Abstract
Bu çalışmada Abdullah Cevdet’in 1922’de Baha’ilik ile ilgili yazdığı bir makale ve devlet otoritelerini bilhassa Meşihat bünyesinde işleyen iki meclisin bu makaleye gösterdiği tepkiler ele alınmaktadır. Cevdet’in özgeçmişi ve gazetecilik faaliyetleri, özellikle yayınladığı İctihad mecmuası, hakkında kısa bir bilgi verilmesinin ardından, 1922’de Baha’ilik üzerine yazdığı makalesi kaleme alındığı tarihsel bağlamı çerçevesinde ele alınmaktadır. Cevdet’in Baha’ilik’i barış ve merhamet dini olarak vurgulamasında 1. Dünya Savaşı ve akabindeki gelişmelerin belirleyici rolü olduğu vurgulanmaktadır. Ayrıca Cevdet’in Baha’ilik’i İslam ve Hristiyanlık’la karşılaştırırken dinlerin öz ve tarihsel süreçleri şeklinde bir ayrım yaptığı öne sürülmektedir. Çalışmanın geri kalan kısmında Cevdet’in makalesinin sansürlenmesi özelinde Mütareke yıllarında Osmanlı’da mevcut olan dini yayınları (bilhassa dergi ve gazeteler) denetleme, kontrol ve yasaklama mekanizmalarına ve bu noktada Meşihat bünyesindeki Tetkik-i Mesahif ve Müellefat-ı Şeriyye Meclisi ve Daru’l-Hikmeti’l İslamiye adlı iki meclisin belirleyici rollerine vurgu yapılmaktadır. Bu iki meclisin arşiv kaynakları üzerinden onların Cevdet’in makalesini hangi kriter ve gerekçelerle eleştirip hukuki işleme tabi tuttukları tahlil edilmektedir
References
- Ali, Emin. (1922a). Bahai hareketi hakkında ilmi bir tetebbu-II. İctihad, (142), 2983–2985.
- Ali, Emin. (1922b). Bahai hareketi hakkında ilmi bir tetebbu-III. İctihad, (143), 2999–3003.
- Alkan, N. (2005). “The Eternal Enemy of Islām”: Abdullah Cevdet and the Baha’i Religion. Bulletin of the School of Oriental and African Studies, (68, 1), 1–20.
- Ayluçtarhan, S. (2007). Dr. Abdullah Cevdet’s Translations, 1908–1910: The Making of a Westernist and Materialist ‘Culture Repertoire’ in a ‘Resistant’ Ottoman Context. Ph.D. thesis. Boğaziçi University, Istanbul.
- Buzpınar, Ş. T. (2005). Öteki’ üzerinden hesaplaşma: Celal Nuri ve Abdullah Cevdet’in Avrupatartışmaları hakkında bir değerlendirme. Divan İlmi Araştırmalar, (19), 151–176.
- Cevdet, A. (1908). İfade-i mütercim. In R. Dozy, Tarih-i İslamiyet (A. Cevdet, Trans.). Mısır: Matbaa-yı İctihad.
- Cevdet, A. (1914). Şime-i muhabbet. İctihad, (89), 1979–1984.
- Cevdet, A. (1922a). Mezheb-i Baha’ullah, din-i ümem. İctihad, (144), 3015–3017.
- Cevdet, A. (1922b). Muhterem Hakimler! İctihad, (149), 3095–3101.
- Cevdet, A. (1922c, 13 Receb 1340/1922). Fazıl-ı muhterem Mustafa Sabri Efendi hazretlerine. Peyam-ı Sabah, 2. Daru’l-Hikmeti’l İslamiye Defter 1786. (1922). Meşihat Arşivi.
Abstract
This paper investigates Abdullah Cevdet’s 1922 article on Baha’ism as well the reaction of the state authorities, particularly that of two Meşihat councils. After briefly discussing the author’s biography and journalistic activities, primarily his periodical İctihad, the paper focuses on the essay’s content by investigating the historical context, namely, the post-World War I years, during which he articulated his ideas on Baha’ism as a religion of peace and nonviolence. Close attention is also paid to the distinctions Cevdet drew among Baha’ism, Islam, and Christianity regarding their essential origins and how they developed in human time, i.e. history. The rest of the article details the presence of Ottoman religious censorship mechanisms on periodical publications during the Armistice years. In this regard, the state’s decision to authorize the Tetkik-i Mesahif ve Müellefat-ı Şeriyye Meclisi and the Daru’l-Hikmeti’l İslamiye to approve or reject Islamic publications are studied closely, especially with respect to their criticism of Cevdet’s essay. The criteria and rationale they deployed in condemning it are analyzed through their own archival records.
References
- Ali, Emin. (1922a). Bahai hareketi hakkında ilmi bir tetebbu-II. İctihad, (142), 2983–2985.
- Ali, Emin. (1922b). Bahai hareketi hakkında ilmi bir tetebbu-III. İctihad, (143), 2999–3003.
- Alkan, N. (2005). “The Eternal Enemy of Islām”: Abdullah Cevdet and the Baha’i Religion. Bulletin of the School of Oriental and African Studies, (68, 1), 1–20.
- Ayluçtarhan, S. (2007). Dr. Abdullah Cevdet’s Translations, 1908–1910: The Making of a Westernist and Materialist ‘Culture Repertoire’ in a ‘Resistant’ Ottoman Context. Ph.D. thesis. Boğaziçi University, Istanbul.
- Buzpınar, Ş. T. (2005). Öteki’ üzerinden hesaplaşma: Celal Nuri ve Abdullah Cevdet’in Avrupatartışmaları hakkında bir değerlendirme. Divan İlmi Araştırmalar, (19), 151–176.
- Cevdet, A. (1908). İfade-i mütercim. In R. Dozy, Tarih-i İslamiyet (A. Cevdet, Trans.). Mısır: Matbaa-yı İctihad.
- Cevdet, A. (1914). Şime-i muhabbet. İctihad, (89), 1979–1984.
- Cevdet, A. (1922a). Mezheb-i Baha’ullah, din-i ümem. İctihad, (144), 3015–3017.
- Cevdet, A. (1922b). Muhterem Hakimler! İctihad, (149), 3095–3101.
- Cevdet, A. (1922c, 13 Receb 1340/1922). Fazıl-ı muhterem Mustafa Sabri Efendi hazretlerine. Peyam-ı Sabah, 2. Daru’l-Hikmeti’l İslamiye Defter 1786. (1922). Meşihat Arşivi.
Details
| Primary Language | English |
|---|---|
| Subjects | Political Science |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Publication Date | December 15, 2015 |
| Published in Issue | Year 2015 Volume: 5 Issue: 10 |
