SANAL GERÇEKLİK VE DİJİTAL SİNEMANIN OLANAKLARI

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 2, 294 - 309, 15.02.2016

Gözde Sunal

Öz

“Sinema ve gerçek” arasındaki ilişki, genellikle hep tartışılan sorunsallardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle günümüzde hızla gelişim gösteren teknolojik imkânların da etkisiyle adından sıkça söz ettiren dijital çağ, sinemadaki üretim, dağıtım ve gösterim olanaklarını oldukça değiştirmektedir. Dijitalleşme, günümüzün tüm görsel iletişim teknolojilerine hâkim bir sistem olarak yerini almaktadır. Bu sistem, geleneksel medyadan farklı olarak, dijital kodlama sistemi ile temellendirilmiş ve iletişim sürecinin yüksek hızda ve çok katmanlı etkileşimi ile gerçekleşmektedir.

Dolayısıyla, görsel bir iletinin sayısal kodlardan oluşması ile meydana gelen bu sistem hareketli görüntü sanatında önemli bir yer tutmaktadır. Dijitalleşme süreci ile birlikte dijital sinema kavramı da gündeme gelmektedir. Özellikle, sinema ve televizyonda üç boyutlu sinema deneyimiyle yeni bir çağ açılmaktadır.

Seyircinin daha aktif bir kullanıcı olduğu bu dönemde, sesin ve görüntünün birlikte dijital olarak kodlanabilir olması ve böylelikle dataların daha hızlı ve kolay erişilebilir olması daha çok seyirciye ulaşma imkânı tanımaktadır. Dijitalleşmenin sinemaya getirdiği olanakların yanında, bazı sorunsalların da tartışılması gerektiği düşünülmektedir. Örneğin bu çalışmada, sinemanın hâkim olduğu geleneksel anlatım tarzı nasıl bir değişime uğramıştır; bu değişim ile sinema deneyimi, birlikte olmanın kolektif temsilini oluşturmadaki gücünden yoksun mu kalmıştır; teknik açıdan seyircide yaratılan üst düzey katharsis ile seyirci içinde bulunduğu sinema salonundan ve atmosferinden soyutlanır mı; film teknolojisindeki bu gelişim, sanatın gelişimine mi yoksa eğlence kültürünün gelişimine mi hizmet etmektedir; tekniğin olanakları ile kaybolan aura düşüncesi, dijital çağda sinema filmlerinin biricikliğine zarar vermekte midir? gibi soruların üzerinde durulması amaçlanmaktadır. Bu çerçeveden hareketle, sanal gerçeklik, simülasyon, hipergerçeklik, dijitalleşme, tekniğin olanakları ile yeniden üretilebilirlik ve dijital sinema gibi kavramlar bağlamında konuya ilişkin bir değerlendirme yapılması planlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Sanal Gerçeklik, Simülasyon Evreni, Dijitalleşme, Dijital Sinema, Üç Boyutlu Sinema

Anahtar Kelimeler

Sanal Gerçeklik, Simülasyon Evreni, Dijitalleşme, Dijital Sinema, Üç Boyutlu Sinema

Kaynakça

• ALIŞIR, Fethi (2006). “Hiper Gerçeklik ve Kabesi”. Broadcaster Info Televizyon, Radyo, Sinema Teknolojileri Dergisi. Aralık. 36. ss.110-111.
• BAUDRILLARD, Jean (2008). Tüketim Toplumu. (Çev: Hazal Deliceçaylı ve Ferda Keskin). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• BAUDRILLARD, Jean (2010). Baudrillard. (Çev: Oğuz Adanır). İstanbul: Say Yayınları.
• BAUDRILLARD, Jean (2011). Simgesel Değiş Tokuş ve Ölüm. (Çev: Oğuz Adanır). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• BAUDRILLARD, Jean (2012a). İmkânsız Takas. (Çev: Ayşegül Sönmezay). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• BAUDRILLARD, Jean (2012b). Kötülüğün Şeffaflığı. (Çev: Işık Ergüden). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• BAUDRILLARD, Jean (2012c). Kusursuz Cinayet. (Çev: Necmettin Sevil) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• BAUDRILLARD, Jean (2012d). Neden Her Şey Hala Yok Olup Gitmedi?. (Çev: Oğuz Adanır). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• BAUDRILLARD, Jean (2013a). Simülakrlar ve Simülasyon. (Çev: Oğuz Adanır). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• BAUDRILLARD, Jean (2013b). Sessiz Yığınların Gölgesinde Toplumsalın Sonu. (Çev: Oğuz Adanır). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• BELKAYA, Gülümser Şavk (2001). Film Çözümlemede Temel Kavramlar. İstanbul: Der Yayınevi.
• BELTON, John; “Digital Cinema: A False Revolution / Dijital Sinema: Sahte Bir Devrim”. Massachussets Institute of Technology, http://www.mitpressjournals.org/doi/abs/10.1162/016228702320218411#.U11x5VV_t9s Bahar 2002. Erişim: 10.09.2015.
• BENJAMİN, Walter (1995). “Tekniğin Olanaklarıyla Yeniden Üretilebildiği Çağda Sanat Yapıtı”. Pasajlar. (Çev: Ahmet Cemal) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• BEST, Steven & KELLNER, Douglas (2001). “The Apocalyptic Vision of Philip K. Dick” The Postmodern Adventure: Science Technology and Cultural Studies at the Third Milennium. New York and London: Guilford and Routledge.
• BUYAN, Burak (2006). Digital Sinema: “Sayısal mı?, Pelikül mü?. Yeni İletişim Ortamları ve Etkileşim Uluslararası Konferansı Bildiri Kitabı. ss. 57-62.
• CERİT, Erkan (2010). İlk Üç Boyutlu Türk Filmi: Cehennem 3D. Broadcaster Info Televizyon, Radyo, Sinema Teknolojileri Dergisi. Eylül. 77. s.109-111.
• COLEMAN, Bill (2011). Hello Avatar Dijital Neslin Yükselişi. (Çev: Emrah Bilge). İstanbul: Mediacat Yayınları.
• DOLGUN, Uğur (2008). Şeffaf Hapishane Yahut Gözetim Toplumu. Ankara: Ötüken Yayınları.
• ERKILIÇ, Hakan (2012). “Türkiye’de Sinema Salonlarının Dijital Dönüşümü”. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication. Cilt 2/2. s.94-99.
• ERKILIÇ, Hakan ve Toprak, Gül Ayşe (2012). “Belgesel Sinemanın Alternatif Dağıtım ve Gösterim Olanağı Olarak İnternet” The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication. Cit 2/2. s.10-16.
• FEİGELSON, Kristian (2004). “Sinema ve Toplumsal Kırılmalar”. Kentte Sinema Sinemada Kent. N. Türkoğlu, M. Öztürk ve G. Aymaz (der.). İstanbul: Yenihayat Yayıncılık.
• GERAY, Haluk (1994). Yeni İletişim Teknolojileri. Ankara: Kılıçaslan Matbaacılık.
• GÖNEN, Metin (2007). Hollywood Sineması. İstanbul: Es Yayınları.
• KANDORFER, Pierre (1984). De Mont’s Lehrbuch der Filmgestaltung-The-oretische Grundlagen der Filmkunde, Germany: Köln.
• KARA, H., Küçükgöncü, S. ve Sayğılı, İ. (2011). Zamanın Aynasında. Karşıtlıklar Bilinç ve Bilinçdışı. Başka Psikiyatri ve Düşünce Dergisi. Cilt 6. s.49.
• KARABAĞ, C. (2011). Dijital Sinema 2. Bölüm. Broadcaster Info Televizyon, Radyo, Sinema Teknolojileri Dergisi. Cilt 87/Ağustos. s.116-119.
• KELLNER, Douglas (2010). Medya Gösterisi. İstanbul: Açılım Kitap.
• KIREL, Serpil (2010). Kültürel Çalışmalar ve Sinema. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi.
• LOTMAN, Yuriy (2012). Sinema Estetiğinin Sorunları Film Semiotiğine Giriş. Ankara: Öteki Yayınları.
• MANOVİCH, Lev (2001). The Language of New Media. Massachusetts: The MIT Press.
• METİN, Alper (2010). “Üç Boyutlu Görüntünün Temelleri”. Broadcaster Info Televizyon, Radyo, Sinema Teknolojileri Dergisi. Cilt 75/Haziran. s.102-103.
• MITCHELL, William (1992). The Reconfigured Eye: Visual Truth in The Post-photographic Era. The MIT Pres: Cambridge.
• MONACO, James (2001). Bir Film Nasıl Okunur. (Çev: Ertan Yılmaz). İstanbul: Oğlak Yayınları.
• MURPHY, Sheila (2011). How Television Invented New Media. New Brunswick, New Jersey ve Londra: Rutgers University.
• ORMANLI, Okan (2010). Tasarım ve Teknoloji Olguları Bağlamında Avatar Filminin Çözümlenmesi. Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Sanat ve Tasarım Dergisi. Cilt 6. s.95-109.
• ÖZ, Taş Perihan (2012). Pelikülden Dijitale Sinemada Seyir Kültürü ve Seyircinin Değişen Konumu. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication. Cilt 2/2. s.65-73.
• ÖZDEMİR, Tan Selda (2003). Kara Filmler. Neo-Noir’dan Future Noir’e. İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları.
• ÖZTÜRK, Gülay (2013). Dijital Reklamcılık ve Gençlik. İstanbul: Beta Yayınları.
• PEZZELLA, Mario (2006). Sinemada Estetik. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• SAĞLAMTİMUR, Özel Zuhal (2010). Dijital Sanat. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt 10/3. s.213-238.
• SEZER, Y., 2008. 3 Boyutlu Sinema Dmax ve IMAX. Broadcaster Info Televizyon, Radyo, Sinema Teknolojileri Dergisi. 50 /Mart. s.126-129.
• SLATER, Jim (2009). Cinema Expo Says... 4K is the Future of Cinema... For Now At Least!. Cinema Technology, Cilt 7.
• ŞENTÜRK, Rıdvan (2012). Avangart Sinema ve Empresyonizm. Online Global Media Journal. 0(2). s.142-175.
• ŞENTÜRK, Rıdvan (2013). Postmodern Kaos ve Sinema. İstanbul: Avrupa Yakası.
• TANYER, Timur (2011). 3 Boyutlu Sinema Tarihi/1. Bölüm. Broadcaster Info Televizyon, Radyo, Sinema Teknolojileri Dergisi. Cilt 83 /Mart. s.102-105.
• TEO, Leonard (2010). Avatar. 3D World Magazine. Londra: Future Media. Cilt 125. s. 32-36.
• ULUDAĞ, İrem Şık (2011). “Sinema, Reklam ve Bilinçaltı Başka Psikiyatri ve Düşünce Dergisi. Hayrettin Kara (ed.) Cilt 6. s.74.
• BAŞARAN, Tunç (2007). Soğuk Savaş Sonrası Bilim Kurgu Sinemasında Distopik Sistemler ve Kontrol Mekanizmaları, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.