Dekonstrüksiyon Kavramsalında Moda Tasarımı

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 13 - 28, 30.06.2018

Birsen Çileroğlu , Mine Balcı

Öz

Günümüz dünyasının düşünce
özelliklerini yansıtan postmodernizm, post yapısalcılık ve dekonstrüksiyon gibi
birçok felsefi düşünce ile beslenir. Felsefe düşünürü Jacques Derrida’ nın
ortaya koyduğu postmodern felsefe içinden türemiş ‘dekonstrüksiyon’ kavramıda
birçok alanda tanımlanmaya, etkililiğini arttırmaya devam etmektedir. Bu
alanlardan biri de moda tasarımıdır. Moda tasarımı, 1980’lerin ilk yıllarında
dekonstrüksiyon kavramı ile tanışmış ve günümüzdeki etki kapsamını
genişletmiştir. Kendini sürekli yenileyen bir sisteme sahip olan moda
tasarımında, dekonstrüksiyon fikir ve uygulamaları yenilenme süreçlerine
değerli katkılar sağlamaktadır. Dekonstrüksiyon oldukça geniş, belirsiz, ucu açık ve değişen dünya
görüşlerine göre yeniden yorumlanabilen bir anlama sahiptir. Bu sebeble giysi
modası alanında dekonstrüksiyon ile ilgili araştırmalar incelenirken, dağınık
bilgilerin mevcut olduğu görülmüş, bu durum dekonstrüksiyonun özünde
belirsizlik olması ile de ilişkilendirilerek bu çalışma için daha net veriler elde
edilmeye çalışılmıştır. Bu
çalışmada amaç; giysi tasarım unsurlarını dekonstrüksiyon kavramsalıyla
tartışmak, ulaşılan görüşler doğrultusunda dekonstrüksiyon ögeleri ile giysi
tasarım unsurları arasında ilişkilendirme yapmaktır. Dekonstrüksiyon modası kavramının
içeriği, varolan dekonstrüksiyon uygulamalarının incelenmesi ve hangi
uygulamaların dekonstrüksiyon kapsamına dahil edilebilirliği konusunda yapılan
tanımlamalarla analiz için kullanılabilecek özgün görsel analiz formu geliştirilmiştir. Görsel analiz formu, dekonstrüksiyon
giysisinin görünüm özellikleri ve giysinin
dekonstrüksiyon analizi olmak üzere iki
kategoriden oluşmaktadır. Giysinin dekonstrüksiyon analizinde; yapısızlaşma,
yeniden yapılandırma, metinlerarasılık, merkezsizleşme gibi dekonstrüksiyon
öğelerinin giysi modası alanında nasıl ve neden karşılık bulduğu tasarım
örnekleri ve alanyazın incelenerek tanımlanmıştır. Dekonstrüksiyon giysisinin
görünüm özelliklerinin belirlenmesi ile de giysi tasarımlarının dekonstrüksiyon
ögeleri ayrımında incelenebilmesini sağlayabileceği kanısı oluşmuştur.
Dekonstrüksiyon öğeleri giysi tasarım öğeleriyle karşılaştırılarak giyside
tasarım unsurlarının hangi dekonstrüksiyon ögeleriyle birlikte
düşünülebileceğine dair ilişkilendirmeler yapılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Jacques Derrida, dekonstrüksiyon, giysi modası

Deconstruction Concept in Fashion Design

Öz

It is
nourished by many philosophical ideas such as postmodernism, post structuralism
and deconstruction which reflect the thought characteristics of today's
world.The notion of 'deconstruction' derived from the philosophy of philosophy
Jacques Derrida 's postmodern philosophy continues to increase the
effectiveness and recognition of many areas.One of these areas is the fashion
design.Fashion design met with the concept of deconstruction in the first years
of the 1980s and broadened its scope of influence today. In fashion design,
which has a system that renews itself continuously, deconstruction ideas and
practices provide valuable contributions to the renewal processes. Deconstruction has a
meaning that can be re-interpreted according to the broad, uncertain, trivial,
and changing worldviews. Hence, studies on deconstruction in the field of
clothing fashion are being investigated, presence of scattered data has been
found and attempts are made in order to obtain clearer information for this
study by associating the fact that there is uncertainty in the deconstruction
in nature. Aim of the study is to discuss clothing design elements with the
concept of deconstruction and to associate deconstruction items with clothing
design elements according to the views obtained. A unique visual analysis form
has been developed that can be used to analyse the content of the concept of
the deconstruction fashion, examine the existing deconstruction applications,
and define what applications may be included in the deconstruction content. The
visual analysis form consists of two categories, the appearance properties of
deconstruction clothing and deconstruction analysis of the clothes. In the
deconstruction analysis of the clothes; unstructuring, restructuring,
intertextuality and decentralisation are defined elements of clothing fashion.
How and why these definitions are matched is described by design examples while
the literature has been reviewed in the field. It is also thought that,
matching is valuable for determining the appearance properties of the clothing
affected by the deconstruction. Deconstruction items were compared with
clothing design elements, to determine and to attribute, which deconstruction
items could be considered along with clothing design elements. 

Anahtar Kelimeler

Jacques Derrida, deconstruction, clothing design

Kaynakça

• Açımuz, N. (2013). Mimarlık Ve Moda Tasarımı Arakesitinde Bir Okuma, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ambrose, G., Harris, P. (2012). Görsel Moda Tasarımı Sözlüğü. İstanbul: Literatür Yayınları.
• Bozkurt, N. (2003). 20. Yüzyıl Düşünce Akımları (Yorumlar Ve Eleştiriler) İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Breton, A. (2009). Sürrealist Manifestolar. İstanbul: Altıkırkbeş yayınları.
• Ayan, A. (2013). Dekonstrüksiyon İçin Tasarım Tekniklerinin Türkiye'de Uygulanabilirliği. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Çetin, B. (2009). Feminen ve Maskülen Spor Yapan Kadınlarda Fiziksel Benlik Algısı. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Çileroğlu, B., Balcı, M. (2015, 5-7 Kasım). Dekonstrüksiyon ve Giysi Modası. Gazi Üniversitesi 2. Uluslararası Sanat Sempozyumunda Sunuldu, Ankara.
• Demir, Y. (2010). Ertelenmiş Adalet: Hukuk ve Dekonstrüksiyon, http://www.istanbulbarosu.org.tr/Yayinlar/BaroKitaplari/HFSA23.pdf (10 Mayıs 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır).
• Fogg, M. (2014). Modanın Tüm Öyküsü. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Gündoğdu, E. (2012). Metinlerarasılık Bağlamında Tahsin Yücel’in‘Yalan’ Adlı Romanı, http://turkishstudies.net/Makaleler/302073469_G%C3%BCndo%C4%9FduAy%C5%9Fe%20Eda_S-1893-1903.pdf(12 Mayıs 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır).
• Kınalı, A. (2011). Heykel Ve Takı Plastiği Arasında Eklektik OluşumDenemeleriYüksek Lisans Tezi, Mersin ÜniversitesiSosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Kipöz, Ş. (2015). Sürdürülebilir moda. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• Kwon, S. (2007). Deconstructionism in Issey Miyake’ s Fashion Design. Journal of Fashion Business 11(6):87-100.
• Kızıltunalı, G. (2012, September). A Deconstructive System: Fashion. Paper presented at The Fashion Expoloring Critical Issues 4th Global Conference, Mans field College Oxford, United Kingdom.
• Orman, T. (2015). Jacques Derrida Düşüncesinde Dil. Yeditepe Üniversitesi Kilikya Felsefe Dergisi.(1):61-81.
• Parlak, S. (2006). Giyim Modasında Gerçeküstü Yaklaşımlar. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
• Renfrew, E., Renfrew, R. ( 2014). Moda Tasarımında Koleksiyon Geliştirme. İstanbul: Literatür Yayınları.
• Sağlam, R. (2012). Derrida ve Dworkin Arasındaki İlişki: Yapıbozum Ve Yargıç Herkül. Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 61(1):275-320
• Saydam, O. (2009). Yazında “Dekonstrüksiyon” Kavramı. Trakya üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Frankofoni Dergisi, 21, 159-171.
• Sorger, R., Udale, J. ( 2013). Moda tasarımının temelleri. İstanbul: Literatür Yayınları
• Udale, J. (2014). Moda Tasarımında Tekstil ve Moda. İstanbul: Literatür Yayınları.
• Yıldız, T. (2014). Görsel Tasarım İlkeleri Açısından 16. ve 17. Yüzyıl Kol Formlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Koç, F., Saatçıoğlu, K., Çelik, R., Nadasbaş, S. (2016, Nisan). Moda Tüketicilerinin Giysi Seçiminde Trendleri (Eğilim) Kullanma Durumları Ve Giysi Stillerinin Belirlenmesine İlişkin Davranış Analizi. The Journal of International Social Research, 9 (43), 2588-2600.
• Pamuk, B. (2009). Giysi Moda Eğilimlerini Etkileyen Faktörler Ve BirModel Önerisi, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şekil 1. https://tr.pinterest.com/pin/312366924131509992/?lp=true (14 Nisan 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır).
• Şekil 2. https://www.vogue.com/fashion-shows/spring-2010-ready-to-wear/viktor rolf/slideshow/collection#28 (14 Nisan 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır).
• Şekil 3. http://heytherethestyleofjapan.blogspot.com/2013/08/japanese-fashion-designers-junya.html (14 Nisan 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır).
• Şekil 4. http://www.firstview.com/collection_image_closeup.php?of=36&collection=28129&image=3933742#.Ww5wDu6FPIU (14 Nisan 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır).
• Şekil 5. https://inhabitat.com/ecouterre/7-designer-looks-made-from-recycled-denim-jeans/maison-martin-margiela-recycled-denim/ (14 Nisan 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır).
• Şekil 6. https://www.wgsn.com/blogs/comme-des-garcons-16/ (15 Nisan 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır).
• Şekil 7. https://tr.pinterest.com/pin/350014202262165184/?lp=true (15 Nisan 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır).
• Şekil 8. http://www.firstview.com/collection_images.php?id=32926&p=0&list=all&jumpto=4716588#a4716588 (15 Nisan 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır).