Alevilik ve Yeni Anayasa Anayasal Perspektif

Year 2013, Volume: 4 Issue: 1, 1 - 34, 13.07.2016

Hasan Tahsin Fendoğlu

Abstract

Günümüzde sadece Türkiye’de değil, dünyanın belirli ülkelerinde de kendisini hissettiren önemli sorun alanlarından birisi de Aleviliktir. Konunun iyice anlaşılabilmesi için doğru kaynaklara inilmesi ve bunların nesnel olarak analiz edilmesi gerekmektedir. Konumuz, bu yazıda iki bölüm halinde ele alınmıştır. Birinci bölümde konunun anayasal açıdan gerçek boyutu ve geçirdiği süreç analiz edilmeye çalışılmış, ilgili kavramlar ve çeşitleri belirtildikten sonra, konunun köşe taşı olan Hz. Ali’nin Devlet Başkanı (Halife) olması nedeniyle dönemin seçim sistemi irdelenmiş, ardından Şii, Harici ve Sünni mezhepleri analiz edilmiştir. Bu üç mezhebin, seçim sistemi konusundaki görüşleri konumuz açısından son derece önem arzetmektedir. İran, Irak ve Azerbaycan’da daha kalabalık olan Caferilik ve Yemen’de daha yoğun olarak yaşayan Zeydilik grupları ile Mısır’da bir devlet kurmuş bulunan Fatımiler konumuz bağlamında analiz edilmiş, bu mezheplerin sünnilikten farklı yönleri saptanmaya çalışılmıştır. Birinci bölümde, tarihsel dönemler itibariyle de konu aydınlatılmaya çalışılmış, Emeviler ve Abbasiler döneminde Şiiliğin yapısı karşılaştırmalı olarak saptanmaya çalışılmış, Osmanlılar dönemi ve Anadolu Aleviliği ile konu noktalanmıştır. İkinci bölümde yeni anayasa taslaklarında ve çalışmalarında Alevilik ve Diyanet İşleri Başkanlığı konusundaki görüşler incelenmiştir. Alevilik konusunda yeni anayasada nelerin yapılabileceği tartışılmaya değer bir konudur

Keywords

Din ve inanç özgürlüğü, Şiilik, Alevilik, Sünnilik, Hz. Ali, halifelik, seçim sistemi, mezhep, Diyanet İşleri Başkanlığı

The Alevism and the New Constitution Constitutional Perspective

Abstract

Alevism is one of the major problems not only in Turkey but the certain districts of the world. In order to understand the subject thoroughly, should be analyzed objectively and tracking back to the proper sources. In this article, the actual size of the constitutional aspects of the subject and his process were analyzed. The electoral system of the period examined which is the cornerstone of the subject The Caliph Ali on the grounds that after specifying the concepts and types of Alevism. The sects of Islam Shia, Sunnis and Kharijites are analyzed after examination of the electoral system. The electoral system in terms of views on the topic these three sects are utmost importance. Caferilik is more numerous in the Iran, Iraq and Azerbaijan and Zeydiis are more intense group in Yemen and the Fatımis established a government in Egypt has been analyzed to determine the different aspects of these from Sunni sect. Subject of historical periods was tried to clarify, to establish to the structure of the Shia in the period of Umayyads and the Abbasids, and analised of the Ottoman period and tried to reach a conclusion after the analise of the Anatolian Alevism

Keywords

Freedom of religion and faith, Shiism, Alevism, Sunnism, Hz. Ali, caliphate, the electoral system, sect, Presidency of Religious Affairs

References

• Ansay, Sabri Şakir -:Hukuk Tarihinde İslam Hukuku, Ankara 1946.
• Arslanoğlu, İbrahim :“Anadolu Aleviliği”; http:tarihimiz.net (16.9.2011).
• Arslanoğlu, İbrahim :“Alevilikte Temel İnanç Unsurları ve Pratikler”; http//w3.gazi.edu.tr(16.9.2011).
• Asaff, A. Fyzee : Outlines of Muhammadan Law, Second Edition, London, 1955, Oxford University Press.
• Atar, Fahrettin :İslam Adliye Teşkilatı (Ortaya Çıkışı ve İşleyişi), Ankara, 1979, DİBY.
• Brockelman, Carl : İslam Ulusları ve Devletleri Tarihi, Çev. Neşet Çağatay, Ankara, 1992, TTKY.
• Coulson, Noel J. : “The State and The Individual in Islâmic Law”, International and Comparative Law Quarterly, C. VI, 195