Mu‘tezile'nin Günümüzdeki Durumu

Yıl 2016, Özel Sayı 1, 389 - 396, 01.08.2016

Murat Akın

Öz

İslam düşüncesinin teşekkül sürecinde ortaya çıkan ve inanç prensiplerini akli ilkelerle temellendiren Mu‘tezile ekolü, özellikle akılcı ve eleştirel bir yöntem uygulaması sebebiyle dikkatleri üzerine çekmiştir. Diğer din ve medeniyetlerle karşılaşma sürecinde ortaya çıkıp entelektüel bir mücadelede bulunması da ayrı bir önem arzetmektedir. Ayrıca içerisinde farklı fikri eğilimleri ve dini görüşleri bulundurması da önemli özelliklerinden biridir. Tebliğimizde; bu gün bir mezhep olarak Mu’tezile ismiyle bir ekol olmasa da bunların görüşlerini savunan insanların bulunduğu bir takım verilerle delillendirilecektir. Özellikle modernist düşünce ile karşılaştırıldığında aralarında benzerliklere dikkat çekilecektir

Anahtar Kelimeler

Mu‘tezile, Basra, Bağdat, kelam

Current Position of Mutazilite

Öz

With rational principles, particularly with a flowing and critical process the Mutazile philosophy which was born during the institutional period of Islam has attracted great attention. Another importance is its intellectual confrontation during its meeting with other faiths and civilisations. having different tendencies and religious views is also another feature which can't be overlooked. Although such a philosophical sect named Mutazile does not exist in this day and age this thesis aims to prove the existence of people who defend its teaching with evidence and data. It will also draw attention to similarities when compared with modern ways of thought

Anahtar Kelimeler

Mutazilite, Basra, Baghdad, kalam

Kaynakça

• Ahsan, A. 2000, “Emir Ali, Seyyid”, DİA, XI/123-124, İstanbul.
• Akın, M. 2013, Basra ve Bağdat Mu’tezile Ekollerinin Görüş Ayrılıkları, İstanbul Ünv.
• Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış Doktora Tezi), İstanbul. Bozkurt, N. 2002, Mu‘tezilenin Altın Çağı-Me’mûn Dönemi, Ankara Okulu Yay., Ankara.
• Cârullâh, Z. 1990, el-Mu‘tezile, el-Müessesetu’l-Arâbiyyetü li’d-Dirasâti ve’n-neşr, Beyrut.
• Çubukçu, A. 1964, “Mu‘tezile ve Akıl Meselesi”, AÜİFD, Ankara.
• Çelebi, İ. 2002, İslam İnanç Sisteminde Akılcılık ve Kadı Abdülcebbar, Rağbet Yay., İstanbul.
• Emin, A. 1936, Duhâ’l-İslâm, III/267, Beyrut.
• Esen, M. 2006, Afganî: Kelâmî ve Felsefî Görüşleri, Araştırma Yay., Ankara.
• İbn Hallikân, Ş. 1948, Vefayâtu’l-a‘yan ve enbâu ebnai’z-zemân, Kahire.
• İslamoğlu, M. 2009, Hayat Kitabı Gerekçeli Meal-Tefsiri, İstanbul.
• İbnu’l-Murtezâ, A. 1430/2009, Tabakâtu’l-Mu‘tezile, Tah. Suzana D. Wilzer, Beyrut.
• Karataş, C. 2013. Çağdaş İslam Düşünürleri, Ensar Yay., İstanbul.
• Kahveci, N. 2006, Mu‘tezile ile Şi’a Arasındaki Siyasal Tartışma, Araştırma Yay., Ankara.
• Kemal, I. 1967, Mu‘tezilenin Doğuşu ve Kelâmi Görüşleri, AÜİF Yay., Ankara.
• Malatî Ebu’l-Hüseyin, 1968, et-Tenbîh ve’r-Redd ‘alâ Ehli’l-Ehvâ ve’l-Bida‘, Nşr. M. Zâhid
• Kevserî, Mektebetu’l-mea‘ârif, Beyrut. Richard C. Martin, ts., Modern ve Postmodern Mutezili Söylem: Fazlur Rahman, Hasan Hanefi, Muahmmed Arkoun, Çev. Fatih Mehmet Şekerci. Nevin, A. 1990, İslam Düşüncesinde Muhalefet, Çev. Vecdi Akyüz, İz Yay., İstanbul.
• Öz, M. 1989, “Ahmed Han, Seyyid”, DİA, II/72-75, İstanbul.
• Rahman, F. 2014, İslam, Çev. Mehmet Dağ, Mehmet Aydın, Ankara Okulu Yay., Ankara.
• Râzî Fahreddin, 1398/1978, İ‘tikâdatu Fıraki’l-Müslimîn ve’l-Müşrikîn, (el-Mürşidu’l-Emin ile birlikte) Kahire.
• Söylemez, M. 2012, Mihne Süreci ve İslami İlimlere Etkisi, Ankara Okulu Yay., Ankara.
• Şehristânî, A. 2006, Dinler ve Mezhepler Tarihi (el-Milel ve’n-Nihâl), Çev. Muharrem Tan,
• Yeni Akademi Yay., İzmir. Watt, W. M. 1963, “The Political Attitudes of the Mu‘tezilah”, Journal of the Royal Asiatic
• Society of Great Britain and Ireland, London. Yaltkaya, M. Ş. 1930, “Kaderiyye Yahut Mu‘tezile”, Darulfunun İlahiyat Fak. Mecmuası, S. , İstanbul.