X ve Y Kuşağı Okul Müdürlerinin, X ve Y Kuşağı Öğretmenlerin Motivasyon ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına İlişkin Görüşleri (Malatya İli Örneği)

Year 2022, Volume: 23 Issue: 2, 1080 - 1111, 15.09.2022

Necibe Damla Özdemir Ali Kış

https://doi.org/10.17679/inuefd.1018160

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Çoklu Kuşak Kuramı bazında ele alınan X ve Y kuşaklarını temsil eden okul müdürlerinin, kendi örgütlerinde görev yapan yine X ve Y kuşağı öğretmenlerin, bazı örgütsel davranışlarına (motivasyon ve örgütsel vatandaşlık davranışı) yönelik görüşlerini belirlemek ve bu örgüt davranışlarının kuşak farklılıklarından kaynaklı olup olmadığını tespit emektir. Bu amacı gerçekleştirmek için karma araştırma yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışmada öncelikle okul müdürlerinin Çoklu Kuşak Kuramı bazında hangi kuşakta yer aldığı tespit edilmiş, sonrasında okul müdürlerinin kurumlarında görev yapan öğretmenlerinin örgütsel davranışlarına ilişkin görüşleri alınmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Yeşilyurt ve Battalgazi ilçe merkezinde görev yapan her kademeden seçilmiş 12 okul müdürü oluşturmuştur. Çalışma grubunun belirlenmesinde örnekleme yöntemlerinden aykırı durum örnekleme türü kullanılmıştır. Araştırmanın verileri toplanırken çalışmanın amacı doğrultusunda alan yazından hareketle hazırlanmış, çalışma grubunun hangi kuşağı temsil ettiğini tespit edecek bir anket ve belirlenen örgütsel davranışlara ilişkin soruları içeren yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, öğretmenlerin kuşaklarından kaynaklı olarak belirgin tutum ve davranışları olduğu ve bunu örgütlerine de yansıttıkları ortaya çıkmış ve bu bağlamda X kuşağı öğretmenlerin Y kuşağı öğretmenlere göre daha çok örgütsel vatandaşlık davranışı sergiledikleri sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, öğretmelerin motivasyonlarını artıran ya da azaltan etkenlerin de temsil ettikleri kuşağa göre farklılıklar gösterdikleri tespit edilmiş ve X kuşağı öğretmenlerin daha çok somut ve maddi motivasyon kaynakları ile, Y kuşağının daha çok sözel takdir ya da başarı belgeleri ile motivasyonlarının arttığı sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

X kuşağı, y kuşağı, motivasyon, örgütsel vatandaşlık davranışı

References

• Acar, A.Z. (2006). Örgütsel yurttaşlık davranışı: kavramsal gelişimi ile kişisel ve örgütsel etkileri, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7 (1), 1-4
• Acılıoğlu, İ (2015). İş’te Y kuşağı, Ankara: Elma Yayınevi
• Aka, B. (2018). Bebek patlaması, X ve Y kuşağı yöneticilerin örgütsel bağlılık düzeylerinin kamu ve özel sektör farklılıklarına göre incelenmesi: Bir araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 9(20)
• Alwin, D.F., McCammon, R.J., (2007), Rethinking generations, Research in Human Development, 4 (3-4)
• Altunbay, M. Ve Bıçak, N. , (2018), Türkçe eğitimi derslerinde Z kuşağı bireylerine uygun teknoloji tabanlı uygulamaların kullanımı, Zeitschrift für die Welt der Türken, 10 (1).
• Behrstock, Ellen., ve Coggshall, J., (2010), Realizing the promise of generation Y, Educational Leadership, 67 (8) .
• Benlisoy, S., (2008). Mit ile gerçek arasında 68’i hatırlamak, Mesele Kitap Dergisi, 24 (1)
• Berkup, S., (2015). Sosyal ağlardabireyselmahremiyet paylaşımı: X ve Y kuşakları arasında karşılaştırmalı bir analiz, (Doktora Tezi), Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı, İzmir
• Budak, G. ve Budak, G., (2013). İşletme yönetimi. İzmir: Barış Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. ,Akgün, Ö. , Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016), Bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
• Coupland. D. , (1989), The young and restless work force following the baby boom: Generation X, http://joeclark.org/dossiers/GenerationX.pdf Erişim Tarihi: 13.01.2020)
• Creswell, J.W. , Ekşi, H.(Ed). ,(2019), Eğitim araştırmaları, İstanbul: Edam Yayınları
• Çetin Aydın, G. ve Başol, O., (2014), X ve Y kuşağı: Çalışmanın anlamında bir değişme var mı?, Electronic Journal of Vocational Colleges.
• Çetin, Z. , (2015), Stratejik politik pazarlama, Y kuşağına yönelik politik pazarlama stratejilerinin geliştirilmesi, (Yüksek Lisans Tezi). , İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Eisner, S. (2005). Managing generation Y, SAM Advanced Management Journal, 70 (4), 4-15
• Erkutlu, H.V. (2019). Örgütsel psikolojiye giriş. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Erkutlu, H.V. (2018). Örgütsel davranış. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Gemlik, N., İlter, P. Ve Bektaş, G., (2018), Y kuşağı orta düzey hastane yöneticilerinin üst yöneticilerinden beklentileri üzerine nitel bir araştırma, Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 5 (2)
• Greenberg, J. , Baron, R. A. (2000). Behavior in Organizations (Seventh Edition ), New sJersey: Prentice Hall.
• Güney, S. (2000). Davranış bilimleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Gürbüz, S. (2015), Kuşak farklılıkları mit mi, gerçek mi? , İş ve İnsan Dergisi, 2 (1)
• İplik, F. N. (2015). Örgütsel vatandaşlık davranışı, Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Keil, M., Amershi, B., Holmes, S., Jablonski, H., Lüthi, E., Matoba K., Plett, A., ve Unruh, K. (2007) Farklılıkların yönetimi için eğitim ve el kitabı. http://www.idmdiversity.org/files/EU0708TrainingManual.pdf (Erişim Tarihi:29.07.2020)
• Latif, H. ve Serbest, S. (2014), Türkiye’de 2000 kuşağı ve 2000 kuşağının iş ve çalışma anlayışı, Gençlik Araştırmaları Dergisi,4. Levickaite, R., (2010), Generations X Y Z: How social networka form the concept of the world without borders the case of lithuania, Limes, 3 (2).
• Lower, J. (2008). Brace yourself here comes generations Y, Critical Care Nurse, 28 (5)
• Mannheim, K.(1924), Structures of thinking, London: Routledge.
• Mengi, Z. (2011) ,İş başarısında kuşak farkı, www.kigem.com/content.asp?body. (Erişim Tarihi: 08.01.2020).
• Ozankaya, Ö. (1975), Toplumbilim terimleri sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları
• Önder, Doğan Güneş. (2012). Kuşak Değişiminin Profesyonel Yaşama Etkisi, Dinamikler. 16 Ocak 2020 tarihinde http://2015.dinamikler.org/2012/doc/2012/Dogan_Gunes_Onder.pdf adresinden alındı.
• Özdemir, Ş. (2017), Değişen dünyanın yeni ruhu: Z kuşağı, http://www.pdrdergisi.com/degisen-dunyanin-yeni-ruhu-z-kusagi-78.html. (Erişim Tarihi: 14.01.2020)
• Robbins, S. P. ve Judge, T. (2017). Örgütsel davranış. (İ. Erdem, Çev.) . Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Sabuncuoğlu, Z ve Tüz, M.V. (2013). Örgütsel davranış. Bursa: Aktüel Yayınları.
• Smola, K.W. ve Sutton, C.D. (2002). Generational differences: reviiting generational work values for he new millennium, Journal of Organizational Behaviour, 23, 363-382.
• Strauss, W. ve Howe, N. (1992), Generational theory. Erişim Adresi: https://tr.qwe.wiki/wiki/Strauss%E2%80%93Howe_generational_theory#References (Erişim Tarihi: 01.06.2020)
• Taş, H.Y. , Demirdöğmez, M. ve Küçükoğlu, M. (2017), Geleceğimiz olan Z kuşağının çalışma hayatına muhtemel etkileri, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13).
• Tikici, M. ve Deniz, M. (1993). Örgütsel davranış. Malatya: Özmert Ofset.
• Toruntay, H., (2011), Takım rolleri çalışması: X ve Y kuşağı üzerinde karşılaştırmalı bir araştırma, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbulSosyal Bilimler Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tulgan, B. (2000), Managing generation X, how to bring out the best in young talent, W.W.
• Kuşak. (t.y.).Türk Dil Kurumu güncel Türkçe sözlük içinde, Errişim adresi: https://sozluk.gov.tr/
• Wallace, J. (2006)., Work commitmentt in the legal profession: A study of baby boomers and generation Xers, International Journal of the Legal Profession, 13 (2).
• Yüksekbilgili, Z. (2013). Türk tipi Y kuşağı, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (45), 342-353