THE INVESTIGATION OF THE ROLE OF ACCESSIBILTY TO EDUCATIONAL FACILITIES ON SOCIAL EXCLUSION: A CASE STUDY IN KONYA

Yıl 2017, Sayı: 11, 435 - 452, 01.04.2017

Sedef Eryiğit Ayşe Kaptan

Öz

The urban transportation areas are the leading among the principal factors which effect the children in the age of education the most at the urban outdoor. The transportation, is not only the most important factor for reaching to the urban activities but also the main factor causing to the social exclusion. The fact that the urban transportation networks are only for the adults, could cause the children to be socially excluded in terms of transportation. The objective of this research; is examining the social exclusion of the children of education era based on the transportation, providing the secure transportation opportunities for the children of 07-14 ages, developing suggestions for resolving the social exclusion. 2 grade schools have been chosen as the samples for the research (İhsan Özkaşıkçı Grade School, Niyaz Usta Grade School) at the Konya city center. Interviews with the school administrators and students and observations at the sample site were carried out in order to determine the transportation based social exclusion of the children of education era. As a result of the conducted observations and interviews, the elements causing the social exclusion of the children of education era based on the transportation are determined and in line with the obtained findings suggestions are developed for avoiding the social exclusion.

Anahtar Kelimeler

Urban transportation planning, educational facilities, accessibility, social exclusion, age factor

EĞİTİM TESİSLERİNE ERİŞİLEBİLİRLİĞİN SOSYAL DIŞLANMIŞLIKTAKİ ROLÜNÜN İRDELENMESİ-KONYA ÖRNEĞİ

Öz

Kentsel dış mekânda eğitim çağındaki çocukları en çok etkileyen unsurların başında kentsel ulaşım alanları gelmektedir. Ulaşım, kentsel aktivitelere erişimdeki en önemli unsur olduğu kadar, sosyal dışlanmaya sebep olan unsurlarında başında gelmektedir. Kentsel ulaşım ağlarının yalnızca yetişkinlere göre tasarlanmış olması çocukların ulaşımdan kaynaklı sosyal dışlanmasına sebep olabilmektedir. Bu araştırmanın amacı; eğitim çağındaki çocukların ulaşımdan kaynaklı sosyal dışlanmışlığın irdelenerek, 07-14 yaş aralığında bulunan çocuklar için güvenli ulaşım imkanlarının sağlanarak sosyal dışlanmışlığın ortadan kaldırılmasına yönelik önerilerin geliştirilmesidir. Çalışmada, örneklem alan olarak Konya kent merkezinde bulunan 2 ilköğretim okulu (İhsan Özkaşıkçı İlköğretim Okulu, Niyaz Usta İlköğretim Okulu) seçilmiştir. Eğitim çağındaki çocukların ulaşımdan kaynaklı sosyal dışlanmışlığın tespit edilebilmesi için örneklem alanda gözlemler, okul idarecileri ve öğrenciler ile sözlü görüşmeler yapılmıştır. Yapılan gözlemler ve sözlü görüşmeler neticesinde eğitim çağındaki çocukların ulaşımdan kaynaklı sosyal dışlanmışlığına sebep olan unsurlar belirlenmiş ve elde edilen bulgular doğrultusunda sosyal dışlanmışlığın önüne geçilebilmesine yönelik öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kentsel ulaşım planlaması, eğitim tesisleri, erişilebilirlik, sosyal dışlanmışlık, yaş faktörü, Konya

Kaynakça

• Akarsu, F. (1984). Piaget' ye göre çocukta mekân kavramının gelişimi. Mimarlık Dergisi, sayı: 9, s.31-33, Ankara/Türkiye.
• Anonim, (2002). Home Zone Design Guidelines, Institute Of Highway Incorporated Engineers. İngiltere.
• Anonim, (2008). Supplementary planning guidance 3. Haddington. The East Lothian Local Plan 2008.
• Anonim, (2013). Safe Routes To School Travel Plan. Hanover. ORW Landscape Architects and Planners White River Junction, Vermont ve Engineering Ventures, PC Lebanon.
• Arthurson, K. ve Jacobs, K. (2004). A Critique Of The Concept Of Social Exclusion And Its Utility For Australian Social Housing Policy. Australian Journal of Social Issues, cilt:39, sayı:1, s.25-40, Medford/USA.
• Barre, F. (1984). Çocuk Ve Mekân ya da Yitirilmiş Kent. Mimarlık Dergisi, sayı:9, s.14-17, Ankara/Türkiye.
• Belir, Ö. (2012). Görme Engellilerin Mekân Okumasına Etki Eden Parametrelerin Saptanması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul/Türkiye.
• Birol Özerk, G. (2014). 21. Yüzyıl Kentinde Çocuk Olmak. Güney Mimarlık Dergisi, sayı:16, s.14-16, Adana/Türkiye.
• Bulut, Z. ve Kılıçaslan, Ç. (2009). Çocuğa Özgüven Kazandırmada Önemli Bir İlke; Çocuk Oyun Alanlarında Güvenlik. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, cilt:10, sayı:1, s.78-85, Artvin/Türkiye.
• Çukur, D. ve Güller Delice, E. (2011). Erken Çocukluk Döneminde Görsel Algı Gelişimine Uygun Mekân Tasarımı. Aile ve Toplum Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi, cilt:7, sayı:24, s.25-36, Ankara/Türkiye.
• De Haan, A. (1998). Social Exclusion: An Alternative Concept For The Study Of Deprivation?. IDS Bulletin, cilt: 29, sayı:1, s. 10-19, Brighton, England.
• Ergen, S. (2000). Sokakların Çocuk Oyun Alanı Olarak Kullanılabilirliğine İlişkin Bir Yöntem Denemesi: Süleymaniye Örneği.. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul/Türkiye.
• Erman, O. (2014). Kent Yaşamında Çocuk. Güney Mimarlık Dergisi, sayı:16, s.10-13, Ankara/Türkiye.
• Gibson, J.J. (1986). The Ecological Approach To Visual Perception, Lawrence Erlbaum Associates, Inc., London.
• Gökmen, H. ve Taşçı, B. G. (2010). Çocuklar Adına Woonerf Ve Home Zone’dan Alınacak Dersler. Mimar.ist Dergisi, sayı:36, s.72-77, İstanbul/Türkiye.
• Grieco, M., Turner, J., ve Hine, J. (2000). Transport, Employment And Social Exclusion: Changing The Contours Through In Formation Technology. LocalWork, 26.
• Heft, H. (1997). The Relevance of Gibson’s Ecological Approach to Perception for Environment-Behavior Studies. In G. T. Moore, R. W. Marans (Eds.). Advances in Environment, Behavior, and Design, Volume 4. Toward the Integration of Theory, Methods, Research, and Utilization. Plenum Press, New York. 71-106 .
• Heft, H. (2001). Ecological Psychology In Context: James Gibson, Roger Barker and the Legacy of William James’ Empiricism. Mahwah, NJ: L. Erlbaum, London.
• Hırca, F. F. (2008). 9-11 Yaş Grubunda Resimsel Gelişim Ve Popüler Kültür Etkileşimlerinin Ölçeklendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu/Türkiye.
• Jacobs, J. (2011). Büyük Amerikan Şehirlerinin Ölümü ve Yaşamı. (Çeviren: B. , Doğan). Metis Yayınları, İstanbul/Türkiye.
• Kenyon, S., Rafferty, J., ve Lyons, G. (2003). Social Exclusion And Transport In The Uk: A Role For Virtual Accessibility İn The Alleviation Of Mobility-Related Social Exclusion?. Journal of Social Policy, cilt:32, sayı:3, s.317-338, England.
• Miller, H. J. (2003). Travel Chances And Social Exclusion. 10th International Conference on Travel Behavior Research, Lucerne, Switzerland, 10–14 August.
• Sapancalı, F. (2005). Avrupa Birliği’nde Sosyal Dışlanma Sorunu Ve Mücadele Yöntemleri. Çalışma ve Toplum Dergisi, cilt:3, sayı:6, s.51-106, İstanbul/Türkiye.
• Selçuk Kirazoğlu, F. (2012). Fiziksel Çevre - Çocuk İlişkileri, Açık Oyun Mekânları Ve Çocuk Dostu Çevre Kriterleri Üzerine Bir Değerlendirme; Bakırköy Ve Beylikdüzü Örnekleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi, İstanbul/Türkiye.
• Smith, D. M. (1977). Human Geography a Welfare Approach. London.
• Tandoğan, O. (2014). Çocuk İçin Daha Yaşanılır Bir Kentsel Mekân: Dünyada Gerçekleştirilen Uygulamalar. Megaron Dergisi, cilt:9, sayı:1, 19-33, İstanbul/Türkiye.
• Tandoğan, O. (2016). Çocuklar İçin Daha Yaşanılır Okul Bahçeleri. Megaron Dergisi, cilt:11, sayı:4, 629-636, İstanbul/Türkiye.
• Walker, A. ve Walker, C. (1997). Britain Divided: The Growth of Social Exclusion in the 1980s and 1990s. Child Poverty Action Group, London/England.