Sporcularda Duygusal Zekânın Psikolojik Dayanıklılık Üzerindeki Etkisi: Cinsiyet ve Spor Türü Açısından İncelenmesi

Year 2025, Volume: 13 Issue: 1, 76 - 89, 30.03.2025

Serdar Solmaz , Berzan Şimşek

Abstract

Bu çalışmanın amacı, duygusal zekânın psikolojik dayanıklılık üzerindeki etkisini ve bu ilişkinin cinsiyet ve spor türü açısından nasıl farklılaştığını incelemektir. Araştırmaya, farklı üniversitelerin spor kulüplerinde aktif olarak yer alan 17-27 yaş aralığındaki 354 öğrenci sporcu katılmıştır. Katılımcıların 151'i kadın, 203'ü erkektir ve yaş ortalaması 21,31'dir (SS = 2,71). Veriler, "Kişisel Bilgi Formu", "Duygusal Zekâ Ölçeği" ve "Çocuk ve Genç Psikolojik Sağlamlık Ölçeği" kullanılarak toplanmıştır. Yapılan yol analizi sonucunda, duygusal zekânın psikolojik dayanıklılık üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkisi olduğu bulunmuştur. Ayrıca, erkek sporcuların psikolojik dayanıklılık seviyelerinin kadın sporculara göre daha yüksek olduğu ve takım sporcularının bireysel sporculara kıyasla daha yüksek psikolojik dayanıklılık sergilediği tespit edilmiştir. Cinsiyet ile duygusal zekâ arasındaki etkileşimin de anlamlı olduğu, bu etkinin kadın sporcularda daha belirgin olduğu gözlemlenmiştir. Bu bulgular, sporcuların psikolojik dayanıklılığını artırmada duygusal zekânın önemli bir faktör olduğunu ve bu etkinin cinsiyet ve spor türüne göre farklılık gösterebileceğini göstermektedir.

Keywords

Duygusal Zeka, Psikolojik Direnç, Cinsiyet Farklılıkları, Spor Türü

The Role of Emotional Intelligence in Athletes' Psychological Resilience: An Examination of Gender and Sport Type

Abstract

The aim of this study is to examine the effect of emotional intelligence on psychological resilience and how this relationship varies in terms of gender and sport type. The research involved 354 student-athletes aged between 17 and 27, who are actively participating in sports clubs at various universities. Among the participants, 151 are female and 203 are male, with an average age of 21.31 years (SD = 2.71). Data were collected using the "Personal Information Form," the "Emotional Intelligence Scale," and the "Child and Youth Psychological Resilience Scale." Path analysis revealed that emotional intelligence has a positive and significant effect on psychological resilience. Additionally, it was found that male athletes have higher levels of psychological resilience compared to female athletes, and team athletes exhibit higher psychological resilience than individual athletes. The interaction between gender and emotional intelligence was also found to be significant, with this effect being more pronounced in female athletes. These findings suggest that emotional intelligence is an important factor in enhancing athletes' psychological resilience, and that this effect may vary according to gender and sport type.

Keywords

Emotional Intelligence, Psychological Resilience, Gender Differences, Sport Type

References

• Abualruz, H., Hayajneh, F., Othman, E. H., Abu Sabra, M. A., Khalil, M. M., Khalifeh, A. H., Yasin, I., Alhamory, S., Zyoud, A. H., & Abousoliman, A. D. (2024). The relationship between emotional intelligence, resilience, and psychological distress among nurses in Jordan. Archives of Psychiatric Nursing, 51, 108–113. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.apnu.2024.05.014
• Akbari, A., & Khormaiee, F. (2015). The Prediction of Mediating Role of Resilience Between Psychological Well-Being and Emotional Intelligence in Students. International Journal of School Health, 2(3), 1–5. https://doi.org/10.17795/intjsh-26238
• Ak, Ç. (2016). Examining the relationship between emotional intelligence and psychological resilience of secondary school students. Master Thesis. Maltepe University, Social Sciences Institute, Department of Psychology, Clinical Psychology Program, Istanbul.
• Andersen, M. H., Ottesen, L., & Thing, L. F. (2018). The social and psychological health outcomes of team sport participation in adults: An integrative review of research. Scandinavian Journal of Public Health, 47(8), 832–850. https://doi.org/10.1177/1403494818791405
• Arslan, G. (2015). Çocuk ve Genç Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin (ÇGPSÖ) Psikometrik Özellikleri: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 16(1), 1–12. https://doi.org/10.12984/eed.23397
• Austin, E., Evans, R. G., & Potte V. (2005). A preliminary studyof emotional intelligence, emphaty and exam performance in first year medical students. Personality and Individual Differences, 39, 1395-1405. https://doi.org/10.1016/j.paid.2005.04.014
• Azimkhani, A. (2014). Genç ve Yetişkin Kayakçılarda Zihinsel Beceri, Duygusal Zeka ve Yarışma Kaygısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Doktora Tezi. Spor Sağlık Bilimleri Anabilim Dalı, Erzurum.
• Bahadır, G. & Adiloğulları, İ. (2020). Spor Yapan Üniversitede Zihinsel Dayanıklılık İle Duygusal Zekâ Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluslararası Spor Egzersiz ve Antrenman Bilimleri Dergisi, 6(4), 117-128. https://doi.org/10.18826/useeabd.793760
• Collins, D., & MacNamara, Á. (2012). The Rocky Road to the Top. Sports Med 42, 907–914. https://doi.org/10.1007/BF03262302.
• Connor, K. M., & Davidson, J. R. T. (2003). Development of a New Resilience Scale: The Connor-Davidson Resilience Scale (CD-RISC). Depress. Anxiety, 18, 76-82. https://doi.org/10.1002/da.10113.
• Crombie, D., Lombard, C., & Noakes, T. (2009). Emotional intelligence scores predict team sports performance in a national cricket competition. International Journal of Sports Science and Coaching, 4(2), 209 224. http://doi.org/10.1260/174795409788549544.