Yazarın ve Okurun Hakkını Gasbeden Bir Çeviri: Sağlığın Gaspı

Year 2013, Volume: 3 Issue: 6, 377 - 397, 01.12.2013

Murat Dinçer Çekin

Abstract

Türkçeye kötü çevrilmiş bir kitapla karşılaştığımızda “Yayınevi bir an önce çeviriyi toplatıp kitabı yeniden çevirtse” diye düşünür ama bunun örneği az olduğu için ümidimizi yeni baskıya saklarız. Aynı çevirinin bir daha basıldığını görmek üzücüdür. Yeni baskı, çeviri yanlışlarını dizgi hatası olarak gösterme imkânını da yok eder. Ivan Illich’ın bazı eserlerinin çok kötü Türkçeleştirilmesi hem kendisi hem okurlar açısından şanssızlık olmuştur. Buna bir örnek, ‘Toward a History of Needs’ adlı eserinin 1990’da Pınar Yayınlarından ‘Tüketim Köleliği’ adıyla çıkan Mesut Karaşahan çevirisidir. Anahtar kelime olan “iatrogenesis”in ‘tıbbın doğurduğu zarar’ yerine “tıbbî yeni oluşum”, “central nervous system agents”ın ‘merkezi sinir sistemi ilaçları’ yerine “merkezi sinir sistemi acentaları” olarak kullanıldığı, ‘Ariès (düşünür Philippe Ariès) göstermiştir ki’ olması gereken ifadenin “Koç burcu göstermiştir ki” diye çevrildiği bu baştan sona feci çeviri -eleştirimize rağmen- 2000’de 2., 2006’da 3., 2011’de 4. kere basılmıştır (Özel isim olduğu anlaşılmayan kelimelerin çevirisine bir örnek de aşağıda yer almaktadır.).

Keywords

Yazar, Okur, Sağlığın Gaspı