Mobbingin Psiko-Sosyal Sağlık ve İş Sağlığı Bakımından Sonuçları ve Mobbing Mağdurunun Başvurabileceği Hukuki Çareler

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 4, 723 - 738, 13.07.2016

Ertuğrul Yuvalı

Öz

Psikolojik taciz; işyerinde bir işçiye yöneltilmiş, işveren veya işyerinde çalışan diğer çalışanlarca tekrarlanan saldırılar biçiminde uygulanan psikolojik bir terör şekli olup, kötü muamele, tehdit, şiddet, aşağılama gibi düşmanca, onur kırıcı ve yıldırıcı davranışlarla ortaya çıkar. Psikolojik taciz niteliğindeki davranışların temelinde salt zevk arayışı, can sıkıntısı, ayrıcalıklı hak sahibi olduğuna inanma, sahip olmadıklarının acısını çıkarma, bencillik gibi nedenler yatabilmekteyse de, psikolojik tacizin asıl önemli nedeni, işçinin çalışma ortamını katlanılmaz bir hale getirmek suretiyle onu yıldırmak ve kendi inisiyatifi ile işten ayrılmasını sağlamaktır. Bunun yanında psikolojik tacize uğrayan bir işçinin iş sağlığı ve güvenliğinden yoksun bir biçimde çalışmak zorunda kaldığı da muhakkaktır. Zira iş sağlığı ve güvenliği önlemleri her şeyden önce kişinin temel bir hakkı olarak görülmelidir. Bu bağlamda iş sağlığı için önemli olan, sadece vücudun beden itibariyle sağlıklı bulunması değildir. Nitekim beden sağlığnın yanında, ruh sağlığı ve sosyal sağlık da insan sağlığını oluşturan üç öğedir. Bu bağlamda psikolojik tacizin kişinin ruh sağlığı ve sosyal sağlığını tehdit ettiği açıktır. Psikolojik taciz(mobbing) işçinin ruh sağlığı ve sosyal sağlığına zarar verir. Çalışma ortamını kirletir ve iş sağlığı ve güvenliği bakımından bir tehlike oluşturur. Biz bu çalışmamızda psikolojik tacizin kavramsal boyutunu kısaca izah ettikten sonra psikolojik tacizin psiko-sosyal sağlık ve iş sağlığı bakımından ortaya çıkardığı sakıncaları ele almaya çalışacağız. Çalışmamızın son kısmında ise psikolojik taciz mağduru çalışanların başvurabileceği hukuki çareler üzerinde durulacaktır

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Taciz (Mobbing), İş Sağlığı ve Güvenliği, Psiko-sosyal Sağlık, Ayrımcılık

Psychological Harassment in Workplace (Mobbing), Effects on Workers Psychosocial and Occupational Health and Legal Remedies Mobbing Victims Can Apply

Öz

Psychological harassment; directed to a worker in the workplace is a psychological form of terror; ill-treatment, threats, violence, humiliation, such as occurs with hostility. The basis of behavior in psychological harassing may has been causes of absolute pleasure seeking, boredom, believing that he has the exclusive right, with removing the pain they have, the selfishness; really important cause of psychological harassment, by making an intolerable the working environment of workers; him to tired and provides to leave work his initiative. Addiction it is certain that a worker who has suffered psychological harassment has to work devoid of the occupational health and security. Because occupational health and safety measures should be seen first and foremost as a fundamental human rights. In this context, which is important for occupational health, there is not only a healthy body as the body. The protection of physical health as well as mental health workers are also located in the area of workers health. Indeed, beside the physical health, mental health and social health is the three elements that make up the human health. In this context it is clear that mobbing threatened the mental and social health. Psychological harassment damages the worker's mental and social health. Pollute the environment and pose a danger in terms of occupational health and safety. In this study, we briefly explained after the conceptual dimensions of psychological harassment in terms of occupational and psychosocial health, we will try to address psychological harassment. In the last part of our study of psychological harrasment victims can apply for workers will be focused on legal remedies

Anahtar Kelimeler

Psychological Harassment (Mobbing), Occupational Health and Safety, Psychosocial Health, Discrimination

Kaynakça

• BAŞBUĞ, A.; İşyerinde İş Sağlığı ve Güvenliği, Şeker-İş Yay., Ankara 2013.
• BAYRAM, F.; Türk İş Hukuku Açısından İşyerinde Psikolojik Taciz, Legal İSGHD 2007, Sayı:14.
• BİLGİLİ, A.; İş Hukuku Açısından Mobbing (Psikolojik Taciz), Karahan Kitabevi, 2012
• BAYRAM, F.; İşyerinde Psikolojik Taciz, Legal YKİ 2007, Sayı:3. ÇOBANOĞLU, Ş.; Mobbing ve Başa Çıkma Yöntemleri. İstanbul(2005) Timaş Yayıncılık.
• DEMİRCİOĞLU, H. R.;“Kisilik Hakkı İhlâlinin ve Borca Aykırılığın Bir Türü Olarak İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing)”, GÜHFD, C. XI, S.1-2, 2007.
• ERGİN, H.; “İşyerinde Psikolojik Taciz”, Prof. Dr. Ali Güzel’e Armağan, Beta yayınları, İstanbul 2010.
• GÖKTÜRK, G.Y./BULUT, S.; “Mobbing, İşyerinde Psikolojik Taciz”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sa.:24,s. 53-70.
• GÜL, H.; “İş Sağlığında Önemli Bir Psikososyal Risk: Mobbing Psikolojik Yıldırma”, TAF Preventive Medicine Bulletin, 2009: 8(6).
• GÜZEL, A./ ERTAN, E.; “İşyerinde Psikolojik Tacize(Mobbing) Hukuksal Bakış: Avrupa Hukuku ve Karşılaştırmalı Hukuk”, Legal İSGHD 2007, Sayı:14.
• İLHAN, Ü.; “İşyerinde Psikolojik Tacizin (Mobbing)Tarihsel Arka Planı ve Türk Hukuk Sisteminde Yeri”, Ege Akademik Bakış, C.10, Sa.:4, Ekim 2010.
• KESER, Aşkın; İş Stresi ve Kaynakları, Türk Metal Yayınları, Ankara 2014.
• KIREL, Ç.; “Örgütlerde Psikolojik Taciz ve Yönetimi”, Anadolu Üniversitesi Yayını, Eskişehir 2008.
• LEYMANN, H./ GUSTAFSSON, A. (1996). Mobbing at Work and Development of PostTraumatic Stres Disorder. European Journal of Work and Organizotional Psychology, 5(2), 251-275.
• MOLLAMAHMUTOĞLU, H./ASTARLI, M.; İş Hukuku, Turhan Kitabevi, 5. Bası, Ankara 2012, s. 644-645.
• PEDRO, M.M. /SANCHEZ, M.I..S. /NAVARRO, M.C.S. /IZQUİERDO, M.G. (2008). Workplace Mobbing and Effects on Workers’ Health. The Spanish Journal of Psychology. 11(1), 219-227.
• SEVİMLİ, A. K.; “Türk Borçlar Kanunu m.417 ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Işığında Genel Olarak İşçinin Kişiliğinin Korunması”, Çalışma ve Toplum 2013/I.
• SOLMUŞ, T.; “İş Yaşamında Travmalar: Cinsel Taciz ve Duygusal Zorbalık/Taciz(Mobbing)”, İş, Güç Endüstri İlişkilerive İnsan Kaynakları Dergisi, C.7, Sa.:2, s. 1-14.
• SÜZEK, Sarper; İş Hukuku, Beta Yayınları, 10. Bası, İstanbul 2014.
• TAŞKIN, Ahmet, Mobbingin Benzer Kavramlardan Farkı, Sicil, İs Hukuku Dergisi 2012 Sayı:28. TINAZ, P.; İşyerinde Psikolojik Taciz(Mobbing), İstanbul 2006.
• TINAZ, P./ BAYRAM, F./ ERGİN, H.; Çalışma Psikolojisi ve Hukuki Boyutlarıyla İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing), Beta Yay., İstanbul 2008.
• TUNCAY KAPLAN, E.; “Yeni Türk Borçlar Kanunu Hükümlerine Göre İş İlişkisinde İşçinin Kişilik Haklarının Korunması”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Yıl:6, Sa.24, Aralık 2011.
• YILDIZ, G. B.; İşverenin Eşit İşlem Yapma Borcu, Ankara, Yetkin Yayınları, 2008.