KANT’IN VE HEGEL’İN FELSEFESİNDE CEZANIN AMACI

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 1, 126 - 138, 30.06.2020

Melike Belkıs Aydın

https://doi.org/10.21492/inuhfd.684367

Öz

Ceza kavramı modern hukuk felsefesine ilişkin temel sorunsallardandır. Cezanın amacı aynı zamanda hukuk düzeninin varlığının meşruiyetine ilişkin bir sorundur. Cezalandırmanın amacına ilişkin mutlak teori, bozulan adalet düzeninin yeniden tesis edilmesi ve misilleme amaçlarını bir arada gütmektedir. Mutlak teori taraftarlarına göre cezalandırma ile faile ya bir başkasına katkı sunulamaz. Mutlak teori, bireyin tanımlanmaya ve birey olmanın kurucu işlev edinmeye başladığı dönemde, modern devletin şiddet tekeli ve meşruiyeti bağlamında oluşturulmuştur. Türkçe hukuk felsefesi alanyazınında cezalandırmanın amacına çokça değinilmemiştir. Bu konu ceza hukuku genel hükümler kitaplarında derlenmiştir. Oysa cezalandırmanın amacı düpedüz bir hukuk politikası ve felsefesi sorunudur. Kant ile Hegel’in cezalandırmanın amacına ilişkin karşılaştırmalı bir okumalarının Türkçede de hukuk felsefesi perspektifinden yapılması gerekmektedir. Bu çalışmada Alman idealizminin iki önemli ismi, Kant ile Hegel’de cezalandırmanın amacı karşılaştırmalı olarak ele alınacaktır. Her iki düşünür de cezanın amacı, cezanın türü, cezanın adaletle ilişkisi ve cezalandırmaya yetkili makamlar hakkındaki değerlendirmeleri bakımından karşılaştırmalı olarak değerlendirilecektir. Son tahlilde her iki düşünür de cezanın pragmatik bir yararının olmaması gerektiğini savunmaları bakımından benzerdirler.

Anahtar Kelimeler

cezanın amacı, mutlak teori, kategorik emperatif, yadsımanın yadsınması, kant, hegel

PURPOSE OF PUNISMENT IN KANT’S AND HEGEL'S PHILOSOPHY

Öz

The concept of punishment is one of the main problems related to the philosophy of law. The purpose of punishing is also a question of the legitimacy of the existence of the legal order. Regarding the purpose of punishment, according to absolute punishing theory, the sentence aims to reestablish the order of corruption and to retaliate. According to the absolute theory supporters, no contribution can be made to the perpetrator or anyone else by punishment. The absolute theory was formed in the context of the monopoly and legitimacy of the modern state in the period when the individual started to be identified and to become founding factor. The purpose of punishing has not been mentioned much in the Turkish legal philosophy literature. This issue has been compiled in the books of general provisions of ciriminal law. However, the aim of punishment is an outright question of legal policy and philosophy. From a philosophical perspective, a comparative reading of Kant and Hegel regarding the purpose of punishing should be made in Turkish. In this study, two important names of German idealism, the purpose of punishing in Kant and Hegel, will be compared comparatively. Both thinkers will be evaluated comparatively in terms of the purpose of the punishing, the type of punishment, the relationship of the punishment to justice and their assessment of the competent authorities. In the final analysis both philosophers argue that punishment should not have a pragmatic benefit.

Anahtar Kelimeler

purpose of punishment, absolute theory, categorical imperative, negation of negation, Kant, Hegel

Kaynakça

• AGTAŞ, Özkan: Ceza ve Adalet, Metis Yayınları, İstanbul, 2013.
• AKTAŞ Sururi: “Cezalandırmanın Amacı Üzerine”, EÜHFD, XIII(1–2), 2009.
• BAUMANN Jürgen/WEBER Ulrich/MITSCH Wolfgang/EISELE Jörg: Strafrecht Allgemeiner Teil, Ernst-Werner Gieseking Yay, Bielefeld, 2016.
• BECCARIA Cesare: Suçlar ve Cezalar, çev.Muhiddin Göklü, İnkılap aka Kitabevi İstanbul, 1960.
• CENTEL Nur: Cezanın Amacı ve Belirlenmesi, Prof. Dr. Tarık Tufan Yüce’ye Armağan, s.337- 372, İstanbul, 2001.
• CEVİZCİ, Ahmet: Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayınları, İstanbul, 2010.
• COPLESTONE, Frederik: Coplestone Felsefe Tarihi Hegel, çev: Aziz Yardımlı, İdea Yay. İstanbul, 2000.
• ÇATALOLUK, Gökçe: “Kant Düşüncesinde Hukukun Sınır Hatları”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi – İnÜHFD 10(1), s.202-209, 2019.
• DELİBAŞ, Timur: Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016.
• DUSCH, Christian: Staat und Strafe Eine Studie zum Verhältnis von Staats- und Straftheorie bei Thomas Hobbes und Immanuel Kant, Dissertation an Albert-Ludwigs Universitaet Freiburg, 2010.
• GÖÇMEN, Doğan: Kant ve Aslında Şeylerin Bilinebilirliği, https://www.youtube.com/watch?v=MwktJ8L_Ljo
• GÜNGÖREN, Birden: “Hegel’in Ceza Teorisi: Suçlu’nun İade-i İtibarı”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Köksal Bayraktar’a Armağan, 2010, s. 989-1003.
• GÜNGÖREN, Birden: “Wandel des Strafrechts am Beispiel des Deutschen Idealismus” (Alman İdealizmi örneğinde Ceza Hukukunun Dönüşümü) Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Duygun Yarsuvat’a Armağan, 9(2), s.523-549, 2012.
• GÜRİZ, Adnan : Hukuk Felsefesi: Siyasal Kitabevi, Ankara, 2014.
• HEGEL, Georg Wilhelm Friedrich: Hukuk Felsefesinin Genel Prensipleri, çev. Cenap Karakaya, Sosyal Yayınları, İstanbul, 1996.
• HEGEL, Georg Wilhelm Friedrich: Felsefe Tarihi, Thales’ten Platon’a Grek Felsefesi, çev. Doğan Barış Kılınç, NotaBene Yay., İstanbul, 2018.
• HAFIZOĞULLARI, Zeki: Ceza Normu Normatif Bir Yapı Olarak Ceza Hukuku Düzeni, US -A Yayıncılık, Ankara, 1996.
• HEIMSHOETH, Heinz: Kant’ın Felsefesi, çev. Takiyettin Mengüşoğlu, Ankara: 2014.
• HÖFT, Erik: Strafrecht in Kant Rechtslehre, Seminararbeit bei Robert Alexy, Sommersemester, Kiel, 2012.
• HUNING, Dieter: Kants Strafrechtstheorie und das jus talionis Philosophische Schriften Heft 56 Aufklärung durch Kritik Festschrift für Manfred Baum zum 65. Geburtstag, herausgegeben von Dieter Hüning, Karin Michel und Andreas Thomas Duncker & Humblot Berlin, 2004.
• KANT, Immanuel: Ahlâk Metafiziğinin Temellendirilmesi, Türkiye Felsefe Kurumu, çev. Ioanna Kuçuradi, Ankara, 2013.
• KANT Imamnuel, Ebedi Barış Üzerine Felsefi Deneme, çev. Yavuz Abadan, Seha L. Meray, 100. Yıl Yayınları, Ankara, 1960.
• KIZILKAYA, Ahmet: Sivil Toplum-Devlet İlişkileri Bağlamında Kant İle Hegel’in Hukuk Felsefelerinin Karşılaştırılması, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2009.
• KÖKSAL, Mehmedcan: “Milletlerarası Hukuk Düzenine Karşı Doğal Hukukun Uygulanması”, İÜHFM, 28(3-4), s.388-456, 1962.
• KREY, Volker/ESSER Robert: Deutsches Strafrecht Allgemeiner Teil, Verlag W. Kohlhammer, 6. Baskı, Passau, 2016.
• KÜHN, Manfred: Immanuel Kant, çeviren Bülent O. Doğan, Türkiye İşbankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2011.
• KÜHL, Kristian : Freiheitliche Rechtsphilosophie, Nomos Verlag, Tübingen 2008.
• KÜHN, Manfred: Immanuel Kant, çev. Bülent H. Doğan, Türkiye İş Bankası Yay., İstanbul, 2011.
• KRÜGER, Rolf : Strafrecht AT 1, Alpmann Schmidt Verlag, Münster 2010.
• LUIZZI, Vincent: Cezalandırmaya ve Cezalandırmanın Faydacı ve Ödetmeci Rakiplerine İlişkin “Yeni Denge Yaklaşımı”, çev. Gülriz Uygur, HFSA 10.
• MEIER Bernd-Dieter: Strafrechtliche Sanktionen, Springer-Verlag Berlin, 2015.
• RENGIER, Rudolf: Strafrecht Allgemeiner Teil, Beck Verlag, München, 2011.
• SANCAR, Mithat : Devlet Aklı Kıskacında Hukuk Devleti, İletişim Yay, İstanbul 2000.
• SAYGILI, Abdurrahman: Yaşam Hakkı Üzerine Düşünceler, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi İnÜHFD 10(2), 539-547, 2019.
• WEST, David: Kıta Avrupası Felsefesine Giriş, çev. Ahmet Cevizci ve Hüsamettin Arslan Paradigma Yay., İstanbul, 2016.