Machiavelli ve Spinoza Bağlamında Klasik Siyaset Felsefesinden Kopuşun Temelleri

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 2, 148 - 153, 30.12.2016

Yasin Parlar

Öz

Modern siyaset felsefesi genellikle
klasik siyaset felsefesi olarak bilinen ve çoğunlukla da Sokrates, Aristoteles
ve Platon gibi Antikçağ düşünürleri ile Ortaçağ İslam, Yahudi ve Hıristiyan
düşünce geleneği arasında bir hesaplaşma içerisine girip temel noktalarda
bunlardan ayrılan felsefe anlayışı olarak adlandırılabilir. Yaygın düşünceye
göre, bu siyaset anlayışının ilk temsilcilerinden ve öncülerinden biri N.
Machiavelli’dir. Machiavelli, Antik dönemin doğa ve buna paralel olarak gelişen
erdem anlayışını kökünden değiştirme yoluna gitmiş ya da bu konular hakkında
onlardan çok farklı bir şekilde değerlendirmelerde bulunmuştur. Ayrıca
kilisenin otoritesini ve siyasetteki rolünün ne olması gerektiğini sorgulayarak
Ortaçağ siyaset anlayışından da bir kopuşu gerçekleştirme çabasında olmuştur.
Machiavelli’nin bu görüşlerinin bir uzantısı 17. yüzyıl düşünürlerinden
Spinoza’da da görülmektedir. Spinoza felsefesinde de birçok bakımdan Antikçağ
ile Ortaçağ düşüncesinden kopuşun izlerine rastlanmaktadır. Öyle ki Teolojik-Politik İnceleme adlı eserinde
çok yoğun bir şekilde Kutsal Kitap eleştirisinde bulunmaktadır. Mucizelerin
imkânını reddederek her şeyi doğa olayları çerçevesinde açıklama çabasıyla
Modern döneme özgü tutumun ayırt edici özelliklerinden birini kendi felsefinde
ortaya koymuş olmaktadır. Bu çalışma kapsamında bahsi geçen iki düşünürün
klasik gelenekle nasıl bir hesaplaşma içine girdikleri ve bu girişimin siyaset
felsefesi açısından ne gibi sonuçları beraberinde getirdiği incelenmeye
çalışılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Antik dönem, Modern dönem, Spinoza, Machiavelli, siyaset felsefesi

The Reasons for the Rupture away from the Classical Philosophy of Politics in the context of Machiavelli and Spinoza

Öz

Modern philosophy of politics can be considered as a philosophical
movement, challenging the philosophy of politics, generally known as the
classical philosophy of politics, and challenging mostly the ancient
philosophers such as Socrates, Aristoteles, Plato along with the medieval
Islamic, Jewish and Christian traditions of thought, and also basically
diverging from these traditions of thought. According to the common notion,
Machiavelli is one of the pioneers and the first representatives of this perception
of politics. Machiavelli preferred either to change the ancient perception of
virtue which developed in accordance with the ancients' perception of nature,
or interpreted these subjects in a very different way. He also struggled to
achieve this rupture from the medieval perception of politics by questioning
the authority of the church and its role in politics. A continuum of the
Machiavelli's views can be seen in Spinoza who is one of the 17th century
philosophers. Through its many aspects, the tracks of this rupture from the
ancient and medieval perceptions can be seen in Spinoza's philosophy as well.
That is also why he directed harsh criticisms to bible in his Theologico-Political Treatise. So
presents he one of the distinctive features special to the modern age by
rejecting the possibility of miracles and explaining everything within the
frame of natural events. In the scope of this study, we will try to examine how
these two philosophers challenged the classical tradition and what results their
challenge emerged.

Anahtar Kelimeler

Bloodletting, Ottoman medicine, medicine manuscripts

Kaynakça

• Ebestein, W. (2001). Siyaset Felsefesinin Büyük Düşünürleri. (İ. Özel, Çev.) İstanbul: Şule Yayınları.
• Machiavelli, N. (2000). Seçme Yazılar. (H. Köse, Çev.) Ankara: Öteki Yayınları.
• Machiavelli, N. (2002). Prens. (M. Satıcı, Çev.) İzmir: İlya Yayınevi.
• Machiavelli, N. (2006). Prens. (H. Mutluay, Çev.) İstanbul: Bordo-Siyah.
• Mehmet Ali Ağaoğulları, L. K. (2013). Tanrı Devletinden Kral-Devlete. Ankara: İmge Kitabevi.
• Scruton, R. (2002). Düşüncenin Ustaları "Spinoza". (C. Atilla, Çev.) İstanbul: Altın Kitaplar.
• Spinoza. (2004). Etika. (H. Z. Ülken, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi.
• Spinoza. (2008). Kötülük Mektupları. (A. Nahum, Çev.) İstanbul: Norgunk Yayıncılık.
• Spinoza, B. (2009). Politik İnceleme. (M. Erşen, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi.
• Spinoza, B. (2010). Teolojik-Politik İnceleme. (C. B. Akal, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi.
• Zelyüt, S. (2012). “Makyavelyen Virtue.” (C. B. Akal Ed.), Machiavelli, Makyavelizm ve Moderite, s. 51-63. Ankara: Dost.