Kuzguncuk (Üsküdar) Tarihi Doku Koruma ve Yayalaştırma Projesi

Yıl 2016, Özel Sayı 1, 125 - 134, 01.08.2016

Nurhan Koçan Hakan Rüzgar

Öz

Kuzguncuk İstanbul Boğazı’nın Anadolu yakasında Üsküdar tepelerinden sahile doğru inen, doğal güzellikleri yanı sıra kültürel dokusunu koruyabilen bir yerleşimdir. Üç dinin buluştuğu Kuzguncuk’ta günümüzde de varlığını sürdüren kutsal mekanlar semtteki hoşgörü ve huzurun sembolüdür. Semtin sakinleri kentleşmenin beraberinde getirdiği yoğun beton bloklarının aksine cumbalı taş evler ile rengarenk boyanmış ahşap konaklarında kendi oluşturdukları bahçeler içinde yaşamlarını sürdürmektedir. Semtin sahile bakan kesimi ve merdivenleri sokakları da yerleşimin şekillenmesine ve kültürüne etki eden unsurlardır. Tarihi miras niteliği taşıyan kentlerde çevre tasarım çalışmaları kentlerin korunması, iyileştirilmesi ve yeniden işlevlendirilerek çevre kalitesinin artırılmasında araç olmaktadır. Bu kapsamda Kuzguncuk’un doğal ve kültürel peyzaj karakterini oluşturan ögelerinin yeniden değerlendirilerek yaya önceliği için tasarlanması bu çalışmanın amacıdır. Çalışmada el çizim teknikleri leke plan ve tasarım eskizlerinin oluşturulmasında, Autocad 2014, Photoshop CS6, SketchUp ve Lumion 5.3 yazılımları da çizimlerin bilgisayar ortamına aktarılması, projenin sunumu ve üç boyutlu gösterimlerinin oluşturulmasında kullanılmıştır. Çalışmada tarihi doku koruma-kullanma dengesi gözetilerek alternatif kullanım senaryolarından yola çıkılmıştır. Alanın kültür ve sanat ağırlıklı mekanlarının tasarlanması, bisiklet aksı ve yürüme yolları, hobi bahçesi ve çocuk oyun alanlarının geliştirilmesi, spor alanlarına yönelik tasarımlar, sergi sokağı, cephe siluetleri, pazaryeri ve satış birimlerinin düzenlenmesi gibi kullanım önerileri geliştirilmiştir. Çalışma sonucunda üretilen yayalaştırma projesinin ve öneri peyzaj tasarım projelerinin alanın daha etkin kullanımını sağlayacağı öngörülmektedir. Üretilen proje önerileri benzer alanların kullanımlarına ve tasarımlarına da fikir verecektir

Anahtar Kelimeler

Tarihi çevre, tarihi kent, yayalaştırma, peyzaj tasarımı, Kuzguncuk

The Conservation of Historical Texture of the Kuzguncuk (Uskudar) and Pedestrian Project

Öz

Kuzguncuk is a settlement that can protect the natural beauty as well as cultural fabric on the Asian side of the Bosporus in towards the coast of Uskudar. Kuzguncuk is a symbol of tolerance and peace because it is in blend of three religions in the holy places in the neighborhood that persists today. In contrast to the dense concrete blocks brought about by urbanization residents of the neighborhood are still living in the colorful painted stone houses bay with gardens and they create their own wooden mansion. Stairs and streets overlooking the beach and the neighborhood are the factors affecting the shape of the settlement and culture. The environmental design works in historical urban areas are instrument in improving the environmental quality, re-functionalization and protection of the city. In this context the design for the pedestrian by reassessing the elements that make up the natural and cultural landscape character of the Kuzguncuk are priorities of the aim of this study. The hand-drawn technique was used for the creation of stains plan and design sketches, AutoCAD 2014, Photoshop CS6, Sketch Up and transfer to Lumion 5.3 software was used for drawing and representation three-dimensional of the project in the study. Alternative usage scenarios were considered by regarding protection-usage balance in this study. The design of culture and arts places, bicycle axle and walking paths, the development of leisure garden and a children's playground, sports fields, exhibition streets, facades, silhouettes, the marketplace and sales unit designs were suggested in the study. It is expected from the results that the produced pedestrian project and landscape design proposals are to provide a more effective use in the area. The produced project proposals will also give insight into the use and designs of similar areas

Anahtar Kelimeler

Historical environmental, historical city, pedestrianization, landscape design, Kuzguncuk

Kaynakça

• Ahunbay, Z. 2004. Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon. 3. Basım, Yapı-Endüstri Merkezi
• Yayınları, 183 s. İstanbul. Algan, Ö. 2009. Türkiye’nin Kuzey-Güney Mimarisi ve Yaşam Tarzı. Kocaeli Üniversitesi,
• Güzel Sanatlar Fakültesi, İç Mimarlık Bölümü. Altunsoy, A. (2002). Kentsel Tarihi Çevre Koruma Kars Üzerine Bir İnceleme. Uludağ
• Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, s. 130, Bursa. Binan, C. 1999. Mimari Koruma Alanında Venedik Tüzüğü’nden Günümüze Düşünsel
• Gelişmenin Uluslararası Evrim Süreci. Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Basım- Yayın Merkezi Matbaası, 116 s. İstanbul. Booth, N.K., Hiss, J.E. 2011, Residential Landscape Architecture: Design Process for the Private Residence, 6th Edition, ISBN-13: 978-0132376198, 576 page.
• Buckle, R.J. 2002. Managing Cultural Landscape, A case Study of Stirling Alberta.
• University of Calgary. Engin F. 1997. Kentsel Korumaya İlişkin Model Araştırması, Balat Örneği. Yıldız Teknik
• Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, s.129. İstanbul. Groat, L.N. (1988). Contextual Compatibility in Architecture: An Issue of Personal Taste?.
• Cambridge University Pres, 228-253, New York. Lichfield, N. (1988). Economics in urban conservation, p. 361, Cambridge university pres, England.
• Özkan, N.E. (2005). Koruma ve kültür turizmi bağlamında İstanbul Tarihi Yarımada’da
• Bizans dönemi mimari mirasının değerlendirilmesi. Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ponting, C. (2000). Dünyanın Yeşil Tarihi, Çevre ve Uygarlıkların Çöküsü. Detay Basım, s. , İstanbul.
• Smith, B. (2001). Managent of Historic Cities 2002. Case Studies Council of Europe pp.112, Strazburg.
• Vos, W., Meeks, H. 1999. Trends in European Cultural Landscape Development, Perspectives for a Sustainable Future. Landscape and Urban Planning 46.
• Yazgan, M.E., Erdoğan, E. (1992). Tarihi Çevrelerde Peyzaj Planlama. Peyzaj Mimarisi
• Derneği Yayınları: 2, s. 205, Ankara.