Evaluating the Relationships among the Sociodemographic Variables and Gender Perceptions of Undergraduate Students in Turkey: A Meta-Analysis Study

Year 2021, Volume: 11 Issue: 4, 67 - 92, 16.12.2021

Bekir Güzel

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı Türkiye’deki lisans öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algısını belirlemek üzere gerçekleştirilen çalışmaların bir araya toplanarak incelenmesidir. Bu çalışmada meta analiz yöntemi kullanılmıştır. Literatür taramasında toplam 763 çalışmaya ulaşılmış olup sadece 15 çalışma meta analize dâhil edilmiştir. Çalışmanın analizleri Comprehensive Meta Analysis (CMA) yazılımı ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde sadece dört farklı sosyodemografik değişkenin meta analize tabi tutulabileceği anlaşılmıştır. Buna göre lisans öğrencilerine ait (1) cinsiyet, (2) sınıf, (3) anne eğitim düzey ve (4) baba eğitim düzeyi değişkenleri arasında bir meta analiz yapılabilmiştir. Bulgular her bir değişken özelinde paylaşılmıştır. Meta analiz sonuçlarına göre cinsiyetin toplumsal cinsiyet algısı üzerinde geniş düzeyde bir etkiye sahip olduğu anlaşılmaktadır. Buna karşın annenin eğitim düzeyi küçük düzeyde bir etkiye sahipken, babanın eğitim düzeyi ise herhangi bir etkiye sahip değildir. Bu araştırmanın en dikkat çekici ve üzerinde durulması gereken sonucu birinci sınıfta bulunan lisans öğrencileri ile son sınıfta bulunan lisans öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algıları arasında herhangi bir farkın bulunmuyor olmasıdır.

Keywords

toplumsal cinsiyet, lisans öğrencileri, meta analiz, sosyodemografik değişkenler.

Evaluating the Relationships among the Sociodemographic Variables and Gender Perceptions of Undergraduate Students in Turkey: A Meta-Analysis Study

Abstract

This study seeks to examine gender perceptions in Turkey. After completing a literature review, the research compiles and analyzes academic studies on Turkish undergraduate students and their gender perceptions. Of the 763 studies included in the literature review, 15 were included in the meta-analysis. The study uses Comprehensive Meta-Analysis (CMA) Software (Biostat Inc, 2021) for the analysis and has concluded four different sociodemographic variables to be suitable for the meta-analysis. The variables used are undergraduates’ (1) gender, (2) school year, (3) mother’s education, and (4) father’s education. The paper presents the findings for each variable separately. The results show gender assigned at birth to have the biggest effect on undergraduate students’ gender perceptions, mother’s education to have a small effect, and father’s education to have no effect. The most striking and notable result from the meta-analysis is the lack of difference between the gender perceptions of freshman and senior undergraduate students.

Keywords

Turkey, gender perceptions, undergraduate students, meta-analysis, sociodemographic variables

References

• Akdal, T., & Sezer, G. (2020). Siyaset ve kadın. In T. Akbal (Ed.), Multidisipliner toplumsal cinsiyet tartışmaları. Literatürk Academia.
• Akın, A., & Demirel, S. (2003). Toplumsal cinsiyet kavramı ve sağlığa etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25(4), 73–82.
• Akkoç, E. (2018). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algısı ve etkileyen faktörlerin incelenmesi (Unpublished master’s thesis). Sanko Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Akpınar, R. B., Küçükoğlu, S., Apay, S. E., Karaca, N., & Balcı, A. (2019). Üniversite öğrencilerinin çocukluk çağı örselenme yaşantıları, toplumsal cinsiyet algıları, şiddet eğilimleri ve şiddetle karşılaşma durumları.
• Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 62, 409–430.
• Alabaş, R., Akyüz, H. İ., & Kamer, S. T. (2019). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algılarının belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(44), 429–448.
• Alnıaçık, A., Altan-Olcay, Ö., Deniz, C., & Gökşen, F. (2017). Gender policy architecture in Turkey: Localizing transnational discourses of women’s employment. Social Politics: International Studies in Gender, State & Society, 24(3), 298–323.
• Altınova, H. H., & Duyan, V. (2013). Toplumsal cinsiyet algısı ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24(2), 9–22.
• Altuntaş, O., & Altınova, H. H. (2015). Toplumsal cinsiyet algısı ile sosyo-ekonomik değişkenler arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Turkish Studies, 10(6), 83–100.
• Arabacıoğlu, B., & Bağçeli-Kahraman, P. (2017). The relation between the gender stereotypes of children an the gender perceptions of their parents. Curr Res Educ, 3(3), 95–104.
• Aristotle. (1997). Fizik. Saffet Babür (Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
• Aşılı, G. (2001). Üniversite öğrencilerinin cinsiyet rolleri ve ego durumları arasındaki ilişki. (Unpublished master’s thesis). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Azhar, M., Nadeem, S., Naz, F., Perveen, F., & Sameen, A. (2014). Impact of parental education and socioeconomic status on academic achievements of university students. European Journal of Psychological Research, 1(1), 1–9.
• Bakır, N., Vural, P. I., & Demir, C. (2019). Üniversite öğrencilerinin cinsel eğitime yönelik tutumları ve toplumsal cinsiyet algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 3(5), 119–128.
• Balcı Devrim, S. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algısının flört şiddeti tutumuna etkisi (Unpublished master’s thesis). Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Bandura, A. (1991). Social cognitive theory of self-regulation. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 248–287.
• Basow, S. A. (1992). Gender stereotypes and roles. Brooks/Cole Publishing.
• Biostat Inc. (2021). Comprehensive Meta-Analysis (CMA) Retrieve from https://www.meta-analysis.com/ index.php
• Boehnke, M. (2011). Gender role attitudes around the globe: Egalitarian vs. traditional views. Asian Journal of Social Science, 57–74.
• Bolsoy, N.,Egelioğlu, N., Şen, S., Er, S., & Sevil, Ü. (2010, June 3-5). Öğrencilerin boyun eğici davranış ve toplumsal cinsiyet algısı (Poster Notification). 1st International Women & Health Congress.
• Booth‚ A.‚ & Amato‚ P. (1994). Parental gender role nontraditionalism and offspring outcomes. Journal of Marriage and the Family‚ 56‚ 865–877.
• Borenstein, M., Hedges, L. V., Higgins, J. P., & Rothstein, H. R. (2011). Introduction to meta-analysis. John Wiley & Sons Publication.
• Brown, S. A., Upchurch, S. L., & Acton, G. J. (2003). A framework for developing a coding scheme for metaanalysis. Western Journal of Nursing Research, 25(2), 205–222.
• Butler, J. (2006). Gender trouble: feminism and the subversion of identity. Routledge. Caner, A., Guven, C., Okten, C., & Sakalli, S. O. (2016). Gender roles and the education gender gap in Turkey. Social Indicators Research, 129(3), 1231–1254.
• Card, N. A. (2015). Applied meta-analysis for social science research (annotated ed.). Guilford Publications.
• Cin, F. M., Gümüş, S., & Weiss, F. (2020). Women’s empowerment in the period of the rapid expansion of higher education in Turkey: Developments and paradoxes of gender equality in the labour market. Higher Education, 81(29), 1–20.
• Cindoglu, D., & Unal, D. (2017). Gender and sexuality in the authoritarian discursive strategies of ‘New Turkey’. European Journal of Women’s Studies, 24(1), 39–54.
• Cui, Y., Liu, H., & Zhao, L. (2019). Mother’s education and child development: Evidence from the compulsory school reform in China. Journal of Comparative Economics, 47(3), 669–692.
• Çobanoğlu, F. (2018). Gender equality in Turkish higher education. International Journal of Higher Education, 7(5), 97–113.
• Çuhadaroğlu, A., & Akfırat, N. (2017). Üniversite öğrencilerinin benlik kurgularıyla toplumsal cinsiyet algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(4), 1031–1046, de Lourdes Machado-Taylor, M., & Özkanlı, Ö. (2013). Gender and academic careers in Portuguese and Turkish higher education institutions. Education and Science, 38(169), 346–356.
• Demirbilek, S. (2007). Cinsiyet ayirimciliginin sosyolojik acidan incelenmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(511), 12–27.
• Demirhan, K., & Çakır-Demirhan, D. (2015). Gender and politics: Patriarchal discourse on social media. Public Relations Review, 41(2), 308–310.
• Direk, N., & Irmak, B. (2017). Dokuz eylül üniversitesi tıp fakültesi öğrencilerinde toplumsal cinsiyet rollerine yönelik tutumlar. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 31(3), 121–128.
• Doğrucan, A., & Yıldırım, Z. (2020). Kadına yönelik aile içi şiddet üzerine bir inceleme. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 122–138.
• Elgün, A., & Alemdar, M. Y. (2017). A study oriented on the communication faculty students’ attitudes towardsgender roles: Ege University sample. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(3), 1054–1067.
• Elveren, A. Y. (2018). Brain Drain and Gender Inequality in Turkey. Palgrave MacMillan.
• Erikli, S. (2020). Çalışma yaşamında toplumsal cinsiyet ayrımcılığının görünümü. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 39–60.
• Ertan, S., & Aykaç, H. R. (2019). Elit teori çerçevesinde Türkiye’de kadın milletvekilleri üzerine bir inceleme. Memleket Siyaset Yönetim, 14(32), 75–102.
• Esen, E., Öztürk, B., & Siyez, D. M. (2018). Toplumsal cinsiyet algısı ölçeği ergen formu’nun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Nesne Psikoloji Dergisi, 6(12), 144–173.
• Esen, E. Soylu, Y., Siyez, D. M., & Demirgürz, G. (2017). Üniversite öğrencilerinde toplumsal cinsiyet algısının toplumsal cinsiyet rolü ve cinsiyet değişkenlerine göre incelenmesi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(1), 46–63.
• García-González, J., Forcén, P., & Jimenez-Sanchez, M. (2019). Men and women differ in their perception of gender bias in research institutions. PLOS One, 14(12).
• Geçer, H., Kartopu, S., & Hacıkeleşoğlu, H. (2017). Toplumsal cinsiyet ve dindarlık. Üniversite öğrencileri üzerine ampirik bir araştırma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(56), 494–521.
• Gooding, Y. (2001). The relationship between parental educational level and academic success of college freshmen (Unpublished doctoral dissertation). Iowa State University.
• Gönenç, İ. M., Topuz, Ş., Sezer, N. Y., Yılmaz, S., & Duman, N. B. (2018). Toplumsal cinsiyet dersinin toplumsal cinsiyet algısına etkisi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 22–29.
• Güder, S. Y., & Ata, S. (2018). Father involvement, gender perception and children’s gender stereotypes. Universal Journal of Educational Research, 6(8), 1637–1646.
• Güldü, Ö., & Ersoy-Kart, M. (2009). Toplumsal cinsiyet rolleri ve siyasal tutumlar: Sosyal psikolojik bir değerlendirme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64(3), 97–116.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. Harding, J. F., Morris, P. A., & Hughes, D. (2015). The relationship between maternal education and children’s academic outcomes: A theoretical framework. Journal of Marriage and Family, 77(1), 60–76.
• Jackson, M. I., Kiernan, K., & McLanahan, S. (2017). Maternal education, changing family circumstances, and children’s skill development in the United States and UK. The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science, 674(1), 59–84.
• Jan, C. T. G. M. E., & Janssens, M. A. M. (1998). Maternal influences on daughters’ gender role attitudes. Sex Roles, 38(3-4), 171–186.
• Kahraman Yüce, L., Kahraman, B. A., Ozansoy, N., Akıllı, H., Kekillioğlu, A., & Özcan, A. (2014). Nevşehir hacı bektaş veli üniversitesi toplumsal cinsiyet algısı araştırması. Turkish Studies (Elektronik), 9(2), 811–831.
• Kasa, B., & Şahan, B. (2016). Gender stereotypes in primary school Turkish textbooks. Journal of Human Sciences, 13(3), 4152–4167.
• Kaygın, E., & Şimşek, Y. (2020). Toplumsal cinsiyet ve girişimcilik niyeti arasındaki ilişki: Kafkas Üniversitesi örneği. Uluslararası Turizm, Ekonomi ve İşletme Bilimleri Dergisi, 4(1), 16–32.
• Kehn, A., & Ruthig, J. C. (2013). Perceptions of gender discrimination across six decades: The moderating roles of gender and age. Sex Roles, 69(5-6), 289–296.
• Keith, B., & Jacqueline, S. (2002). Parent and adolescent gender role attitudes in 1990’s Great Britain. Sex Roles, 46(7/8) 239–244.
• Keyes, R. (2019). Hakikat sonrası çağ: Günümüz dünyasında yalancılık ve aldatma. Deli Dolu Yayınları.
• Kodan Çetinkaya, S. (2013). Üniversite öğrencilerinin şiddet eğilimlerinin ve toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Nesne, 1(2), 21–43.
• Korkmaz, K. (2020). Sosyal hizmet öğrencilerinin farklılıklara saygı düzeyleri ile toplumsal cinsiyet algıları arasındaki ilişki (Unpublished master’s thesis). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Kulik, L. (1999). Gendered personality disposition and gender role attitudes among Israeli students. TheJournal of Social Psychology, 139(6), 736–747.
• Kul Uçtu, A., & Karahan, N. (2016). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin cinsiyet rolleri, toplumsal cinsiyet algısı ve şiddet eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 5(8), 2882–2905.
• Kurtdaş, E. M., & Tuncer, M. (2020). Sosyal bilgiler öğretmenliği öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algilari (İnönü Üniversitesi örneği). Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 282–321.
• Longmore, M. A. (1998). Symbolic interactionism and the study of sexuality. Journal of Sex Research, 35(1), 44–57.
• Maya, İ. (2013). A comparison of gender inequality in Turkish education system with that of EU countries. Education and Science, 38(168), 69–84.
• Naples, N. A. (2020). Companion to women’s and gender studies. Wiley Online Library.
• Ipek, C., Aytaç, T., & Gök, E. (2015). Effect of gender on teachers’ organizational culture perception: A metaanalysis. Journal of Education and Training Studies, 3(4), 9–20.
• Ozbay, C., & Soybakis, O. (2020). Political masculinities: Gender, power, and change in Turkey. Social Politics: International Studies in Gender, State & Society, 27(1), 27–50.
• Özdin, S., & Bayrak Özdin, Ş. (2020). Levels and predictors of anxiety, depression and health anxiety during COVID-19 pandemic in Turkish society: The importance of gender. International Journal of Social Psychiatry, 66(5), 504–511.
• Özpulat, F. (2016). Üniversite öğrencilerinin öz yeterlilik düzeyi ile toplumsal cinsiyet algısı ilişkisi: Beyşehir örneği. International Journal of Human Sciences, 13(1), 1222–1232.
• Özpulat, F. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin şiddet eğilimleri ile toplumsal cinsiyet algıları arasındaki ilişki. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi-BÜSBİD, 2(2).
• Özpulat, F., & Özvarış, Ş. B. (2019). Akşehir sağlık yüksekokulu öğrencilerinin özyeterlilik düzeyleri ve toplumsal cinsiyet algılarının belirlenmesi. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 28(2), 98–107.
• Pınar, G., Taşkın L., & Eroğlu, K. (2008). Başkent Üniversitesi yurdunda kalan gençlerin toplumsal cinsiyet rol kalıplarına ilişkin tutumları. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 15(1), 47–57.
• Rudman, A. L., & Glick, P. (2008). The social psychology of gender. Guilford Press.
• Sardar, Z. (2019). The postnormal times reader. Leicestershireö UK: International Institute of Islamic Thought.
• Selçuk, K. T., Avcı, D., & Mercan, Y. (2018). Üniversite öğrencilerinde flört şiddetine maruziyet: Flört şiddetine yönelik tutumların ve toplumsal cinsiyet algısının şiddete maruziyet ile ilişkisi. Acıbadem Üniversitesi
• Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(3), 302–308.
• Scott, W. J. (2007). Toplumsal cinsiyet: Faydalı bir tarihsel analiz kategorisi (A. Tunç Kılıç, Tran.). Agora Kitaplığı.
• Tahtalioğlu, H. (2016). The effects of glass ceiling syndrome on women in higher education institutions in
• Turkey. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 89–105.
• Tekkas Kerman, K., & Betrus, P. (2020). Violence against women in Turkey: A social ecological framework of determinants and prevention strategies. Trauma, Violence, & Abuse, 21(3), 510–526.
• Turan, Z., Aydın, Y., & Toker, E. (2017). Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Dersi’nin hemşirelik öğrencileri toplumsal cinsiyet algısına etkisinin incelenmesi. Journal of Human Sciences, 14(3), 2677–2687.
• Turkish Statistical Institute. (2020). Youth in statistics, 2019. Retrieve from https://data.tuik.gov.tr/Bulten/ Index?p=Istatistiklerle-Genclik-2019-33731
• Uluğ, Ö. M., Odağ, Ö., & Solak, N. (2020). Women’s rights and gender equality in Turkey| Voices against misogyny in Turkey: The case of a successful online collective action against a sexist commercial. International Journal of Communication, 14, 5575–5596.
• Uzun, Z., Erdem, S., Güç, K., Safak Uzun, A., & Erdem, E. (2017). Toplumsal cinsiyet algısı ve toplumsal cinsiyet rollerine eğitimin etkisi: Deneysel bir çalışma. Journal of Human Sciences, 14(1), 678–693.
• Ünal, F., Tarhan, S., & Köksal, E. D. (2017). Toplumsal cinsiyet algısını yordamada cinsiyet, sınıf, bölüm ve toplumsal cinsiyet oluşumunun rolü. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 227–236.
• Üstgörül, S., Önür, H., & Tekin Önür, H. (2020). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algıları ile cinsel tutumlarının incelenmesi. Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 5(3), 77–87.
• Varol, Z. S., Çiçeklioğlu, M., & Taner, Ş. (2016). Bir tıp fakültesi birinci sınıf öğrencilerinde toplumsal cinsiyet algı düzeyi ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi. Ege Tıp Dergisi, 55(3), 122–128.
• Vefikuluçay, D., Demirel, S., Taşkın, L., & Eroğlu, K. (2007). Kafkas Üniversitesi son sınıf öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin bakış açıları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 14(2), 12–27.
• Yamak, S., Ergur, A., Özbilgin, M. F., & Alakavuklar, O. N. (2016). Gender as symbolic capital and violence: The case of corporate elites in Turkey. Gender, Work & Organization, 23(2), 125–146.
• Yazıcı, F., & Şahbaz, Y. D. (2020). Toplumsal cinsiyet bağlamında kadına yönelik şiddet ve Türkiye’de yazılı basına yansıması. Intermedia International E-journal, 7(12), 129–149.
• Yılmaz, D. V., Zeyneloğlu, S., Kocaöz, S., Kısa, S., Taşkın, L., & Eroğlu, K., (2009). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 777–792.
• Yılmaz Şahin, B. (2020). Kadınların işgücüne katılımının ekonomik büyüme üzerine etkisi: Türkiye örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(45), 184–202.
• Zand, J., & Apaydin, B. O. (2015). The myth of gender equality in Turkey: Her name or sir-name. Cardozo Journal of Law & Gender, 22, 253–286.