Beden Eğitimi ve Spor Dersinin Down Sendromlu Çocukların Ruhsal Uyum Düzeylerine Etkisi

Yıl 2017, Özel Sayı 2, 263 - 282, 22.12.2017

Zeynel Abidin Şenlik Murat Kul , İsmail Karataş M. Alper Mülhim

Öz

Bu çalışmada, beden eğitimi ve spor aktivitelerinin
down sendromlu çocukların ruhsal uyum düzeylerine etkisinin olup olmadığını
araştırmak amaçlanmıştır. Yaşları 07–18 yıl arası değişen katılımcılar,
zihinsel engel düzeyi açısından eşit dağılım göstermesi koşulu ile rastgele
örneklem tekniğine göre deney grubu ve kontrol grubu olmak üzere iki eşit gruba
ayrılmışlardır ve deney grubu 16 hafta süre ile haftada 2 gün ve günde 1 saat
olmak üzere fiziksel aktivite programına katılırken, kontrol grubu bu süreçte
hiçbir aktiviteye katılmamıştır. Araştırmada beden eğitimi ve spor aktiviteleri
için “Günlük Program İlkeleri Örneği”nden faydalanılmıştır. Katılımcılardan
deney grubunu oluşturan 10 down sendromlu çocuğun 7’si erkek 3’ü kadın, aynı
şekilde kontrol grubunu oluşturan 10 down sendromlu çocuğunda 7’si erkek 3’ü
kadındır. Deney grubunu oluşturan 10 down sendromlu çocuğun yaş ortalamaları
13,20±2,251 iken, kontrol grubunu oluşturan 10 down sendromlu çocuğun yaş
ortalamaları 12,30±2,710 olarak tespit edilmiştir. Katılımcılara 16 haftalık
beden eğitimi ve spor aktiviteleri öncesinde ve sonrasında Hacettepe Ruhsal
Uyum Ölçeği uygulanmıştır. Grupların beden eğitimi ve spor aktiviteleri
öncesinde Hacettepe Ruhsal Uyum Düzeyi alt başlıklarından “Nevrotik Sorun,
Davranış Sorunları, Diğer davranış sorunları” ve toplam ölçek puan
ortalamalarında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılaşma yoktur
(p>0,05). 16 haftalık süreç sonunda deney grubunun Hacettepe Ruhsal Uyum
Düzeylerin alt başlıklarından “Nevrotik Sorunlar, Davranış Sorunları, Diğer
Davranış Sorunları” ve toplam ölçek puanlarında istatistiksel olarak anlamlı
bir düşüş tespit edilmiştir. Sonuç olarak, 16 hafta uygulanan beden eğitimi
aktivitelerinin, 07-18 yaş aralığındaki down sendromlu çocuklarda ruhsal uyum
ölçeği alt başlıklarından “nevrotik sorun, davranış sorunları, diğer davranış
sorunları” ve toplam ölçek puanlarında anlamlı bir düşüş meydana getirdiği
söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Down Sendromu, Beden Eğitimi ve Spor, Ruhsal Uyum

The Effect of Physical Education and Sports Lesson on Psychological Adaptation Levels of Children with Down Syndrome

Öz

In
this study, it was aimed to investigate whether physical education and sports
activities affected psychological adaptation levels of children with Down
syndrome. Participants aged between 07 and 18 years were randomly assigned to
the experimental group and the control group with the condition of equal
distribution in terms of mental retardation level and while the experimental
group participated in the physical activity program for 2 weeks and 1 hour per
day for 16 weeks, the control group did not participate in any activity during
this period. In the study physical education and sport activities were used as
examples of “daily program principles”. In the experimental group there were 7
boys and 3 girls and in the same way there were 7 boys and 3 girls in control
group. The age mean of 10 children with down syndrome in experimental group
were determined as 13,20±2,251, the age age mean of 10 children with down
syndrome in control group were determined as 12,30±2,710. There are no
significant differences in the subscales of Hacettepe Psychological Adjustment
Levels of the groups (Neurotic Problem, Behavior Problems, Other behavior
problems) and total scale score means (p<0,05). It was determined a
significant difference in Hacettepe Psychological Adjustment Level subheadings
(Neurotic Issues, Behavioral Problems, Other Behavioral Problems) and total
scale scores after the physical education and sport activities in experimental
group. In conclusion, it can be said that, 16 weeks of physical education and
sport activities that applied to children with down syndrome, made a
significant decrease in “Neurotic problems, behavioral problems, other
problems” and total scale scores.

Anahtar Kelimeler

Down Syndrome, Physical Education and Sport, Psychological Adaptation

Kaynakça

• Acarlar, F. (2006). Baş Makale: Down Sendromlu Çocuklar ve Yetişkinlerde Dil Gelişimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 7 (1), 1-13.
• Altın, E. (2011). Down Sendromlu Çocuklarda İnce Motor Beceri Gelişimi ve Eğitimin Etkisi. İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Pediatrik Temel Bilimler Anabilim Dalı, Gelişim Nörolojisi Programı, İstanbul.
• Başar, EN. (1995). Bir Otistikle Yaşamak. Ankara: Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları.
• Cowell, Cc. ve İsmail, A. (1970). Relationships between social and physical factors :In Morgan, W.P. (Ed.), Contemporary readings in sport psychology p.357-361.
• Fırat, B. (2006). Zihinsel Özürlü Çocuklarda Postür ve El Becerilerinin Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Programı Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Gökler, B. ve F. Öktem (1985). Bir Gecekondu İlkokulu Öğrencilerinde Ruhsal Uyum Taraması. Toplum ve Hekim, 36: 24-27.
• Http://www.ulusaldown.com.tr. İndirme Tarihi: 22.12.2016.
• İlhan, EL. (2007). Eğitilebilir zihinsel engelli çocuklarda beden eğitimi ve spor aktivitelerinin ruhsal uyum düzeylerine etkisi.. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor öğretmenliği Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara.
• Keskin, G., Bilge, A., Engin, E. ve Dülgerler, Ş. (2010). Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Anne-Babaların Kaygı, Anne-Baba Tutumları ve Başa Çıkma Stratejileri Açısından Değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 11, 30-37.
• Kınalı, G. (2003). Zihin Engellilerde Beden - Resim - Müzik Eğitimi. Farklı Gelişen Çocuklar. (Ed: A. Kulaksızoğlu), İstanbul: Epsilon Yayınları,244.
• Nalbant, S. (2011). 14 Haftalık Fiziksel Aktivitr Programının Down Sendromlu Çocukların Motor Gelişimleri ve Günlük Yaşam Aktiviteleri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. Akdeniz Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Spor Bilimleri Anabilim Dalı Doktora Tezi, Antalya.
• Özer, D. (2001). Engelliler İçin Beden Eğitimi ve Spor. Ankara: Nobel Yayınları.
• Rippe, J. M., Ward, A., Porcari, J. P. ve Freedson, P. S. (1998). Walking for health and fitness .Journal of the American Medical Association, 259, 2720-2724.
• Sarı, H. Y. (2010). Zihinsel Yetersiz Bireylerin Sağlık Sorunları. TAF Preventive Medicine Bulletin 9(2), 145-50.
• Stainback, S. (1983). A Review of Research on the Educability of Profoundly Retarded Persons Education and Training of the Mentally Retarded, Sports Medicine, V.IS, N.2, P.90-100.
• Suveren, S. ve İlhan, L. (2006). Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Anne-Babaların Çocuklarının Özel Eğitimi Sürecinde Beden Eğitimi ve Spor Etkinliklerine Yaklaşımlarının Değerlendirilmesi. 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı, Muğla.
• Taylor C. B., Sallis, J. F. ve Needle, R. (1985). The relation of physical activity and exercise to mental health. Public Health Reports, 100, 195-202.
• Yancı-Ataman, H. B. (2011). Öğretilebilir zihinsel engeli olan çocukların ruhsal ve sosyal uyumunda sportif rekreasyonun önemi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Yazalan, İC. (2010). Dünya Sağlık Örgütü Zihinsel Özürlü Çocuklar Gençler Ve Aileleri, Avrupa Bildirgesi Taslağı Hazırlık Toplantısı Raporu.