kabıgtıng, F., Macnab, B., Zukıs, B. & Worthley, R. (2005).Evolving perceptions of japanese workplace motivation. International Journal of Cross Cultural Management, 5(1), 87-103.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Cevizci, A. (2010). Felsefe tarihi. İstanbul: Say Yayınları.
• Colquitt, J. A., Conlon, D. E., Wesson, M. J., Porter, C. O. & Yee Ng, K. (2001). Justice at the millennium: A meta-analytic review of 25 years of organizational justice research. Journal of Applied Psychology, 86(3), 425-445.
• Colquitt, J. A., Greenberg, J. & Zapata-Phelan, C. P. (2005). What is organizational justice: A historical overview. In J. Greenberg, & J. A. Colquitt (Eds.). Handbook of organizational justice. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
• Cömert, M., Demirtaş, H., Üstüner, M. & Özer, N. (2008). Lise öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 7(13), 3–22.
• Cremer, D. D. (2005). Procedurel and distributive justice effects moderateed by organizational ındentification. Journal of Managerial Psychology, 20(1), 4–13.
• Dündar, S., Özutku, H. & Taşpınar, F. (2007). İçsel ve dışsal motivasyon araçlarının işgörenlerin motivasyonları üzerindeki etkisi: Ampirik bir inceleme. Ticaret ve Turizm Egitim Fakültesi Dergisi, 2, 107-108.
• Greenberg, J. (1990). Organizational justice: Yesterday, today, and tomorrow. Journal of Management, 16, 399–432.
• Folger, R. & Russell C. (1998). Organizational justice and human resource management. New Delhi: Sage Publications.
• Greenberg, J. (1996). The Quest for Justice on the Job: Essays and Experiments. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Hackman, J. R. & Lawler, E. E. (1971). Employee reactions to job characterstics. Journal of Applied Psychology Monograpy, 55, 259-286.
• Hackman, J. R. & Oldham, G. R.(1975). Development of the job diagnostic survey, Journal of Applied http://psycnet.apa.org/index.cfm?fa=buy.optionToBuy&id=1975-22031-001. 60, 159-170.
• 05.2012 tarihinde alınmıştır.
• Hoy, W. K. & Tarter, C. J. (2004). Organizational justice in schools: no justice without trust. International Journal of Educational Management, 18(4), 250–259.
• Karasar, N. (1996). Bilimsel araştırma yöntemi, ilkeler, teknikler. Ankara: 3A Araştırma, Eğitim Danışmanlık Ltd. Şt..
• Karriker, J. H. & Margaret L. W. (2009). Organizational justice and organizational citizenship behavior: A mediated multifoci model. Journal of Management 35, 112-135.
• Kılıçlar, A. (2011). Yöneticiye duyulan güven ile örgütsel adalet ilişkisinin öğretmenler açısından incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 3(3), 23-36.
• Kovach, A. K. (1987). What motivates employees? Workers and supervisors give different answers. Business Horizons, 30(5), 58-66.
• Latham, G. G. & Pınder, C. C. (2005). Work motivation theory and research at the dawn of the twenty-first century. Annual Review of Psychology, 56(1), 485-516.
• Luthans, F. (1981). Organizational behavior. McGraw Hill.
• Mottaz, J. C. (1985). The relative ımportance of ıntrinsic and extrinsic rewards as determinants of wok satisfaction. The Sociological Quarterly, 26(3), 365-385.
• Murphy, P. K. & Alexander P. A. ( 2000). A Motivated exploration of motivation terminology.Contemporary Education Psychology, 25(1), 28.
• Polat, S. (2007). Örgütsel güven, adalet ve vatandaşlık davranışlarına ilişkin öğretmen algıları ( Yayımlanmamış Doktora Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli, Türkiye.
• Robbıns, S. P. (1993). Organizational behavior.Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
• Ryan, A. (1993). Justice. Oxford: Oxford University Press.
• Steers, M. R., Mowday, T. R. & Shapıro, D. L. (2004). The future of work motivation theory. Academy of Management Review, 29(3), 379-387.
• Titrek, O. (2009). Employees organizational justice perceptions in Turkish schools. Social Behavior and Personality, 37(5), 605-620.
• Wıley, C. (1997). What motivates employees according to over 40 years of motivation surveys. International Journal of Manpower, 18(3), 263-280.
• Yavuz, E. (2010). Kamu ve özel sektör çalışanlarının örgütsel adalet algılamaları üzerine bir karşılaştırma çalışması, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2), 302-312.
• Yazıcıoğlu, İ. & Topaloğlu, I. G. (2009). Örgütsel adalet ve bağlılık ilişkisi: konaklama işletmelerinde bir uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 1(1), 3-16
• Yılmaz, K. (2010). Devlet ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel adalet algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(1), 579–616.