Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medya Bağımlılığı İle Öz Denetim Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Year 2025, Volume: 26 Issue: 2, 582 - 602, 02.09.2025

Cemal Akyol , Cengiz Celik

https://doi.org/10.17679/inuefd.1543189

Abstract

Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığı ile öz denetim düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Konya Selçuk Üniversitesinde okuyan 372 lisans öğrencisi oluşturmuştur. Öğrencilerin 224’ü kız, 148’i ise erkektir. Öğrencilerden 352’si 18-25 yaş, 20’si ise 26-40 yaş aralığındadır. 1. sınıflardan 143, 2. sınıflardan 141, 3. sınıflardan 66 ve 4. sınıflardan 22 öğrenci araştırmaya katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Sosyal Medya Bağımlılık Ölçeği, Özdenetim Ölçeği ve araştırmacı tarafından hazırlanan, kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS paket programı kullanılarak frekans, ortalama ve standart sapma değerleri bulunmuştur. Ayrıca üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığı ile öz denetim düzeyleri arasındaki ilişkiyi bulmak için Pearson korelasyon katsayıları hesaplanmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığı ile öz-denetim düzeyleri arasında ters yönde ve anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Yani öğrencilerin öz-denetim düzeyleri düştükçe sosyal medya bağımlılığı düzeyleri artmaktadır. Ayrıca yapılan doğrusal regresyon analizi sonucuna göre öğrencilerin öz-denetim düzeyleri, sosyal medya bağımlılıklarını anlamlı bir şekilde yordamaktadır.

Keywords

Sosyal Medya , Öz Denetim , Bağımlılık

Examining The Relationship Between Social Media Addiction and Self Control Levels of University Students

Abstract

The aim of this study is to examine the relationship between university students' social media addiction and their self-regulation levels. The correlational design from quantitative research methods was used in the study. The sample of the study consisted of 372 undergraduate students studying at Selçuk University in Konya. Of the students, 224 were female and 148 were male. 352 students were between the ages of 18-25, while 20 students were between the ages of 26-40. 143 students were from the 1st year, 141 from the 2nd year, 66 from the 3rd year, and 22 from the 4th year participated in the research. In the study, the Social Media Addiction Scale, Self-Regulation Scale, and a researcher-prepared personal information form were used as data collection tools. Frequency, mean, and standard deviation values were calculated using the SPSS package program for data analysis. Additionally, Pearson correlation coefficients were calculated to find the relationship between university students' social media addiction and self-regulation levels. According to the findings of the study, it was concluded that there is a significant inverse relationship between university students' social media addiction and their self-regulation levels. In other words, as students' self-regulation levels decrease, their levels of social media addiction increase. Furthermore, according to the results of the linear regression analysis, students' self-regulation levels significantly predict their social media addiction.

Keywords

Social media , Self-control , Addiction

References

• Al-Menayes, J. J. (2015). Dimensions of Social Media Addiction among University Students in Kuwait. Psychology and Behavioral Sciences, 4(1), s. 23-28. doi:10.11648/j.pbs.20150401.14
• Andreassen, C. S. (2015). Online social network site addiction: A comprehensive review. Current Addiction Reports, 2(2), s. 175-184.
• Andreassen, C. S., Torsheim, T., Brunborg, G. S., & Pallesen, S. (2012). Development of a Facebook Addiction Scale. Psychological Reports, 110(2), s. 501-517.
• Boyd, D. M., & Ellison, N. B. (2007). Social network sites: Definition, history, and scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, 13(1), s. 210-230.
• Çömlekçi, M. F., & Başol, O. (2019). Gençlerin Sosyal Medya Kullanım Amaçları ile Sosyal Medya Bağımlılığı İlişkisinin İncelenmesi. Celal Bayar University Journal of Social Sciences, 17(4), s. 173-188.
• Duyan, V., Gülden, Ç., & Gelbal, S. (2012). Öz-Denetim Ölçeği - ÖDÖ: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Journal of Society & Social Work, 23(1), s. 25-38.
• Ekşi, H., Turgut, T., & Sevim, E. (2019). Üniversite öğrencilerinde öz kontrol ve sosyal medya bağımlılığı ilişkisinde genel erteleme davranışlarının aracı rolü. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 6, s. 717−745. doi:10.15805/addicta.2019.6.3.0069
• Fırat, M. (2017). Relationship between self-control and Facebook use: Case of CEIT students. Educational Sciences: Theory & Practice, 17, s. 1179–1201. doi:10.12738/estp.2017.4.0194
• Junco, R. (2012). Too much face and not enough books: The relationship between multiple indices of Facebook use and academic performance. Computers in Human Behavior, 28(1), s. 187-198.
• Kandell, J. J. (1998). Internet addiction on campus: The vulnerability of college students. CyberPsychology & Behavior, 1(1), s. 11-17.
• Kaya, G. (2018). Sosyal Medya Bağımlılığı İle İnternet Kullanım Amaçları Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.
• Khan, N., Khan, A., & Moin, M. (2021). Self-regulation and social media addiction: A multi-wave data analysis in China. Technology in Society, 64, s. 1-10. doi:10.1016/j.techsoc.2021.101527
• Koç, M., & Gülyağcı, S. (2013). Facebook addiction among Turkish college students: The role of psychological health, demographic, and usage characteristics. CyberPsychology, Behavior, and Social Networking, 16(4), s. 279-284.
• Kuss, D. J., & Griffiths, M. D. (2017). Social networking sites and addiction: Ten lessons learned. International Journal of Environmental Research and Public Health, 14(3), s. 311.
• Li, S., Ren, P., Chiu, M., Wang, C., & Lei, H. (2021). The Relationship Between Self-Control and Internet Addiction Among Students: A Meta-Analysis. Frontiers in Psychology, 12, s. 1-16. doi:10.3389/fpsyg.2021.735755
• Muraven, M., & Baumeister, R. F. (2000). Self-regulation and depletion of limited resources: Does self-control resemble a muscle? Psychological Bulletin, 126(2), s. 247-259.
• Özdemir, Y., & Akar, F. (2019). Sosyal medya bağımlılığı: Etkisi, arabuluculuğu ve müdahalesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 13(1), s. 1-24.
• Özdemir, Z. (2019). Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Medya Bağımlılığı. Beykoz Akademi Dergisi, 7(2), s. 91-105. doi:10.14514/byk.m.26515393.2019.7/2.91-105
• Rosen, L. D., Cheever, N. A., & Carrier, L. M. (2013). Facebook and texting made me do it: Media-induced task-switching while studying. Computers in Human Behavior, 29(3), s. 948-958.
• Rosenbaum, M. (1980). A Schedule for assessing self-control behaviors: Preliminary findings. Behavior Therapy, 11(1), s. 109–21.
• Sağar, M. E. (2021). Predictive Role of Cognitive Flexibility and Self-Control on Social Media Addiction in University Students. International Education Studies, 14(4), s. 1-10. doi:10.5539/ies.v14n4p1
• Sahranç, Ü., & Duç Urhan, E. (2021). A study on the relationship between social media addiction and self-regulation processes among university students. Journal of Education and Training Studies, 8(10), s. 1-11.
• Şahin, C., & Yağcı, M. (2017). Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği-Yetişkin Formu: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(1), s. 523-538.
• Utma, S. (2019). Dijital Çağın Bir Gerekliliği Olarak Sosyal Medya Okuryazarlığı. Selçuk İletişim, 12(2), s. 1211-1235. doi:10.18094/josc.596337
• Young, K. S. (1998). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. CyberPsychology & Behavior, 1(3), s. 237-244.