Türkiye’de Enflasyon ve Faizin Eşitsizlik Üzerine Etkisi

Year 2020, Volume: 10 Issue: 4, 145 - 166, 15.12.2020

Cengizhan Yıldırım

Abstract

Eşitsizlik, toplumsal refahın dağılımında adaletsizliği belirlediğinden eşitsizliğin detaylı analiz edilmesi ve eşitsizliğe etki eden faktörlerin ortaya konulması önem arz etmektedir. GSYH’nin oluşumu kadar nasıl bölüştürüldüğü de bir ülke ekonomi açısından oldukça önemli bir konudur. Türkiye uzun yıllardır enflasyon sorunu ile mücadele etmektedir ve dış ticaret açığı, bütçe açığı ve tasarruf açığı üçlüsü, ekonomiyi kırılgan hâle getirmektedir. Cumhuriyet tarihi boyunca fiyat istikrarının sağlandığı yıllar istisnadır. Üçüz açığın doğurduğu borç sorunu dönem dönem krizlerin ortaya çıkmasına neden olmakla beraber önemli bir miktarda parasal kaynağın el değiştirmesine de sebep olmaktadır. Türkiye iktisadi büyümesini ancak yüksek faizle gelen yabancı sermaye ile gerçekleştirmektedir. Bu çalışmanın amacı; Türkiye’de enflasyon ve faiz oranları ile eşitsizlik arasında bir ilişkinin olup olmadığını belirlemektir. Yöntem olarak VAR analizi kullanılmıştır. Enflasyon verileri Dünya Bankası veri tabanından, eşitsizliği temsilen Gini verileri Solt’tan (2019), faiz verileri Louis Federal Rezerv Bank’tan elde edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre Gini katsayısı ve enflasyon ile reel faiz arasında güçlü bir ilişki olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Eşitsizlik, enflasyon, faiz, VAR analizi, Türkiye.

The Effects of Inflation and Interest Rates on Inequality in Turkey

Abstract

Inequality must be analyzed in detail and the factors affecting inequality must be revealed because inequality determines injustice in the distribution of social welfare. The distribution of GDP as well as the formation of it is a very important issue for a country's economy. Turkey has long been struggling with the problem of inflation and the trible deficit (trade deficit, budget deficit, and savings gap) which makes the economy vulnerable. The years when price stability was maintained throughout the history of the Republic are exceptions. Although the problem of debt caused by triple deficit causes the emergence of the crises from time to time, it also causes a significant amount of monetary resources to change hands. Turkey is carrying out foreign investment in economic growth but with high interest rates. The aim of this study is to determine whether Turkey is a relationship between inequality and inflation and interest rates. VAR analysis was used as a method. Inflation data were obtained from the World Bank database, Gini data representing inequality from Solt (2019), and interest data from Louis Federal Reserve Bank. According to the findings, it is concluded that there is no strong relationship between Gini Coefficient and inflation and real interest.

Keywords

Inequality, inflation, interest rate. VAR anlaysis, Turkey.

References

• Albanesi, S. (2007). Inflation and inequality. Journal of Monetary Economics, 54(4), 1088-1114.
• Baydur, C. M. ve Süslü, B. (2019). Türkiye ekonomisinde 2000’li yıllar sonrasında para politikası ve gelir dağılımı ilişkisi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 8(1), 2-22.
• Bilgili, Y. (2017). Makro iktisat (7. Baskı). İstanbul: 4t Yayınevi.
• Bozik, M. S. (2019). Real interest rate and its effect on income inequality. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 6(2), 107-120.
• Bulir, A. (2001). The impact of macroeconomic policies on the distribution of income. Annals of Public and
• Cooperative Economics, 72(2), 253-270. Bükey, A. M. ve Çetin, B. I. (2017). Türkiye’de gelir dağılımına etki eden faktörlerin en küçük kareler yöntemi ile analizi. Maliye Araştırmaları Dergisi, 3(1), 103-117.
• Chu, K., Davoodi, H. ve Gupta, S. (2000). Income distribution and tax and government social spending policies in developing countries. Washington: IMF Working Paper 00/62.
• Cole, J. ve Towe, C. (1996). Income distribution and macroeconomic performance in the United States. Washington: IMF Working Paper 96/97.
• Dağdemir, Ö. (1998). Ekonomik kalkınma sürecinde gelir eşitsizliği sorunu ve makroekonomik göstergeler. Ekonomik Yaklaşım, 9(30), 41-58.
• Dişbudak, C. ve Süslü, B. (2007). Türkiye’de kişisel gelir dağılımını belirleyen makroekonomik faktörler. Ekonomik Yaklaşım, 18(65), 1-23.
• Dünya Bankası. (2020). Veriler. https://data.worldbank.org/ adresinden 10.04.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Easterly, W. ve Fischer, S. (2000). Inflation and the poor. Washington: The World Bank.
• Emek, Ö. F. (2019). Gelişmekte olan ülkelerde makroekonomik faktörlerin gelir eşitsizliği üzerindeki etkisi: Panel veri analizi. Artuklu Kaime Uluslararası İktisadi ve İdari Araştırmalar Dergisi, 2(2), 132-142.
• Galli, R. ve Hoeven, R. van der. (2001). Is inflation bad for income inequality: The importance of the initial rate of inflation. ILO Employment Paper, 2001/29.
• Gün, M. (2018). The co-movement of credit default swaps and stock markets in emerging economies. O. Gönüllü ve B. Turan-İçke (Ed.). Recent perspectives and case studies ın finance & econometrics içide (ss. 55-69). Ijopec Publication. Louis Federal Rezerv Bank. (2020). Faiz oranları. https://fred.stlouisfed.org/series/INTDSRTRM193N adresinden10.04.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Mucuk, M. ve Alptekin, V. (2008). Türkiye’de vergi ve ekonomik büyüme ilişkisi: VAR analizi (1975-2006). Maliye Dergisi, 155, 159-174.
• Romer, C. D. ve Romer, D. H. (1998). Monetary policy and the well-being of the poor. NBER Working Paper 6793. Cambridge, MA, National Bureau of Economic Research.
• Solt, F. (2019). Measuring income ınequality across countries and over time: The standardized world income ınequality database. https://doi.org/10.31235/osf.io/mwnje adresinden erişilmiştir. Thalassinos, E., Ugurlu, E. ve Muratoglu, Y. (2012). Income inequality and inflation in the EU. European Research
• Studies, 15(1), 127. Türkekul, B. (2007). Türkiye’de enflasyon-büyüme ilişkisi: Tarım sektörü itibariyle ekonometrik bir analiz. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 44(1), 163-175.
• Uysal, D., Mucuk, M. ve Alptekin, V. (2012). Türkiye ekonomisinde vektör otoregresif model ile enflasyon-büyüme ilişkisinin analizi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 4(8), 55-72.
• Uysal, Ö. (2019). Hindistan’da ekonomik büyüme ve enflasyon ilişkisi: VAR analizi ve nedensellik analizi. Sakarya İktisat Dergisi, 8(3), 236-251. Yardımcıoğlu, F. (2012). Eğitim harcamaları, ekonomik büyüme ve gelir dağılımı ilişkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yılancı, V. (2009) Yapısal kırılmalar altında Türkiye için işsizlik histerisinin sınanması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(2), 324-335.
• Yıldırım, C. ve Caklı, S. (2018). Türkiye’de enflasyon sorunsalı. İ. Ersin (Ed.). Temel kavram ve analizlerle Türkiye ekonomisi içinde (ss. 183-217). Ekin Yayıncılık.
• Yıldırım, Cengizhan (2019). Three depressions of the Turkish economy: A structural perspective for development strategy, İçinde H. Dinçer ve S. Yüksel (Editörler), Handbook of Research on Managerial Thinking in Global Business Economics, 407-425.
• Yu, Z., Liu, W., Chen, L., Eti, S., Dinçer, H. ve Yüksel, S. (2019). The effects of electricity production on industrial development and sustainable economic growth: A VAR analysis for BRICS countries. Sustainability, 11(21) , 5895.