İletişim Araçları, Siyaset ve Toplumsal Değişim: Harol A. Innis’in Teorik Mirası Üzerinden Bir İnceleme

Year 2021, Volume: 11 Issue: 1, 1 - 29, 07.03.2021

Mehmet Sebih Oruç

Abstract

Günümüzde hayatın her alanında varlığını hissettiren iletişim teknolojilerinin sadece iletişimi sağlayan “basit” aletler olmadığı, bu aletlerin sosyal, politik ve kültürel alanlardaki insan faaliyetleri üzerinde önemli etkilerinin olduğu fikri gün geçtikçe kabul görmektedir. İletişim araçlarının bu yönü üzerinde ilk ve özgün çalışmaları yapan isimlerin başında Harold A. Innis gelmektedir ancak onun teorisini ele almaya hasredilmiş akademik bir çalışma Türkçede bulunmamaktadır. Innis, iletişim araçlarını, zaman ve mekânla ilişkileri temelinde ele almış, zamanı ve mekânı aşan şeklinde ikiye ayırdığı bu araçların tarih boyunca medeniyetler açısından ne ifade ettiğini, onları nasıl etkilediğini incelemiştir. Innis’e göre iletişim araçları birçok bilişsel ve toplumsal etkiye sahiptir ve medeniyet tarihi ancak bu etkiler hesaba katıldığında anlaşılabilecektir. Bu makalede; Innis’in iletişim araçları ve toplumsal değişim hakkındaki teorisi, nitel tarihsel bir yaklaşımla incelenmekte ve tartışılmaktadır. Innis’in düşünceleri kendi bütünlüğü içerisinde -diğer düşünürlerle etkileşimi göz önünde bulundurularak- ele alınmakta ve tarihsel süreç içerisinde genelde teknolojinin, özelde iletişim araçlarının toplumsal değişim üzerindeki etkilerine güncel ve tarihsel örnekler de verilerek odaklanılmaktadır. Makalede, iletişim araçlarının günümüze yaklaştıkça zaman ve mekânı birlikte aşan bir hüviyete büründüğünü ve etkilerinin de buna paralel olarak çeşitlendiği ayrıca bu etkilerin bütün boyutlarıyla değerlendirilebilmesi için uzun süreli saha çalışmalarına ihtiyaç duyulduğu iddia edilmektedir.

Keywords

Harold Innis, iletişim araçları, toplumsal değişim, teknoloji.

Communications ’ Efects on Politics and Social Change: A Study on Harold A. Innis

Abstract

The importance of communications on social change increasingly recognized in both academic and popular works. Te effect and presence of communications are felt in all aspects of human life and these tools are usually considered to have signifcant effects on human activities in the social, political and cultural spheres. Harold A. Innis is one of the frst scholar who studied and paid attention to that aspect of communications and came with one of the most original and provocative theory about media and communication systems. Innis’s theoretical legacy is particularly important nowadays as the use of these tools in life is increasing. However, there is not even one single article devoted to present his opinion in Turkish and this is an important missing part for the literature. Innis examined the communication tools on the basis of their relation with time and space. He examined them under two main categories: time-bias communications and space bias communications. He tried to understand what these communications mean today and what they have meant for civilizations throughout history. According to him, the means of communication have many cognitive and social effects and the history of civilization can only be understood when these effects are taken into account. In this article, his theories about technologies, communications and social change will be discussed and evaluated. In this context, the article has two main aims. First, to examine Innis’s works and his Teory in the context of his time. Second, to shortly summarize how communications affect society and human beings by giving some historical and contemporary examples. Te article argues that communications are incrisingly becoming both time and space bieas and thus it becomes difficult to understand their effect. Tat recuires more feld work to see all dimentions of the changes they cause.

Keywords

Harold Innis, communications, social change, technology.

References

• Babe, E. R. (2015). Wilbur Schramm and Noam Chomsky meet Harold Innis media, power, and democracy. London: Lexington Book.
• Bell, D. (2007). Cyberculture theorists. London: Routledge.
• Blondheim, M. (2004). Discovering “the significance of communication”: Harold Adams Innis as social constructivist. Canadian Journal of Communication, 29, 119-143.
• Bulduklu, Y. ve Karaçor, S. (2019). Kitle iletişim kuramları. Konya: Çizgi Yayınları.
• Castells, M. (2010). The information age economy, society, and culture volume ı the rise of the network society UK: Wiley-Blackwell.
• Castells, M. (2012). Ağ toplumunda iletişim iktidar ve karşı iktidar. K. Hürriyet (Ed.). Yeni medya üzerine kavramlar, yaklaşımlar ve uygulamalar içinde. T. Sepetçi (Çev.). Antalya: Akdeniz Üniversitesi Yayınları.
• Chesher, C. (2008). Binding Time: Harold Innis And The Balance Of New Media. Philosophy Of The Information Society: Proceedings Of The 30th International Ludwig Wittgenstein-Symposium In Kirchberg (Pp. 9 26). Doi: Https://Doi.Org/10.1515/9783110328486.9
• Comor, E. (2001). Harold Innis and ‘the bias of communıcatıon’. Information, Communication & Society, 4(2), 274-294.
• Crowley, D ve Heyer, P. (2003). İletişim Tarihi: Teknoloji -Kültür- Toplum (çev. Gamze Uçak) Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Dahlberg, L. (2018) Dijital Demokrasiyi Yeniden Yapılandırmak: Dört Poizsyona Dair Bir Taslak. Prof. Dr Filiz Aydoğan (Ed) Yeni Medya Kuramları İçinde s. 135-151.
• Deuz, M. (2011). Media life. P. Stylianos (Ed.). Media perspectives for the 21st century: Concepts, topics and issues içinde (ss. 137-149). London: Routledge.
• Francis, R. D. (2009). The technological imperative in Canada an intellectual history. Toronto: UCB Press.
• Freeman, C. (2003) Mısır, Yunan ve Roma Antik Akdeniz Uygarlıkları. Ankara: Dost Kitabevi.
• Fuchs, C. (2017). Raymond Williams’ communicative materialism. European Journal Of Cultural Studies 20 (6): 744-762.
• Goody, J. ve Watt, I. (1963). The consequences of literacy comparative. Studies in Society and History, 5(3), 304-345.
• Han, B. C. (2018). Zamanın kokusu. Ş. Öztürk (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Han, B. C. (2018b). Şeffaflık toplumu. H. Barışcan (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Hauer, T. (2017). Technological determinism and new media. International Journal of English Literature and Social Sciences, 2(2), 1-4.
• Heyer, P. (2003). Harold Innis. Toronto: Rowman & Littlefield.
• Innis, H. A. (2006). İmparatorluk ve iletişim araçları. N. Törenli (Çev.). Ankara Ütopya Yayınevi.
• Innis, H. A. (2007). Empire and communications. Toronto: Rowman & Littlefield.
• Innis, H. A. (2008). The bias of communication. Toronto: University of Toronto Press.
• Jones, P. (2004). Raymond Williams’s sociology of culture: A critical reconstruction. Houndsmill: Palgrave Macmillan.
• Lister, M. (2009). New media: A critical introduction. UK: Routledge.
• Marchessault, J. (2005). Marshall Mcluhan core cultural theorists. New York: Sega Publications.
• Meyrowitz, J. (1994). Medium theory. D. Crowley ve D. Mitchell (Ed.). Communication theory today içinde (ss. 50-57). Cambridge: Polity Press.
• Ong, W. (2013) Sözlü ve Yazılı Kültür – Sözün Teknolojileşmesi (Çev. Sema Postacıoğlu Banon) İstanbul: Metis
• Özçetin, B. (2018) Kitle İletişim Kuramları Kavramlar, Okullar, Modeller. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Papathanassopoulos, S. (2011). Media perspectives for the 21st century: Concepts, topics and issues. London: Routledge.
• Patterson, G. (1990). History and communications: Harold Innis, Marshall McLuhan: The interpretation of history. Toronto: University of Toronto Press.
• Poe, M. T. (2010). A history of communications: Media and society from the evolution of speech to the internet. UK: Cambridge University Press.
• Poster, M. (2010). McLuhan and the cultural theory of media. Media Tropes e-Journal, 2(2), 1-18.
• Postman, N. (1993) Technopoly: The Surrender of Culture to Technology. New York: Vintage (e-book).
• Shade, L, R. (t.y.). The tradition of Canadian communication theory. https://www.infoamerica.org/documentos_pdf/smythe02.pdf adresinden 10.09.2019 tarihinde edinilmiştir.
• Şahin, F. ve Gürbüz, S. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri & felsefe-yöntem-analiz. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Virilio, P. (1998). Hız ve politika. M. Cansever (Çev.). İstanbul: Metis.
• Wahab, S. A., Rose, R. C. ve Osman, S. I. W. (2012). Defining the concepts of technology and technology transfer: A literature analysis. International Business Research, 5(1), 61-71.
• Williams, R. (2005). Culture and materialism. London: Verso.
• Yaylagül, L. (2010). Kitle iletişim kuramları: egemen ve eleştirel yaklaşımlar. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Zizek, S. (2018). Like a thief in broad daylight: Power in the era of post-humanity. UK: Penguing Books.