Öğrenen Öğreten İletişimi ve Etkileşimi Çerçevesinde Abbasi Sarayında Şehzadelerin Hocalarıyla İlişkileri

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 2, 377 - 382, 30.12.2016

Mustafa Hizmetli

Öz

Bilgi ve kültür aktarımında önemli
rolü çeşitli düzeylerdeki okulların üstlendiği günümüzün aksine ortaçağda bu
işi öğretmenler ev veya konaklarda yapmaktaydı. Bu dönemdeki bilgi aktarımın
kalitesi ve verimliliği birçok faktörün yanı sıra günümüzde öğrenen öğreten
iletişimi adı verilen olguya sıkı sıkıya bağlıdır. Bu çalışmada Abbasi
sarayında geleceğin halifeleri olmaları bakımından eğitimlerine büyük özen
gösterilen şehzadelerin aldıkları eğitim sırasında hocalarıyla nasıl bir
iletişim içinde oldukları sorusuna cevap arandı. Bu ilişki Abbasi Halifesi
Harunurreşid’in oğulları Emin ve Me’mûn’un hocası Ali b. Hamza el-Kisai, Halife
el-Me’mun’un oğullarının hocası Ebu Zekeriya Yahya b. Ziyad el-Ferra, Halife
el-Mütevekkil’in oğullarının hocası Ebu Yusuf Yakub b. Es-Sıkkît örneklerinde
inceleme konusu yapıldı. Bu incelemede şehzadelerin hocalarıyla kurdukları
iletişimin yapısı, niteliği ve aralarındaki etkileşim ele alınarak Abbasi
sarayındaki öğreten imajı üç halife üç hoca örneğinde ortaya konulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Abbasi sarayı, şehzade, hoca/öğreten, öğrenen, iletişim, etkileşim

The Relation of the Shahzadas in Abbasid Palaces with their Teachers in the Context of Learner-Teacher Communication and Interaction

Öz

Contrary to today’s world where we have schools for formal education
process, teachers were continuing their jobs either at private homes or palaces
during medieval ages. The quality of the education by then was directly related
to the quality of the relation between teacher and learner. In this study, it
was aimed to explore the quality of the relation between teachers and shahzadas
whom were expected to be assigned as the khalifas in later years. For this purpose,
the relation between the children of Abbasid khalifas Harununreshid, Emin and
Me’mun, and their teacher Ali b. Hamza el-Kisai; the relation between the
children of Khalifa el-Me’mun and their teacher Ebu Zekeriya Yahya b. Ziyad
el-Ferra;  and the relation between the
children of Khalifa el-Mütevekkil and their teacher Ebu Yusuf Yakub b.
Es-Sıkkît was examined. Through examination of these three teachers and their
student shahzadas, the quality and structure of teacher-learner relation and
effectiveness of communication in Abbasid palaces was elaborated. 

Anahtar Kelimeler

Abbasid palace, shahzada, teacher, learner, communication, interaction

Kaynakça

• Altıkulaç, T. “Kisai”, DİA, XXVI, 69
• Abdürabbih, İ. Ikdu’l-Ferid, II, 309; V, 171
• Clot, A. Harunreşid ve Abbasiler Dönemi, 30-31
• El-Bağdadî, H. Tarihu Bağdad, c. XIV, s. 150
• Haldun, İ. Mukaddime, 475-476, 539
• Hallikan, İ. Vefeyat, c. VI, s. 178-179
• Karaarslan, N.Ü. “İbnü’s-Sikkît”, DİA, XXI, 210-211
• Kırkpınar, M. “Mütevekkil-Alellah”, DİA, 212-214
• Kuteybe, İ. Uyunu’l-Ahbar, II, 182-183
• Küçükaşçı, M.S. “Şehzade”, DİA, XXXVIII, 478
• Tüccar, Z. “Ferra, Yahya b. Ziyad, DİA, XII, 406-407