DETERMINATION OF CARDIOVASCULAR DISEASE RISK FACTORS KNOWLEDGE LEVEL IN UNIVERSITY EMPLOYEES

Year 2025, Volume: 13 Issue: 2, 281 - 293, 25.06.2025

Gamze Aybüke Yalçın , Nilüfer Yıldırım

https://doi.org/10.33715/inonusaglik.1569050

Abstract

This study aims to determine the cardiovascular disease risk factors knowledge level in adults working at a university. The study is cross-sectional and the study sample consisted of 250 participants. The study was conducted between February 2023 and September 2023. Introductory Information Form, Nutrition Questionnaire, and Cardiovascular Disease Risk Factors Knowledge Level Scale were used as data collection tools within the scope of the study. 50% of the participants were academic staff, the average age was 36.2±7.1, and the participants received 18.81±4.32 points from the Cardiovascular Disease Risk Factors Knowledge Level Scale in total. The average score of the academic staff was higher. 20% of the participants had a family member diagnosed with cardiovascular disease. The difference in the total score average of the Cardiovascular Disease Risk Factors Knowledge Level scale according to the level of education, income level, smoking, and being a family health worker was statistically significant. The participants' knowledge about cardiovascular disease risk was at a moderate level. To increase the population’s knowledge level regarding cardiovascular risk factors with necessary educational programs is recommended.

Keywords

Cardiovascular disease, Knowledge, Nursing, Risk factors

Üniversite Çalışanlarında Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörleri Bilgi Düzeyinin Belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı üniversitede çalışan erişkinlerde kardiyovasküler hastalıklar risk faktörleri bilgi düzeyinin belirlenmesidir. Araştırma bir üniversitede çalışan akademik ve idare personel olan toplam personel sayısı evren olarak kabul edilmiştir. Araştırma, kesitsel tipte bir araştırmadır. Araştırmanın örneklemini 250 kişi oluşturmuştur. Araştırma Şubat 2023-Eylül 2023 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında veri toplama araçları olarak Tanıtıcı Bilgi Formu, Beslenme Soru Formu ve Kardiyovasküler Hastalıklar Risk Faktörleri Bilgi Düzeyi Ölçeği kullanılmıştır. Katılımcıların %50’si akademik personeldir, %76.8’i 40 yaş ve altındadır, %63.2’si erkektir ve %70’i evlidir. Katılımcıların %88.4’ünün kronik bir hastalığı yoktur ve olanlarında %17.21’inde diabetes mellitus vardır. Katılımcıların %80’inin ailesinde kardiyovasküler hastalık tanısı almış birey bulunmamaktadır. Kardiyovasküler Hastalıklar Risk Faktörleri Bilgi Düzeyi puan ortalaması farkı akademik ve idari personel arasında istatistiksel olarak anlamlıdır. Akademik personelin puan ortalaması daha yüksektir. Eğitim düzeyi, gelir düzeyi, sigara kullanma ve aile sağlık çalışanı olma durumuna göre Kardiyovasküler Hastalıklar Risk Faktörleri Bilgi Düzeyi ölçek toplam puan ortalaması farkı istatistiksel olarak anlamlıdır. Katılımcıların kardiyovasküler hastalık riskine dair bilgileri orta düzeyde bulunmuştur. Araştırma sonuçları, katılımcılar kardiyovasküler risk faktörleri konusunda yeterli bilgiye sahip olmadıklarını göstermiştir.

Keywords

bilgi, kardiyovasküler hastalık, risk faktörleri, hemşirelik

References

• Al Hamarneh, Y. N., Crealey, G. E. & McElnay, J. C. (2011). Coronary heart disease: health knowledge and behavior. International Journal Of Clinical Pharmacy, 33, 111-123.
• Al-Shaar, L., Satija, A., Wang, D. D., Rimm, E. B., Smith-Warner, S. A., Stampfer, M. J., ... & Willett, W. C. (2020). Red meat intake and risk of coronary heart disease among US men: prospective cohort study. BMJ, 371.
• Andsoy, I. I., Taştan S., Iyigun E., & Kopp, L. R. (2015). Knowledge and attitudes towards cardiovascular disease in a population of northwestern Turkey: a cross-sectional survey. International Journal of Caring Sciences, 8(1), 115.
• Arıkan, İ., Metintaş, S., Kalyoncu, C. & Yıldız, Z. (2009). Kardiyovasküler hastalıklar risk faktörleri bilgi düzeyi (KARRİF-BD) ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği. Türk Kardiyol Dern Arş, 37(1), 35-40.
• Arslan, D. E. & Akça, N. K. (2020). Akademik personelin kardiyovasküler risk farkındalıkları. Kocaeli Tıp Dergisi, 9(2), 31-38.
• Awad, A. & Al-Nafisi, H. (2014). Public knowledge of cardiovascular disease and its risk factors in Kuwait: a cross-sectional survey. BMC Public Health, 14, 1-11.
• Badir, A., Tekkas, K. & Topcu, S. (2015). Knowledge of cardiovascular disease in Turkish undergraduate nursing students. European Journal Of Cardiovascular Nursing, 14(5), 441-449.
• Balcı, A. S., Kolaç, N., Şahinkaya, D., Yılmaz, E. & Nirgiz, C. (2018). Ofis çalışanlarında kardiyovasküler hastalık riski ve bilgi düzeyi. Turk J Cardiovasc Nurs, 9(18), 1-6.
• Berra, K., Miller, N. H. & Jennings, C. (2011). Nurse-based models for cardiovascular disease prevention from research to clinical practice. European Journal Of Cardiovascular Nursing, 10(2_suppl), S42-S50.
• Choudhury, S. R., Das, P., Koner, S., Ghosh, J. & Singh, K. (2024). Cardiovascular disease risks related to consumption of ready-to-eat food products among young adults of Kolkata, West Bengal, India. Journal of Comprehensive Health, Volume, 12(1), 60.
• Consortium, G. C. R. (2023). The global effect of modifiable risk factors on cardiovascular disease and mortality. New England Journal of Medicine, 389(14), 1273-1285.
• Çakıroğlu, Ş. (2023). Kardiyovasküler hastalık tanısı alan bireylerin risk faktörleri bilgi düzeyleri ve hastalık algılarının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Coşkun, S. (2024). Yetişkin bireylerin kardiyovasküler hastalık risk faktörleri bilgi düzeyi ile sağlığı geliştirici ve koruyucu davranışlar arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi, 15(36), 8-16.
• Doğru, B. V., Utli, H. & Karaman, E. (2021). Kardiyovasküler hastalık risk farkındalığı değerlendirme ölçeği: Türkçe versiyonun psikometrik özellikleri. Turk J Cardiovasc Nurs, 12(27), 18-25.
• DSÖ. (2019). Cardiovascular diseases. Dünya Sağlık Örgütü. Genel format. 15 Eylül 2024' de şu adresinden alındı: https://www.who.int/health-topics/cardiovascular-diseases#tab=tab_1
• DSÖ. (2023). Quitting smoking cuts your risk of developing type 2 diabetes by 30–40%—Genel format. 15 Eylül 2024' de şu adresinden alındı: https://www.who.int/news/item/14-11-2023-quitting-smoking-cuts-your-risk-of-developing-type-2-diabetes-by-30-40
• Dülek, H., Vural, Z. T. & Gönenç, I. (2018). Risk factors in cardiovascular diseases. The Journal of Turkish Family Physician, 9(2), 53-58.
• Enç, N. & Alkan, H. Ö. (2017). Yaşlı kardiyovasküler hastalarda hemşirelik yaklaşımı. Turk Kardiyol Dern Ars, 45(5), 120-123.
• Gan, Y., Tong, X., Li, L., Cao, S., Yin, X., Gao, C., ... & Lu, Z. (2015). Consumption of fruit and vegetable and risk of coronary heart disease: a meta-analysis of prospective cohort studies. International Journal Of Cardiology, 183, 129-137.
• Gürdoğan, M., Arı, H., Ertürk, M., Genç, A. & Uçar, M. (2015). Levels of awareness of occupational and general cardiovascular risk factors among metal industry employees. Turk Kardiyoloji Dernegi Arsivi: 43(4), 361-367.
• Jabbari, M., Namazi, N., Irandoost, P., Rezazadeh, L., Ramezani-Jolfaie, N., Babashahi, M., ... & Barati, M. (2024). Meta-analysis of community-based interventions on fruits and vegetable consumption in adults. Nutrition & Food Science, 54(1), 164-191.
• Jafary, F. H., Aslam, F., Mahmud, H., Waheed, A., Shakir, M., Afzal, A., … Haque, I. U. (2005). Cardiovascular health knowledge and behavior in patient attendants at four tertiary care hospitals in Pakistan–a cause for concern. BMC Public Health, 5, 1-9.
• Karakoç Kumsar, A. & Taşkın Yılmaz, F. (2017). Kardiyovasküler hastalıklar risk faktörlerinden korunmada hemşirenin rolü. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi 2017, Cilt 2, Sayı 4, 18-27.
• Kültürsay, H. (2011). Kardiyovasküler hastalık riski hesaplama yöntemleri. Türk Kardiyol Dern Arş-Arch Turk Soc Cardiol, 39(4), 6-13.
• Lloyd-Jones, D. M., Hong, Y., Labarthe, D., Mozaffarian, D., Appel, L. J., Van Horn, L., … Tomaselli, G. F. (2010). Defining and setting national goals for cardiovascular health promotion and disease reduction: the American Heart Association’s strategic Impact Goal through 2020 and beyond. Circulation, 121(4), 586-613.
• Lu, L., Jing, W., Qian, W., Fan, L. & Cheng, J. (2024). Association between dietary patterns and cardiovascular diseases: A review. Current Problems in Cardiology, 102412.
• Mosca, L., Ferris, A., Fabunmi, R. & Robertson, R. M. (2004). Tracking women’s awareness of heart disease: an American Heart Association national study. Circulation, 109(5), 573-579.
• Mosca, L., Mochari, H., Christian, A., Berra, K., Taubert, K., Mills, T., … Simpson, S. L. (2006). A national study of women’s awareness, preventive action, and barriers to cardiovascular health. Circulation, 113(4), 525-534.
• Oğuz, S., Erguvan, B., Ünal, G., Bayrak, B. & Çamcı, G. (2019). Üniversite Öğrencilerinde Kardiyovasküler Hastalıklar Risk Faktörleri Bilgi Düzeyinin Belirlenmesi. MN Kardiyoloji, 26(3):184-191.
• Örs, S. H. & Tümer, A. (2020). Yetişkin kadınların kardiyovasküler hastalıklara ilişkin risk faktörleri bilgi düzeyi ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi, 2(2), 81-88.
• Sağlık Bakanlığı (2023). Genel format. 15 Eylül 2024' de şu adresinden alındı: https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/50207/0/siy2023turkcepdf.pdf
• Sarıhan Ö. (2024). Hipertansiyon tanılı hastaların kardiyovasküler hastalıklar risk bilgi düzeyleri ve sağlığı geliştirme davranışlarının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Avrasya Üniversitesi, Trabzon.
• Tan, M., Dayapoğlu, N., Şahin, Z. A., Cürcani, M. & Polat, H. (2013). Kırsal kesimde yaşayan kadınlarda kardiyovasküler hastalıklar risk faktörleri bilgi düzeyinin belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(3), 331-341.
• Thanavaro, J. L., Moore, S. M., Anthony, M., Narsavage, G. & Delicath, T. (2006). Predictors of health promotion behavior in women without prior history of coronary heart disease. Applied Nursing Research, 19(3), 149-155.
• TKD. (2015). Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı Eylem Planı. 15 Eylül 2024' de şu adresinden alındı: https://tkd.org.tr/TKDData/Uploads/files/Turkiye-kalp-ve-damar-hastaliklari-onleme-ve-kontrol-programi.pdf
• TÜİK. (2024). Ölüm ve Ölüm Nedeni İstatistikleri. 15 Eylül 2024' de şu adresinden alındı: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Olum-ve-Olum-Nedeni-Istatistikleri-2023-53709
• Uçar, A. & Arslan, S. (2017). The cardiovascular disease risk factors knowledge level of the adults living in a family health center region. Journal of Cardiovascular Nursing, 8(17): 121-130.
• Uysal, H. (2015). Cardiovascular Disease Management Programs in Nursing Leadership At The Present Time. Turk J Card Nur, 6(9): 1-14.
• Uysal, H., Enç, N., Cenal, Y., Karaman, A. & Topuz, C. (2013). Awareness about preventable cardiovascular risk factors of students attending Faculties of Nursing and Literature/Hemsirelik ve Edebiyat Fakültesi ögrencilerinin önlenebilir kardiyovasküler risk faktörleri ile ilgili farkindaliklari. The Anatolian Journal of Cardiology, 13(7), 728.
• Ünal, B., Ergör, G., Horasan, G. D., Kalaça, S. & Sözmen, K. (2013). Türkiye kronik hastalıklar ve risk faktörleri sıklığı çalışması. Ankara: Sağlık Bakanlığı, 5, 33-36.
• Wang, T., Li, Y. & Zheng, X. (2024). Association of socioeconomic status with cardiovascular disease and cardiovascular risk factors: a systematic review and meta-analysis. Journal of Public Health, 32(3), 385-399.
• Visseren, F. L., Mach, F., Smulders, Y. M., Carballo, D., Koskinas, K. C., Bäck, M., … Capodanno, D. (2021). 2021 ESC Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice: Developed by the Task Force for cardiovascular disease prevention in clinical practice with representatives of the European Society of Cardiology and 12 medical societies With the exceptional contribution of the European Association of Preventive Cardiology (EAPC). European heart journal, 42(34), 3227-3337.
• Zengin, F. (2019). Bireylerde kardiyovasküler hastalık risk faktörleri bilgi düzeyi ile kardiyovasküler hastalık riski arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
• Zhang, B., Xiong, K., Cai, J. & Ma, A. (2020). Fish consumption and coronary heart disease: a meta-analysis. Nutrients, 12(8), 2278.