Examination of the Stories for 365 Days Series by The Ministry of National Education from the Perspective of Gender Roles

Year 2025, Volume: 26 Issue: 2, 1249 - 1297, 02.09.2025

Nebile Eroğul

https://doi.org/10.17679/inuefd.1659228

Abstract

Gender roles are learned from family, school and media starting from early childhood. In this context, the content used in early childhood education is an important learning area in terms of learning gender roles. In this framework, in this study, 21 stories from the Ministry of National Education “365 Days of Stories” series books that fall within the scope of the research problems are analyzed in terms of gender roles. In this study, in which a qualitative method was adopted, the data were analyzed with critical discourse analysis and 5 themes were reached as a result of content analysis. These themes are hegemonic masculinity, gender role distribution, genderization of professions, breaking stereotypes and caring masculinity. The theme of hegemonic masculinity is the dominant form of masculinity in society and points to the form of masculinity with the highest status in society. The theme of caring masculinity corresponds to the role of men as emotional and physical caregivers. In contrast to hegemonic masculinity, care-giving masculinity reveals that men can also be care-giving identities. In the gender roles that emerge from the stories, the variability of traditional gender roles and the roles of caring masculinity are emphasized with the representations of “the woman who does professional work in the domestic sphere and the father who does work related to the domestic sphere such as ironing and cooking”. Breaking the stereotypes in the stories and emphasizing the themes of caring masculinity, the gender inequality is overcome.

Keywords

sociology of gender , gender roles , early childhood education

Millî Eğitim Bakanlığı 365 Gün Öykü Serisinin Cinsiyet Rolleri Bakımından İncelenmesi

Abstract

Cinsiyet rolleri erken çocukluk döneminden itibaren aileden, okuldan ve medyadan öğrenilmektedir. Bu kapsamda erken çocukluk eğitiminde kullanılan içerikler, cinsiyet rollerinin öğrenilmesi bakımından önemli bir öğrenme alanıdır. Bu çerçevede araştırmada, MEB «365 Gün Öykü» serisi kitaplarından araştırma problemleri kapsamına giren 21 öykü cinsiyet rolleri bakımından incelenmektedir. Nitel bir yöntemin benimsendiği bu araştırmada veriler eleştirel söylem analizi ile analiz edilmiştir ve içerik analizi neticesinde 5 temaya ulaşılmıştır. Bu temalar hegemonik erkeklik, cinsiyet rol dağılımı, mesleklerin cinsiyetlendirilmesi, kalıp yargıların kırılması ve bakım veren erkeklik temalarıdır. Ulaşılan temalardan hegemonik erkeklik teması erkekliğin toplumdaki baskın biçimi olup, toplumdaki en yüksek statüye sahip erkeklik biçimine işaret etmektedir. Araştırmanın bakım veren erkeklik teması ise erkeklerin duygusal ve fiziksel bakım sağlayıcılar olarak rol almalarına karşılık gelmektedir. Bakım veren erkeklik, hegemonik erkekliğin tersine erkeklerin de bakım verebilen kimlikler olabileceğini ortaya koymaktadır. Öykülerden ortaya çıkan cinsiyet rollerinde “ev içi alanda mesleki işler yapan kadın ve ev içi alanla ilişkili ütü ve yemek gibi işleri yapan baba” temsilleri ile geleneksel cinsiyet rollerinin değişkenliği ve bakım veren erkeklik rolleri vurgulamaktadır. Öykülerdeki kalıp yargıların kırılması ve bakım veren erkeklik temalarının vurgulanması, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin üstesinden gelinmesinde önemli bir dönüm noktasıdır.

Keywords

toplumsal cinsiyet sosyolojisi , cinsiyet rolleri , erken çocukluk eğitimi

Ethical Statement

Makale etik kurul izni gerektirmemektedir.

Supporting Institution

Destekleyen bir kurum bulunmamaktadır.

Thanks

-

References

• Abbott, P., Wallace, C., & Tyler, M. (2005). An Introduction to Sociology: Feminist Perspective. Routledge.
• Aina, O. E., & Cameron, P. A. (2011). Why Does Gender Matter? Counteracting Stereotypes With Young Children. Dimensions of Early Childhood, 39(3), 11–20.
• André, I. M. (1999). Igualdade de Oportunidades: um longo percurso até chegar ao mercado de trabalho, Sociedade e Trabalho, 6, 98-99.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (6. Baskı). Sakarya Yayıncılık.
• Block, J. H. (1982). Psychological Development of Female Children and Adolecents. P. W. Berman and E. R. Ramey (Ed.), In Women: A Development Perspective (pp. 107-124), Bethesda, MD: National Institutes of Mental Health.
• Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 3(2), 77-101.
• Butler, J. (2007). Taklit ve 'Toplumsal Cinsiyet'e Karşı Durma, (Çev. O. Akınhay). Agora Kitaplığı. (Orijinal yayın tarihi, 1990).
• Connell, R. W. (1985). Theorising gender. Sociology, 19(2), 260-272. https://doi.org/10.1177/003803858501900200
• Connell, R. W. (1987). Gender and Power. Polity Press.
• Connell, R. W. (1995). Masculinities. Polity Press.
• Chanter, T. (2019). Toplumsal cinsiyet. (M. Erguvan, Çev.). Fol.
• Ersöz, A. G. (2015). Özel alan / kamusal alan dikotomisi: kadınlığın "doğası" ve kamusal alandan dışlanmışlığı. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 18(1), 80-102.
• Fairclough, N. (2001). Critical discourse analysis as a method in social scientific research. In R. Wodak & M. Meyer (Eds.), In Methods of Critical Discourse Analysis (pp. 32-62). SAGE Publications.
• Gündüz Şentürk, S. (2015). Okul öncesi dönem çocukları için basılan resimli öykü kitaplarının toplumsal cinsiyete ilişkin kalıpyargılar yönünden incelenmesi. (Yayın No. 384135) [Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Güneş, F. (2017). Feminist kuramda ataerki tartışmaları üzerine eleştirel bir inceleme. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27(2), 245-256.
• Holloway, I. & Wheeler, S. (1996). Qualitative research for nurses. Blackwell Oxford; Cambridge, Mass.
• Hopkins, P., & Giazitzoglu, A. (2024). Hegemonic masculinity: new spaces, practices, and relations. Progress in Human Geography, 49(1), 84-98. https://doi.org/10.1177/03091325241307387
• Houser, J. (2015). Nursingresearch: reading, using, andcreating evidence. (3rd ed.). Jones ve Bartlett Learning.
• Katz, P. A. (1986). Gender Identity: Development and Consequences. R. D. Ashmore ve F. K. D. Boca (Ed.), In The Social Psychology of Female-Male Relations: A Critical Analysis of Central Concepts (ss.21-65). Academic Press.
• Kaynak, D., & Aktaş, E. (2017). Okul öncesi hikâye ve masal kitaplarında toplumsal cinsiyet rolleri. EKEV Akademi Dergisi (72), 67-86.
• Koçak Turhanoğlu, F. A. (2019). Toplumsal Cinsiyet Sosyolojine Giriş. F. A. Koçak Turhanoğlu (Ed.), Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisine Giriş içinde (ss. 3-29). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Krefting, L. (1991). Rigor in qualitativeresearch: theassessment of trustworthiness. The American Journal of Occupational Therapy, 45(3), 214-222.
• MEB (2022). 365 gün öykü serisi. MEB Yayınları. Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. S. Turan). Nobel. (Orijinal yayın tarihi, 2009).
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. ThousandOaks, Sage.
• Miller, C. L. (1987). Qualitative Differences Among Gender-Stereotyped Toys: Implications for Cognitive and Social Development in Girls and Boys. Sex Roles, 16(9/10), 473-487.
• Nayak, A. (2023). Decolonizing care: Hegemonic masculinity, caring masculinities, and the material configurations of care. Men and Masculinities, 26(2), 167-187.
• Oakley, A. (1980). Sex, gender and society. Temple Smith.
• Prattes, R. (2022). Caring masculinities and race: On racialized workers and “new fathers”. Men and Masculinities, 25(5), 721-742.
• Rosalina, S., Nurhadi, N., & Yuhastina, Y. (2021). Stereotypes against female online ojek drivers in Surakarta. Humanisma: Journal of Gender Studies, 5(1), 54-65.
• Sancar, S. (2009). Erkeklik: imkânsız iktidar: ailede, piyasada ve sokakta erkekler. Metis.
• Touraine, A. (1994). Modernliğin eleştirisi. (H. Tufan, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
• Travers, M. (2001). Qualitative research through case studies. SAGE Publications.
• Van Dijk, T. A. (2001). Multidisciplinary CDA: A plea for diversity. In R. Wodak & M. Meyer (Eds.), Methods of Critical Discourse Analysis. SAGE Publications.
• Walby, S. (2021). Patriyarka kuramı. (H. Osmanağaoğlu, Çev.). (2. Basım). Dipnot Yayınları.
• Weiss, G., & Wodak, R. (2003). Introduction: Theory, interdisciplinarity and critical discourse analysis. In Critical discourse analysis: Theory and interdisciplinarity (pp. 1-32). Palgrave Macmillan UK.
• Wodak, R. (2001). What CDA is About–a Summary of its History, Important Concepts and its Developments. Eds. Ruth Wodak, Michael Meyer. In Methods of Critical Discourse Analysis. (pp. 1-13). Sage.
• Wojnicka, K. (2021). Men and masculinities in times of crisis: Between care and protection. Norma, 16(1), 1-5.
• Yener, T. (2020). Okul öncesi hikâye kitaplarındaki toplumsal cinsiyet rollerinin kitabın metinsel içeriği ve kitabın resimleri açısından incelenmesi. (Yayın No. 626876) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Seçkin Yayıncılık.