FALSE EQUIVALEN : AN IMPORTANT PROBLEM IN TEACHING TURKEY’S TURKISH TO IRANIAN AS FOREIGN LANGUAGA

Yıl 2015, Sayı: 4, 497 - 512, 01.06.2015

Umut Başar , Gökhan Coşgun

Öz

As it is known, Turkish is now taught not only in Turkey but also in many countries around the world as a foreign language through a variety of institutions and organizations. One of the regions where Turkish is so popular as a foreign language is Middle East, and Iran is undoubtedly the country with the highest interest of the Turkish language. Turkey Turkish teaching has been done through various institutions in our historical neighbor,Iran, for many years, and thousands of Iranians learn Turkish every year. Turkish and Persian are two major languages which have been in reciprocal relations for centuries. A common vocabulary of thousands of words between Turkish and Persian has occurred as a result of this reciprocal relationship. A significant portion of those words from the same source has begun to be used differently in Turkish and Persian. Errors of Iranians who learn Turkey Turkish as a foreign language resulting from false equivalence has been the basis of this study, and accordingly, some present false equivalent words between Turkish-Persian and Turkish- Azerbaijan (Iranian Azerbaijan) Turkish has been given in tables. In addition, suggestions needed to prevent the expression errors resulting from false equivalence have been presented at the end of the study. Research has been conducted by screening method. Key Words: Turkish teaching, Iran, False equivale

Anahtar Kelimeler

Turkish teaching, Iran, False equivale

İRANLILARA YABANCI DİL OLARAK TÜRKİYE TÜRKÇESİ ÖĞRETİMİNDE ÖNEMLİ BİR SORUN: YALANCI EŞDEĞERLİKLER

Öz

Bilindiği üzere, artık günümüzde sadece Türkiye’de değil dünyanın pek çok ülkesinde de çeşitli kurum ve kuruluşlar vasıtasıyla yabancı dil olarak Türkçe öğretimi yapılmaktadır. Türkçenin yabancı dil olarak rağbet gördüğü bölgelerden biri Ortadoğu olup şüphesiz bu bölgede, Türk diline ilginin en yüksek olduğu ülke ise İran’dır. Tarihî komşumuz İran’da uzun yıllardan beri çeşitli kurumlar eliyle Türkiye Türkçesi öğretimi yapılmakta, her yıl binlerle ifade edilebilecek sayıda İranlı Türkçe öğrenmektedir. Türkçe ve Farsça yüzyıllardan beri ilişki içerisinde olan iki önemli dil durumundadır. Bu ilişkiler neticesinde Türkçe ve Farsça arasında binlerce sözcükle ifade edilen ortak kelime dağarcığı oluşmuştur. Aynı kaynaktan gelen bu kelimelerin önemli bir kısmı zaman içerisinde Türkçe ve Farsçada farklı kullanılmaya başlanmıştır. Bu çalışmaya yabancı dil olarak Türkiye Türkçesi öğrenen İranlıların yalancı eşdeğerliklerden kaynaklı hataları temel oluşturmuş ve bu doğrultuda Türkçe-Farsça ve Türkçe- Azerbaycan (İran Azerbaycan’ı) Türkçesi arasında mevcut bazı yalancı eşdeğer kelime tablolar hâlinde verilmiştir. Ayrıca çalışmanın sonunda yalancı eşdeğerliklerden kaynaklı anlatım hatalarının önüne geçmek adına yapılması gereken öneriler sunulmuştur. Araştırma tarama yöntemi ile yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe Öğretimi, İran, Yalancı Eşdeğerlik

Kaynakça

• Akalın, H. Ş. ve diğ. (2009). Türkçe Sözlük (10. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Aksan, D. (2009). Her Yönüyle Dil (Cilt 3), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Alkan, H. (2012). Lehçeler Arası Aktarmada Yalancı Eş Değerler Sorunu (Türkiye Türkçesi- Özbek Türkçesi-Yeni Uygur Türkçesi Fiil Örneği), TurkishStudies, Volume 7/4 Fall, p. 671-688.
• Amanova, L. (2014). Türkiye Türkçesindeki Deyim ve Atasözlerini Özbek Türkçesine Aktarma Problemi, TSA/ Yıl: 18 S:3, 167-177.
• Büke, H. (2014). Gagavuz Türkçesi ve Türkiye Türkçesi Arasındaki Yalancı Eşdeğerler, MAKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 6, Sayı: 10, Haziran (s. 215-229).
• Delice B., T. (2013), Türkmen Türkçesinde Yalancı Eşdeğerler. Uluslararası Türkçe Edebiyat ve Kültür Dergisi, 2/4, s. 131-146.
• Dilberipur, A. (1995). Türkçe-Farsça Ortak Kelimeler Sözlüğü, Ankara.
• Ercilasun, B. A. (2011). Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi (10. Baskı), Ankara: Akçağ Yayınları.
• Ersoy, F. (2007). Çuvaş Türkçesi ve Türkiye Türkçesinde Yalancı Eş Değerler, Türkbilig, 14, 60-68.
• Ertuğ, S. (2007). Oğuz Grubu Türk Lehçelerindeki Hareket Fiillerinde Yalancı Eşdeğerlikler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Samsun: On Dokuz Mayıs Üniversitesi.
• Gülensoy, T. (1975). Yaşayan Farsça ve Arapçadaki Türkçe Kelimeler Üzerine Notlar, İ. Ü. Edebiyat Fakültesi TDED, C. XII, İstanbul, 127-157.
• İnan, K. (2013). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenen İranlıların Yazılı Anlatımları Üzerine Bir İnceleme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi: Ankara.
• İşcan, A. (2011). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Önemi, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 2, Sayı 4. 29-36.
• İşler, E. ve Özay, İ. (2008) Türkçe Arapça Kapsamlı Sözlük, Ankara: Fecr Yayınları.
• Karaağaç, G. (2009). Dil Tarih ve İnsan, İstanbul: Kesit Yayınları.
• Karadoğan, A. (2004). Türk Lehçeleri Arasında Aktarma Sorunları Türkmen Türkçesi-Türkiye Türkçesi Üzerine Bir İnceleme (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi.
• Komisyon. (1337). Lügatname-i Dehkhoda (2. Baskı). Tahran: Tahran Üniversitesi Yayınları
• Köprülü, F. (2005). Türkiye Tarihi, (Hzr: Palabıyık, H. M.) Ankara: Akçağ Yayınları.
• Mu’în, M. (1386). Ferheng-i Fârsi (2. Baskı). Tahran: Arad Yayınevi.
• Temizel, A. (2007). İran’da Türkçe Öğretimi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı: 17, 547-560.
• Uğurlu, M. (2004). Türk Lehçeleri Arasında Kelime Eşdeğerliği, Bilig, S:32, 31-37.
• Ütük, K. (2002), Araftaki Ülke: İran, 2023, Sayı 14: 8-15.