DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE MEDYA VE İSLAMOFOBİ

Yıl 2019, Cilt: 2019 Sayı: 2, 28 - 52, 29.07.2019

Durmuş Ali Arslan

Öz

Son
yıllarda çok hızlı bir gelişim gösteren ve çeşitlenen medya ya da öteki tabirle
kitle iletişim araçları, çağdaş toplumlarda fert ve toplum hayatının en
vazgeçilmez unsurları arasına girmiştir. İlk dönemler yalnızca bir kitle
iletişim olgusu hüviyetiyle karşımıza çıkan medya, özellikle yirminci yüzyılın
son çeyreğinde, bilişim teknolojilerinde yaşanan gelişmelerinin de etkisiyle
çok hızlı bir değişim ve dönüşüm süreci yaşadı. Bu süreçte, toplumun genelinin
aşina olmaya başladığı klasik tabiriyle ifade edilebilecek radyo, televizyonu,
telefon gibi iletişim araçlarına, taşınır-görüntülü-akıllı telefonlar, internet
ve elektronik posta gibi birçok ileri teknoloji ürünü iletişim araçları da
eklendi. Hatta bu iletişim araçları neredeyse, insanların günlük hayatının ve
toplumsal faaliyetlerin ayrılmaz-tamamlayıcı bir uzvu halini almaya başladı.

Gün
geçtikçe aralarına yenileri eklenen sanal-internet ve sosyal medya araçları kitle
iletişim araçları, kitleleri eğlendirip insanlara serbest zamanlarında hoş-eğlenceli
anlar yaşatmanın ötesinde, çok daha farklı ve mühim işlevler icra edebilecek
boyutlara ulaştı. Yaşanan bu değişim ve gelişim sürecinde medya, insanların
algı, tutum ve davranışlarını etkileyebilme; yalnızca etkilemekle kalmayıp
bunları değiştirebilme gücüne ulaştı. Geniş halk kitlerini hatta topyekûn
toplumun sınırlarını, geniş ölçekli küresel kitleleri zorlamaya başladı. Zaman
içinde etki alanını hızla geliştirip gücüne güç katan medya, toplumların
yapısını, mevcut düzenini ve fertler arasında yaşanan toplumsal ilişkiler yeni
boyutlar kazandırma, bu ilişkilere yeni şekiller verme, onları yeniden üretme
ve yorumlama gücüne - yeteneğine de sahip hale geldi.

Bilişim
teknolojilerindeki bu hızlı gelişmenin sebebiyet verdiği karşı konulması zor
gücü sayesinde kitle iletişim araçları ve özellikle de yeni nesil medya, algı
ve imaj oluşturmada, ya da var olan algı ve kanaatlerin değiştirilmesinde hayati
derecede mühim görevler icra edebilecek bir potansiyele sahiptir. Başka bir ifadeyle
medya, insanların ve geniş halk kitlelerinin algı ve kanaatlerinin
oluşturulmasında, ya da yaygın tabirle algı yönetiminde çok büyük hizmetler
yapabilir.

Atalarından kendilerine
miras bırakılan İslam karşıtlığını, bunun da ötesinde İslam düşmanlığını
yüreklerinin derinliklerinde barındıran odaklar, medyanın bu gücünün çok çabuk
farkına vardı. İslam düşmanlığı neredeyse genlerine işlemiş olan bu gözü dönmüş
güçler; günümüzde her fırsatta ve her ortamda, her türlü aracı kullanarak,
gerçekte barış, kardeşlik ve sevgi dini olan yüce dinimiz İslam’a ve biz
Müslümanlara saldırmayı, kendilerine vazife addetmiş durumdadırlar. Hem gazete,
dergi, radyo ve televizyon gibi geleneksel kitle iletişim araçları ve hem de
dijital-sanal-sosyal medya bu güçler için en güçlü silah vazifesi yerine
getirmektedir. Bu tespitlerden yola çıkarak çalışmada İslam korkusu, hatta
İslam düşmanlığı olarak da tanımlanabilen İslamofobi olgusu ve medyanın
İslamofobi üzerindeki etkisi ile bu yanlış algının değiştirilmesinde kitle
iletişim araçlarının yeri ve öneminin sosyolojik açıdan incelenmesi
hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İslam, Kitle İletişim Araçları, Algı, İslamofobi, Medya ve İslamofobi

Media and Islamophobia

Öz

Mass media are the most
indispensable components of the individual and community life in contemporary
societies. The media, which initially emerged as a mass communication
phenomenon, underwent rapid change and transformation over time. In the process
of change of life, many advanced technology communication tools such as
portable-video-wireless phones, internet and electronic mail, as well as
conventional communication tools such as radio, television and telephone, have
become a routine part of everyday life.

Virtual-internet and social media
tools that have been renewed with the passing of the day have come to such a
dimension that they can entertain much more different and important functions
besides amusing the masses and giving people pleasant and amusing moments in
their free time. In this process, the media has reached a point where it can
play an important role in influencing the attitudes and behaviours of the
individuals in society, not only in affecting them but also in modifying them.
This changing effect of the media is not limited to only individuals. It can
also be observed in the general dimension of the society in terms of weight.
The media has the power and ability to recreate, reshape, reproduce and
interpret the social structure, the established order, and the social relations
that occur between individuals.

In this sense, the media are in the
power of creating important perceptions and images, or in changing the false
perceptions and opinions that exist. In the other words, the mass media can do
so much in the formation of the perceptions and beliefs of individuals and the
masses of the people, or for perception management.

The Islamic opposition
who focus on the anti-Islamic heritage inherited from their ancestors, beyond
this the foci that hold the enmity of Islam in the depths of their hearts, were
very quickly aware of this power of the media. Nowadays, these powers, which
are almost antagonistic to Islam, they have tried to attack Islam and Muslims,
who are the religion of peace, brotherhood and love in every occasion and every
environment by using all means. Both traditional media such as newspapers,
magazines, radio and television as well as digital-virtual-social media are the
most powerful weapons force for these forces. From these determination, the
study focused on the phenomenon of Islamophobia and the influence of the media
on Islamophobia. Moreover, it was aimed to examine sociological aspects of the
place and the position of the mass media in the change of this wrong perception
and behavior.

Anahtar Kelimeler

Islam, Mass Media, Perception, Islamophobia, Media and Islamophobia

Kaynakça

• Arslan, D. A. (2016). Sosyoloji: Günlük yaşamı anlamak. Çanakkale: Paradigma Akademi Yayınları.
• Arslan, D. A. (Çev.) (2013). Sosyoloji: Günlük yaşamın mimarisini keşfetmek. Ankara: Nobel Yay.
• Arslan, D. A. (2012-a). Sosyoloji ve yöntem yazıları. Ankara: Kalkan Matbaacılık.
• Arslan, D.A. (2012-b). Mersin Milletvekilleri’nin sosyolojik profilleri. International Journal of Human Sciences. 9-2, 587-622.
• Arslan, D. A. (2009), İletişim sosyolojisi: Medya – iletişim – toplum. Ankara: Kalkan Matbaası.
• Arslan, D. A. (2007). Üniversite gençliği (öğretmen adayları) Türkiye'nin Avrupa Birliği’ne üyeliğini istemiyor. Akademik Bakış, İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası Kırgızistan-Celalabat İşletme Fakültesi, Uluslararası Sosyal Bilimler E-Dergisi. 13, 1–14.
• Arslan, D.A. ve Arslan, G. (2014). Çok Partili Dönem Tokat milletvekillerinin sosyolojik profilleri. Karadeniz Araştırmaları (Balkan, Kafkas, Doğu Avrupa ve Anadolu İncelemeleri) Dergisi. 43, 117-150.
• Bayraklı, E. ve Hafez, F. (2017). European İslamophobia report 2016. İstanbul: SETA.
• Chathamhouse (2017). What Do Europeans Think About Muslim Immigration? 25.3.2017, https://www.chathamhouse.org/expert/comment/what-do-europeans-think-about-muslim-immigration%20
• Çötelli, S. (2012). Propaganda ve İslamofobi'nin İngiliz kitle iletişim araçlarından yansımaları. Akademik Bakış, İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası Kırgızistan-Celalabat İşletme Fakültesi, Uluslararası Sosyal Bilimler E-Dergisi. 33, 1–17.
• Demirkent, I. (1994). Haçlı Seferleri’nin doğuşu ve hedefleri. Tarih Dergisi. 35, 65-78.
• DHA (2012). Kardinalleri İslam korkusu sardı. 16.10.2017, http://www.dha.com.tr/kardinalleri-islam-korkusu-sardi_376287.html
• Durukan, K. (2005). Doğu-Batı ikilemine dört bakış: Montesquieu, Fanon, Galeano, Said. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Dünyagündemi (2017). Katolik Kardinalin İslam korkusu. 25.3.2017, http://www.dunyabulteni.net/haber/231338/katolik-kardinalin-islam-korkusu
• Hafez, F. ve Bayraklı, E. (2017). İslamofobi suç sayılmalı. 24.3.2017, http://www islamophobiaeurope.com/islamofobisucsayilmali/
• İsam (2017). Haçlı Seferleri. 25.3.2017, http://www.isam.org.tr/documents/_dosyalar/_pdfler/islam_arastirmalari_dergisi/sayi03/283_285.pdf
• Pew Research Center (2017). Europeans fear wave of refugees will mean more terrorism, fewer jobs. 25.3.2017, http://www.pewglobal.org/2016/07/11/europeans-fear-wave-of-refugees-will-mean-more-terrorism-fewer-jobs/