Türkiye’deki Suriyelilerin Kentsel Yaşam Deneyimleri: Gaziantep ve İzmir Örneği

Year 2021, Volume: 11 Issue: 1, 169 - 207, 07.03.2021

Sait Vesek

Abstract

The civil war in Syria resulted in a massive population influx into the neighboring countries since 2011. Geographical proximity of Turkey and its position as a gateway to Europe have made Turkey a host country for most Syrians refugees. Prolonging civil war in Syria and difficulties to get access to Europe compelled them to stay in Turkey. The reason why they have settled down in certain cities and difficulties that they have encountered in their everyday life merit attention to understand the very issue of refugee problems in Turkey. On that purpose, we conducted a sociological research on Syrians who settled in Gaziantep and İzmir. This paper tries to examine the degree to which Syrians are integrated into the local labour market and problems that Syrians endure in everyday life activities. The research is drawn from a fieldwork conducted on 30 semi-depth interviews in Gaziantep and 27 in İzmir. The results show that the reasons for Syrian to make a living in Gaziantep are its proximity to Syria, cultural familiarity and opportunities for Syrians entrepreneurs to do business. As for İzmir, Syrians stated its closeness to Europe, availability of jobs and better life prospect.

Keywords

Suriyeliler, göç, mülteciler, dışlanma, Gaziantep, İzmir

Urban Life Experiences of Syrians in Turkey: The Cases of Gaziantep and Izmir

Abstract

The civil war in Syria resulted in a massive population influx into the neighboring countries since 2011. Geographical proximity of Turkey and its position as a gateway to Europe have made Turkey a host country for most Syrians refugees. Prolonging civil war in Syria and difficulties to get access to Europe compelled them to stay in Turkey. The reason why they have settled down in certain cities and difficulties that they have encountered in their everyday life merit attention to understand the very issue of refugee problems in Turkey. On that purpose, we conducted a sociological research on Syrians who settled in Gaziantep and İzmir. This paper tries to examine the degree to which Syrians are integrated into the local labour market and problems that Syrians endure in everyday life activities. The research is drawn from a fieldwork conducted on 30 semi-depth interviews in Gaziantep and 27 in İzmir. The results show that the reasons for Syrian to make a living in Gaziantep are its proximity to Syria, cultural familiarity and opportunities for Syrians entrepreneurs to do business. As for İzmir, Syrians stated its closeness to Europe, availability of jobs and better life prospect.

Keywords

Syrians, migration, refugees, exclusion, Gaziantep, İzmir.

References

• Adıgüzel, Y. (2016). Göç sosyolojisi. İstanbul: Nobel Yayınları.
• Amnesty International. (2016). Nowhere else to go forced returns of Somalı refugees from Dadaab Refugee Camp. Kenya. Apak, H. (2015). Suriyeli göçmenlerin gelecek beklentileri: Mardin örneği. Toplum ve Bilim Sosyal Bilimler Dergisi, (9), 125-142.
• Arango, J. (2000). Explaining migration. A critical view. International Social Science Journal, 52(165), 283-296.
• Atasü-Topçuoğlu, R. (2019). Syrian refugee entrepreneurship in Turkey: Integration and the use of immigrant capital in the informal economy. Social Inclusion, 7(4).
• Aygül, H. H. (2018). Mültecilerin işgücüne katılımı ve piyasaya dair deneyimleri. H. H. Aygül ve E. Eke (Ed.). 21. yüzyılda uluslararası göç ve mülteciler bir Türkiye perspektifi içinde (ss. 179-210). Ankara: Nobel Yayınları.
• Bal, H. (2001). Bilimsel araştırma yöntem ve teknikleri. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Basımevi.
• Barbelet, V. ve Wake, C. (2017). The lives and livelihoods of Syrian refugees in Turkey and Jordan. Summary Report. https://www.odi.org/sites/odi.org.uk/files/resource-documents/11344.pdf adresinden 18.03.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Brown vd. (2108). Urban refugee economies: Addis Ababa, Ethiopia. https://www.cardiff.ac.uk/__data/assets/pdf_ file/0003/1231914/urban-refugee-economies.pdf adresinden 22.06.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Canbey-Özgüler, V. (2018). Kitlesel göçlerin emek piyasalarına etkisi: Türkiye’deki Suriyeliler sosyal siyaset konferansları. Dergisi/Journal of Social Policy Conferences, 74, 77-102.
• Castles, S. ve Miller, M. J. (2008). Göçler çağı: Modern dünyada uluslararası göç hareketleri. B. U. Bal ve İ. Akbulut (Çev.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Crisp, J. (1999). Policy challenges of the new diasporas: Migrant networks and their impact on asylum flows and regimes. UN High Commissioner for Refugees (UNHCR).
• Çağlayan, S. (2006). Göç kuramları, göç ve göçmen ilişkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 68-91.
• Dadush, U. ve Niebuhr, M. (2016). The economic impact of forced migration. Ocp Policy Center Resarch Paper. https:// carnegieendowment.org/files/RP-_16-03_Final.pdf adresinden 18.08.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Del Carpio, X. V. ve Wagner, M. C. (2015). The impact of Syrian refugees on the Turkish labor market. Policy Research Working Paper. World Bank Group.
• Deri, Tekstil ve Kundura İşçileri Derneği. (2020). Deri tekstil ve kundura işkolunda çalışan mülteci işçilerin yaşadığı hak ihlalleri raporu. file:///C:/Users/sait/Downloads/M%C3%BClteci%20deri-ayakkab%C4%B1%20 i%C5%9F%C3%A7ileri%20izmir.pdf adresinden 20.05.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Deniz, A. Ç., Ekinci, Y. ve Hülür, A. B. (2016). Bizim müstakbel hep harap oldu-Suriyeli sığınmacıların gündelik hayatı: Antep-Kilis çevresi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• DSP (Durable Solution Platform) ve İGAM İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi. (2019). Kendi kendine yeterliliğe yönelik çalışmalar: Türkiye’deki Suriyeli mültecilerin ekonomiye katılımı. Rapor.
• Dedeoğlu, S. ve Ekiz Ç. (2011). Göç ve sosyal dışlanma: Türkiye’de yabancı göçmen kadınlar. Ankara: Efil Yayınları.
• Erbaş, H. (2019). Göç ve göçmenler gidişlerden kaçışlara kuram, yöntem ve alan yazıları. İstanbul: Phoenix Yayınevi
• Erdoğan, M. M. (2015). Türkiye’deki Suriyeliler-toplumsal kabul ve uyum. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Erdoğan, M. M. (2017). Kopuş’tan ‘uyum’a kent mültecileri Suriyeli mülteciler ve belediyelerin süreç yönetimi: İstanbul örneği. İstanbul: Marmara Belediyeler Kültür Yayınları.
• Faulkner, C. ve Schiffer, S. (2019). Unwelcomed? The effects of statelessness on involuntary refugee repatriation in Bangladesh and Myanmar. The Round Table, 108(2), 145-158.
• Grabska, K. (2006). Marginalization in urban spaces of the global south: Urban refugees in Cairo. Journal of Refugee Studies, 19(3).
• Gönç-Şavran, T. (2012). Örneklem seçimi ve ölçüm. T. G. Şavran (Ed.). Sosyolojide araştırma yöntem ve teknikleri içinde (ss. 144-180). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını.
• Güllüpınar, F. (2012). Göç olgusunun ekonomi-politiği ve uluslararası göç kuramları üzerine bir değerlendirme. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 53-85.
• Gültekin, M. N. (2014). Kardeş’ten ‘istenmeyen misafir’e: Suriyeli sığınmacılar meselesi hassas vatandaşlara mı havale ediliyor? Birikim Dergisi, 305, 24-35.
• Gültekin, M. N. vd. (2018). Gaziantep’teki Suriyeliler, uyum, beklentiler ve zorluklar. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Yayınları.
• Hanhörster, H. ve Wessendorf, S. (2020). The role of arrival areas for migrant integration and resource access. Urban Planning, 5(3), 1-10.
• Haysom, S. (2013). Sanctuary in the city? Urban displacement and vulnerability. Final Report. Humanitarian Policy
• Group (HPG). https://www.refworld.org/pdfid/523abae04.pdf adresinden 12.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Jesperson, S. (2019). Conflict and migration: From consensual movement to exploitation. Stability: International
• Journal of Security and Development, 8(1), 4.
• ILO-International Labour Organization. (2020). Syrian refugees in the Turkish labour market. Rapor. http://www.ilo.org/ ankara/publications/WCMS_738602/lang--en/index.htm adresinden erişilmiştir.
• ISTANPOL-İnsanı ve Toplumsal Kalkınma Programı. (2020). İstanbul’da Suriyeli sığınmacılara yönelik tutumlar. Rapor. https://www.istanpol.org/post/i%CC%87stanbul-da-suriyeli s%C4%B1%C4%9F%C4%B1nmac%C4% B1lara-y%C3%B6nelik-tutumlar adresinden 12.06.2019 tarihinde erişilmiştir.
• İçduygu, A. ve Diker, E. (2017). Labor market ıntegration of Syrian refugees in Turkey: From refugees to settlers. The Journal Of Mıgratıon Studies, 3(1), 12-35.
• İnce, C. (2018). Göçmenliğin mekânsal sosyolojisi: Şanlıurfa örneği. Yayımlanmamış doktora tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İncetahtacı, N. (2020). Gaziantep’teki Suriyeli ailelerin baş etme stratejileri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 499-525.
• İslamoğlu, Ö. ve Yıldırımalp, S. (2016). Geçici koruma altındaki Suriyelilerin Sakarya ili işgücü piyasasına etkileri:
• Sakarya halkının görüşleri üzerine bir değerlendirme. 1. Uluslararası Göç ve Kültür Sempozyumu içinde (ss. 253- 266). Ankara: Kibatek Yayınları.
• Kahya, Y. ve Sever, M. (2013). Türkiye’de göçmen kaçakçıları. Ankara: Karınca Yayınları.
• Kara, M. A. (2018). Göç yazıları. Ankara: Sonçağ Yayıncılık Matbaacılık.
• Karaman, A. (2017). İlaç sektöründe dijital tanıtım faaliyetlerinin hekimlerin nezdinde ürün bilinirliliği ve tercih edilme davranışına etkisi: Adıyaman ve Şanlıurfa illerinde bir durum çalışması. Yayımlanmamış doktora tezi. Gaziantep:
• Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karaman, A. ve Durmaz, Y. (2018). A qualitative research on the factors determining product awareness and product preference in promoting medicines by digital tools. Medicine Science International Medical Journal, 7(4), 923- 929.
• Kaya, A. (2017). Suriyeli mültecilerin kentsel alandaki halleri. Toplum ve Bilim, 140, 42-68.
• Kolukırık, S. (2017). Türkiye’deki Suriyelilerin toplumsal etkisi ve sosyolojik görünümü: Kocaeli ili örneği. N. Bilici vd. (Ed.). İnnıvatuon and global ıssues in social sciences içinde (ss. 1228-1239).
• Koser-Akçapar, Ş. ve Şimşek, D. (2018). The politics of Syrian refugees in Turkey: A question of inclusion and exclusion through citizenship. Social Inclusion, 6(1), 176-187.
• Koyuncu, A. (2014). Kentin Yeni Misafirleri Suriyeliler. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Kümbetoğlu, B. (2016). Göç çalışmalarında “nasıl’ sorusu”. S. G. I. Öner ve N. A. Ş. Öner (Ed.). Küreselleşme çağında göç içinde (ss. 49-85) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Leghtas, I. (2019). Insecure future: Deportations and lack of legal work for refugees in Turkey. Rapor. https://static1. squarespace.com/static/506c8ea1e4b01d9450dd53f5/t/5d82e33643e3fb135e2a1c6d/1568858939191/ Turkey+Report+in+English+-+Livelihoods+-+September+2019+-+final.pdf adresinden 29.08.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Light, I. Bhachu, P. Ve Karageorgis, S. (1990). Migration networks and immigrant entrepreneurship. California
• Immigrants in World Perspective: The Conference Papers.
• Lordoğlu, K. (2015). Türkiye’ye yönelen düzensiz göç ve işgücü piyasalarına bazı yansımalar. Çalışma ve Toplum, 44, 29-44.
• Massey, D. S., Arango, J., Hugo, G., Kouaouci, A., Pellegrino, A. ve Taylor, J. E. (1993). Theories of international migration: A review and appraisal. Population and Development Review, 19(3), 431-466.
• Nah, A. M. (2010). Refugees and space in urban areas in Malaysia. Urban Displacement, 34.
• Nas, F. (2017). Ortadoğu’da göç dinamikleri Mardin’den Beyrut’a bir göç araştırması. Ankara: Gece Kitaplığı.
• Neuman, W. L. (2014). Toplumsal araştırma yöntemleri nitel ve nicel yaklaşımlar (2. Cilt). S. Özge (Çev.). Ankara: Yayınodası Yayıncılık.
• ONDGO. (2019). Investing in migrant entrepreneurship why developing the enterprising skills of migrants is good for the european economy. https://learnonthego.eu/documents/io-6/ONDGO%20Scientific%20Paper%20eVersion_ EN.pdf adresinden 12.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM). (2016). Türkiye’deki Suriyeli mülteciler: Uzun vadeli entegrasyon için fırsatlar ve zorluklar. Ankara. Rapor.
• Osaze, E. D. (2017). The non-recognition or devaluation of foreign professional immigrants’ credentials in Canada: The impact on the receiving country (Canada) and the immigrants. Yüksek Lisans Tezi. York University, Toronto, Ontario.
• Poros, M. (2011). Migrant social networks: Vehicles for migration, integration, and development. Online J. Migr. Policy Inst.
• Sandal, E. K., Hançerkıran, M. ve Tıraş, M. (2016). Türkiye’deki Suriyeli mülteciler ve Gaziantep ilindeki yansımalar. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 461-483.
• Seefar Syrians. (2018). Return, stay, or migrate? Understanding the aspirations of Syrian refugees in Turkey.
• Shiferaw, F. (2019). Assesment of the urban refugee lıvelıhood in Ethiopia: The case of erıtrean refugee in Addis Ababa. http://repository.smuc.edu.et/handle/123456789/4729 adresinden 21.03.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Sirkeci, İ. (2012). Transnasyonal mobilite ve çatışma. Mıgratıon Letters, 9(4), 353-363.
• Sirkeci, İ. ve Göktuna-Yaylacı, F. (2019). Küresel hareketlilik çağında göç kuramları ve temel kavramlar. F. GöktunaYaylacı (Der.). Kuramsal ve uygulama boyutları ile Türkiye’de sığınmacı, mülteci ve göçmenlerle sosyal hizmetler içinde (ss. 15-39) Londra: Transnational Press London.
• Sönmez, M. E. (2016). Suriyeli sığınmacıların Gaziantep şehrindeki mekânsal dağılışı ve geleceği. TÜCAUM Uluslararası Coğrafya Sempozyumu içinde (ss. 392-400). Ankara.
• Şenol-Sert, D. (2016). Uluslararası göç yazınında bütünleyici bir kurama doğru. S. G. I. Öner ve N. A. Ş. Öner (Ed.). Küreselleşme çağında göç içinde (ss. 29-47). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Şimşek, D. (2015). Anti Syrian racism in Turkey. https://www.opendemocracy.net/north-africa-west-asia/dogussimsek/antisyrian-racism-in-turkey adresinden 20.08.2020 tarihinde erişilmiştir. UNCHR. (2009). Designing appropriate interventions in urban settings: Health, education, livelihoods, and registration for urban refugees and returnees. https://www.unhcr.org/4b2789779.pdf adresinden 16.11.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Ünal, S. (2014). Türkiye’nin beklenmedik konukları: “Öteki” bağlamında yabancı göçmen ve mülteci deneyimi. Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks, 6(3), 65-89.
• Taştan, C. ve Çelik, Z. (2017). Türkiye’de Suriyeli çocukların eğitimi: Güçlükler ve öneriler. Ankara: Eğitim-Bir-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi.
• Tekin, H. H. ve Tekin, H. (2006). Nitel araştırma yönteminin bir veri toplama tekniği olarak derinlemesine görüşme. Sosyoloji Dergisi, 3(13), 101-116.
• Toksöz, G. (2006). Uluslararası emek göçü. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Toksöz, G. (2008). Enformel işgücü piyasaları ve göçmen işçilere talep: Karşılaştırmalı perspektiften Türkiye’nin durumu. B. Ergüder vd. (Ed.). Türkiye işçi sınıfı ve emek hareketi küreselleşiyor mu içinde (ss. 89-108). İstanbul: Sav ve Tüsam.
• Tümtaş, M. S. (2018). Toplumsal dışlanmadan vatandaşlık tartışmalarına Suriyeli kent mültecileri. Akdeniz İİBF Dergisi, 18(37), 26-47.
• Yağar, F. ve Dökme, S. (2018). Niteliksel araştırmaların planlanması: Araştırma soruları, örneklem seçimi, geçerlik ve güvenirlik. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 1-9.
• Yalçın, C. (2004). Göç sosyolojisi. Ankara: Anı Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yıldız, A. (2017). Göçmen kaçakçılığı algısı ve göçmenlerin karar süreçleri. BM Göç Kuruluşu (IOM) Rapor.