31 MART 2019 YEREL SEÇİMLERİ ÖNCESI SON DAKİKA HABER BİLDİRİMLERİNİN İÇERİK ANALİZİ: HABER TÜRLERİ, TIK TUZAKLARI VE İKTİDAR-MUHALEFET HABERLERİNİN DAĞILIMI

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 2, 153 - 167, 12.12.2019

Selman Selim Akyüz

Öz

Kitle iletişim araçlarının formunun değişmesiyle birlikte yeni medya, kullanıcıların yalnızca ilişki ve iletişim kurma değil haber alma motivasyonlarını da etkilemektedir. İnternet ve sosyal medyaya hızla entegre olan geleneksel medya araçları gerek sosyal medya platformlarını gerekse mobil cihazlara yönelik uygulamalarını haber iletme amacıyla yoğun şekilde kullanmaktadır. Özellikle anlık gelişmelerin alınması amacıyla akıllı telefon kullanıcıları tarafından ilgi gösterilen mobil uygulamaların son dakika bildirimleri önemli bir haber alma aracı haline gelmiştir. 

Bu çalışmada Türkiye’de uygulama mağazalarından sıklıkla indirilen mobil uygulamaların son dakika haber bildirimlerinde haberlerin nasıl seçildiği, tık avcılığının ne ölçüde kullanıldığı, geleneksel ve dijital doğumlu haber kuruluşlarının bu anlamda farklılıkları olup olmadığı araştırılmıştır.

Yapılan analizlerin sonucunda kullanıcılara büyük ölçüde çok önemli gelişmeleri aktarma amacıyla kullanılan mobil bildirimlerin seçim haberlerine ve siyasilerin kampanya demeçlerine önemli ölçüde yer verdiği, bildirimlerin içeriklerinde iktidar ve muhalefet siyasetçilerinin etkinlik ve demeçlerinin dengesiz bir dağılımı olduğu görülmüştür. Ayrıca geleneksel medya ve internet doğumlu haber kuruluşlarının, mobil bildirimlerde dahi önemli ölçüde tık tuzağına başvurdukları tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Haber, İnternet Haberciliği, Son Dakika Bildirimleri, Tık Tuzağı

Kaynakça

• Atabek, N. ve Uztuğ, F. (1998), Haberde Çerçeveleme ve Öne Çıkarma, Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Kurgu Dergisi, 15 Eskişehir.
• Aydın, F. B. (2013), Haber Söyleminde Siyasal Etki ve İdeoloji: 2002 ve 2011 Genel Seçimlerinin Karşılaştırmalı Analizi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Ana Bilim Dalı, Konya.
• Birsen, H. (2005), Selçuk İletişim Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 4, 69-80.
• Çoban, M. (2009), Egemen Söylemin Yeniden Üretilmesinde Haber Çerçeveleme: Kanal D ve STV Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Radyo Televizyon Anabilim Dalı, Radyo Televizyon Bilim Dalı, Konya.
• Gökçe, O. (1995), İçerik Çözümlemesi, Selçuk Üniversitesi Basımevi, Konya.
• Işık, U. ve Koz, K. A. (2014). “Çöp Yığınlarında Haber Aramak: İnternet Gazeteciliği Üzerine Bir Çalışma”, NWSA-Humanities, 4C0178, 9, (2), 27-43.
• Kazaz, M. ve Akyüz S. S. (2019) Sahte Haber, Konya: Literatürk Yayınları
• Kuşay, Z. (2010), Sosyal Medyanın Gücü ve Uygulama Örnekleri, Alfa Yayınları, İstanbul
• Şeker, M. (2004), “Özel Televizyonlarda Haberin Seçimi ve Yapılandırılması (NTV, ATV ve Show TV Örneği)”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Vural, N. E. ve Sütcü, C. S. (2019), “Çevrimiçi Gazetelerde Ziyaretçi Trafiği ve Ziyaretçi Süresini Artırmaya Yönelik Metotlar”, Yeni Düşünceler Dergisi, Sayı 11, 19-34.
• Yaylagül, L. (2010), Kitle İletişim Kuramları, Egemen ve Eleştirel Yakla¬¬şımlar, Ankara: Dipnot Yayınları.
• Yılmaz, T. (2016), “Kolektif Temsillerin Televizyon Haberlerinde Yeniden İn¬şaşı”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Radyo Televizyon ve Sinema Anabilim Dalı, Erzurum.
• App Annie Türkiye Mobil Uygulama Ekonomisi Raporu-2017https://www.stradiji.com/app-annie-turkiye-mobil-uygulama-ekonomisi-raporu/ Erişim Tarihi: 9.10.2019.
• Türkiye Gazeteciler Sendikası Yayını journo.com.tr’nin 29 Mart 2019 Yerel Seçimi Öncesi Mobil Haber Bildirimi Araştırması-2019. https://journo.com.tr/mobil-haber-bildirimler-secim-propaganda Erişim Tarihi: 29.03.2019.