A BRIEF EVALUATION OF CONCEPT OF “PERSONS WHOM POLICYHOLDER OR INSURED ARE RESPONSIBLE FOR THEIR ACTS” MENTIONED IN ARTICLE 1429/1 OF TURKISH COMMERCIAL CODE, IN THE CONTEXT OF COMPREHENSIVE VEHICLE INSURANCE

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 1, 39 - 55, 30.06.2020

Damla Küçük

https://doi.org/10.21492/inuhfd.609528

Cited By: 3

Öz

In the Article 1429/1 of the Turkish Commercial Code, it is regulated that unless otherwise agreed, insurer shall pay insurance indemnity, when the persons whom policyholder or insured are responsible for their acts cause risk with their gross negligence or deliberately unless they aim for paying indemnity. In Turkish Law, this provision of Article 1429/1 is mostly applied to disputes related to compehensive vehicle insurance. However, concept of person whom policyholder or insured are responsible for his act which is mentioned in this Article hasn’t got a common content and scope that agreed on. Thus, both the doctrine and the Supreme Court have given different meanings to the concept. Since, it has the authority to finalize a dispute before the law, interpretation and practice of the Supreme Court on subject comes to the forefront. But when the decisions taken are evaluated, it is seen that sufficient and reasonable criteria and reasons cannot be established by the Supreme Court. In this regard, in the study, it has been tried to interpret concept of person whom policyholder or insured are responsiple for his act and bring some recommendations, considering purpose of Article 1429/1.

Anahtar Kelimeler

Labour-Job Protection, Termination, The Right of Defense, Worker Behavier, Worker Productivity, Assent

KARA TAŞITLARI KASKO SİGORTASI BAĞLAMINDA, TÜRK TİCARET KANUNU’NUN 1429/1. MADDESİNDE GEÇEN “SİGORTA ETTİREN VEYA SİGORTALININ FİİLİNDEN SORUMLU OLDUĞU KİŞİLER” KAVRAMINA İLİŞKİN KISA BİR DEĞERLENDİRME

Öz

Türk Ticaret Kanunu’nun 1429/1. maddesinde, aksine sözleşme olmadığı sürece sigortacının, sigorta ettiren veya sigortalının hukuken fiillerinden sorumlu oldukları kişilerin teminat altına alınmış riski, ihmal veya tazminat ödenmesini sağlamak amaçları olmadığı sürece kasıtlarıyla gerçekleştirdiklerinde de sigorta tazminatını ödemekle yükümlü olacağı düzenlenmiştir. Türk Hukuku’nda bu hüküm Yargıtay tarafından en çok kara taşıtları kasko sigortası bağlamında ortaya çıkan uyuşmazlıklara uygulanmaktadır. Halbuki maddede geçen sigorta ettiren veya sigortalının fiilinden sorumlu olduğu kişi kavramı, üzerinde anlaşmaya varılmış bir içerik ve kapsama sahip değildir. Dolayısıyla hem doktrin hem de Yargıtay tarafından, bu kavrama farklı anlamlar verilmiştir. Bir uyuşmazlığı hukuk önünde kesin olarak sonlandırma yetkisi Yargıtay’da olduğu için, konu hakkındaki yorum ve uygulaması daha ön plana çıkmaktadır. Oysa verilen kararlar değerlendirildiğinde, Yargıtay tarafından da yeterli ve makul kriter ve gerekçelerin oluşturulamadığı görülmektedir. Bu bakımdan, çalışmada esas olarak sigorta ettiren veya sigortalının fiilinden sorumlu oldukları kişi kavramı, 1429/1. maddenin konuluş amacı gözetilerek yorumlanmaya ve bazı öneriler getirilmeye çalışılmıştır.    

Anahtar Kelimeler

Kasko Sigortası, TTK m. 1429/1, Fiilinden Sorumlu Olunan Kişiler, Riskin Gerçekleştirilmesi, Rıza

Kaynakça

• ARSEVEN, Haydar: Sigorta Hukuku, 2. Baskı, Beta Basım Yayım, İstanbul 1991.
• ATABEK, Reşat: Sigorta Hukuku, Duygu Matbaası, İstanbul 1950.
• BASEDOW, Jürgen/BIRDS, John/CLARKE, Malcolm/COUSY, Herman/HEISS, Helmut/LOACKER, Leander D. (Ed.): Principles of European Insurance Contract Law: (PEICL), European Law Publishers GmbH, Munich 2009.
• BOLATOĞLU, Bolat: Karayolları Trafik Kanununa Göre Motorlu Araç İşletenin Hukuki Sorumluluğu (İşleten Kavramı ve Sorumluluğun Şartları), Kazancı Hukuk Yayınları, Ankara 1988.
• BOZER, Ali: Sigorta Hukuku, Güzel İstanbul Matbaası, Ankara 1965.
• BROOK CLYDE, Nigel (ed.): Insurance & Reinsurance: Jurisdictional Comparisons, Jurisdictional Comparisons, Sweet & Maxwell - Thomson Reuters UK Limited, London 2012.
• COHEN, Richard S.: “Insurance – Omnibus Clause – Unauthorized Driver Covered Where Car Used for Permitted Purpose”, William & Mary Law Review, 3(2), 1962, s.520–522. ÇELİK, Nazlı Hilal: Adam Çalıştıranın Sorumluluğu, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2017.
• ÇELİKTAŞ, Demet: 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda İşletenin Hukuki Sorumluluğu, Karınca Matbaacılık, İzmir 1987.
• DOWLING, Thomas: “Can Employers Sue Employees for Insured Wrongs?”, https://hdm.ie/can-employers-sue-employees-for-insured-wrongs/ (Erişim Tarihi: 03.05.2019).
• EREN, Fikret: “Karayolları Trafik Kanununa Göre Motorlu Araç İşletenin Akit Dışı Sorumluluğunun Hukuki Niteliği ve Unsurları”, AÜHFD, 39(1), 1987, s.159–212.
• FOLKENROTH, John C: “The Employer’s Indemnity Action”, Louisiana Law Review, 34(1), 1973, s.79-87.
• HARPWOODS, Vivienne H., Modern Tort Law, Seventh Edition, Routledge – Cavendish, Abington Oxon 2009.
• JACOBWITZ, Beth: “Denial of Subrogation Rights – A Question for the Court or the Legislature: Weinberg v. Dinger”, St. John’s Law Review, 62(1), 1987, s.99–113.
• KELLER, Max/TÄNNLER, Karl: Kommentar zum Schweizerischen Bundesgesetz über den Versicherunsvertrag Die Allgemeinen Bestimmungen, Band I, Verlag K J Wyss Erben AG, Bern 1968.
• KENDER, Rayegan: Türkiye’de Hususi Sigorta Hukuku, 16. Baskı, X11. Levha Yayıncılık, İstanbul 2017.
• KILIÇOĞLU, Ahmet: “Özel ve Sosyal Sigortalarda Halefiyet ve Rücu”, AÜHFD, 31(1), 1974, s.395–446.
• KOENIG, Willy: Schweizerisches Privatversicherungsrecht, 3. Auflage, Verlag Herbert Lang & Cie, Bern 1967.
• MERKIN, Rob/STEELE, Jenny: Insurance and the Law of Obligations, Oxford University Press, Great Britain/New York 2013.
• OMAĞ, Merih Kemal: Türk Hukukunda Sigortacının Kanuni Halefiyeti, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2011.
• ÖZSUNAY, Ergun: “Trafik Hukukunda Araç Sahibinin Fiil ve Davranışlarından Sorumlu Olduğu Şahıslar", BATİDER, IV, 1967, s.1–64, (Trafik Hukuku).
• ÖZSUNAY, Ergun: “Çalınan ya da “İşleten”in İzni Dışında Yararlanılan Motorlu Taşıtların Neden Oldukları Zararlardan Dolayı Sorumluluk ve Buna İlişkin Gelişmeler”, Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler IV. Sempozyumu, 7–8 Mart, Ankara 1980, s.11-52.
• PROCACCIA, Uriel: “Vicarious Tort Liability, Employer’s Liability Insurance and Subrogation: A Problem of Conflicting Policies”, Insurance Law Journal, 1972, s.471–476.
• SIEBER, Philipp/HÜSSER: Heinz, Kommentar zu den schweizerischen Haftpflichtbestimmungen, Dike Verlag AG, 2016.
• SKINNER, Matthew/COSS, Justin: “Subrogation”, s.1 - 22, https://www.allens.com.au/pubs/pdf/insur/pap7jun06.pdf (Erişim Tarihi: 08.05.2019).
• SÜSSKIND, Marcel: “Versicherungsvertragsgesetz Nachführungsband (Basler Kommentar)“, in Honsell, Heinrich/Vogt, Nedim Peter/Schnyder, Anton K./Grolimund, Pascal (ed.), Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel 2012.
• TANDOĞAN, Haluk: “İsviçre Hukukunda Motorlu Taşıt Aracı İşletenin Sorumluluğunun Niteliği, Şartları Birden Fazla İşletenin Sorumluluğu ve Türk Hukuku İçin Öneriler”, V. Ticaret ve Banka Hukuku Haftası 1973, s.195–235.
• ÜNAN, Samim: Türk Ticaret Kanunu Şerhi Altıncı Kitap Sigorta Hukuku, C. I Genel Hükümler, On İki Levha Yayıncılık A.Ş, İstanbul, 2016.
• WEIR, Tony: “Subrogation and Indemnity”, The Cambridge Law Journal, 71(1), 2012, s.1–7.
• Report of the Inter – Departmental Committee, Ministry of Labour and National Service: “Lister v. The Romford Ice and Cold Storage Company Limited”, https://archive.org/stream/op1265954-1001/op1265954-1001_djvu.txt (Erişim Tarihi: 02.05.2019)
• Australian Law Reform Commission: “Insurance Contracts” ((1982) ALRC 20), Australian Government Publishing Service Canberra 1982, http://www.austlii.edu.au/cgi-bin/sinodisp/au/other/lawreform/ALRC/1982/20.html?stem=0&synonyms=0&query=law%20reform%20insurance%20contracts (Erişim Tarihi: 09.05.2019).
• The Law Reform Commission: “Report Consumer Insurance Contracts” (2015), https://www.lawreform.ie/_fileupload/Reports/r113.pdf (Erişim Tarihi: 08.05.2019).