An Investigation of Preschool and Primary School Teachers' Psychological Resilience Levels in Terms of Some Variables

Year 2024, Volume: 11 Issue: 21, 80 - 101, 12.04.2024

Reyhan Şen , Akif Köse

https://doi.org/10.29129/inujgse.1404131

Abstract

Purpose: In this study, it was aimed to examine the psychological resilience levels of preschool and classroom teachers in terms of some demographic variables.

Design & Methodology: This study, which was a quantitative research, was conducted in the survey model. The population of the study consisted of teachers working in public preschools and primary schools in Aydın province in the 2022-2023 academic year; the sample consisted of 374 teachers selected by simple random sampling method. "Brief Psychological Resilience Scale" and "Personal Information Form" were used as data collection tools. Standard deviation and arithmetic mean values were used to analyse the data, t-Test, One-Way Analysis of Variance (ANOVA) and Kruskal Wallis-H tests were used to determine the differentiation of the scores obtained regarding psychological resilience in terms of demographic characteristics, Scheffe test was applied to determine the groups with a difference in the F value found significant, and Mann Whitney-U test was applied to determine the groups with a difference in the groups found significant as a result of Kruskal Wallis-H test.

Findings: When the differentiation of teachers' views on psychological resilience in terms of some demographic variables was examined, it was found that there was no significant differentiation in terms of gender, marital status, age, professional seniority, location of the institution, class taught and age level and the type of employment variables; while there were significant differences in terms of educational status, branch, institution of employment and number of students in the class.

Results & Suggestions: As a result of the research, it was concluded that the psychological resilience levels of teachers were high; the psychological resilience of teachers showed a significant difference in favour of teachers with postgraduate education degrees; and the psychological resilience levels of teachers decreased as the number of students in the class increased. In order to sustain the high level of psychological resilience of pre-school and classroom teachers, it was suggested that seminars, in-service trainings and structured guidance programmes with educational content that support their professional development could be organised, supportive arrangements could be made for teachers to receive postgraduate education, and practices that would negatively affect teachers' psychological resilience should be avoided while arranging class sizes.

Keywords

Preschool Teachers, Classroom Teachers, Psychological Resilience

Okul Öncesi ve Sınıf Öğretmenlerinin Psikolojik Sağlamlık Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırmada okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır.

Yöntem: Nicel bir araştırma olan bu çalışma tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Aydın ilinde kamuya ait anaokulu ve ilkokullarda görev yapan öğretmenler; örneklemini ise basit seçkisiz örnekleme yöntemiyle seçilen 374 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği” ve “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Verilerin analizinde standart sapma ve aritmetik ortalama değerleri kullanılmış, psikolojik sağlamlığa ilişkin alınan puanların demografik özellikler yönünden farklılaşma durumunu tespit etmek için t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve Kruskal Wallis-H testlerinden faydalanılmış, anlamlı bulunan F değerinde fark olan grupları belirlemek için Scheffe testi, Kruskal Wallis-H testi sonucunda anlamlı çıkan gruplardaki fark olan grupları belirleyebilmek için de Mann Whitney-U testi uygulanmıştır.

Bulgular: Öğretmenlerin psikolojik sağlamlığa ilişkin görüşlerinin bazı demografik değişkenler yönünden farklılaşma durumuna bakıldığında cinsiyet, medeni durum, yaş, mesleki kıdem, görev yapılan kurumun bulunduğu yerleşim yeri, okutulan sınıf ve yaş düzeyi ile istihdam tipi değişkenleri bakımından anlamlı bir farklılaşmanın olmadığı; eğitim durumu, branş, çalışılan kurum ve sınıftaki öğrenci sayısı değişkenleri açısından ise anlamlı farklılıkların olduğu bulgulanmıştır.

Sonuçlar ve Öneriler: Araştırma sonucunda öğretmenlerin psikolojik sağlamlık düzeylerinin yüksek olduğu; öğretmenlerin psikolojik sağlamlıklarının lisansüstü eğitim mezunu olan öğretmenler lehine anlamlı bir farklılık gösterdiği; sınıftaki öğrenci sayısı arttıkça öğretmenlerin psikolojik sağlamlık düzeylerinin azaldığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinin yüksek düzeydeki psikolojik sağlamlıklarını sürekli kılmak için onların mesleki gelişimlerini destekleyici eğitsel içerikli seminerler, hizmet içi eğitimler ve yapılandırılmış rehberlik programları düzenlenebileceği, öğretmenlerin lisansüstü eğitim alabilmeleri için destekleyici nitelikte düzenlemeler yapılabileceği, sınıf mevcutları düzenlenirken öğretmenlerin psikolojik sağlamlıklarını olumsuz etkileyecek uygulamalardan kaçınılması gerektiği önerileri getirilmiştir.

Keywords

Okul Öncesi Öğretmeni, Sınıf Öğretmeni, Psikolojik Sağlamlık

References

• Akfırat, O. N. & Özsoy, M. (2021). Türkiye’de psikolojik sağlamlık ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 26-42. http://doi.org/10.33400/kuje.893290 adresinden erişilmiştir.
• Akgün, Ö. (2021). Okul öncesi öğretmenlerinin psikolojik dayanıklılık ve iş doyum düzeylerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Akman, Y. (2016). Öğretmenlerin psikolojik sermaye algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 28, 268-277. http://dx.doi.org/10.14582/DUZGEF.729 adresinden erişilmiştir.
• Altuntaş, S. & Genç, H. (2020). Mutluluğun yordayıcısı olarak psikolojik sağlamlık: Öğretmen örnekleminin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(4), 936-948. http://doi.org/10.16986/HUJE.2018046021 adresinden erişilmiştir.
• Avcı, S., & Erden, M. (2009). Gelecek Zaman Algısı Ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(37), 1-12.
• Aydemir, İ. (2023). Okul öncesi öğretmenlerinin teknoloji tutumları, pedagojik inanç sistemleri, psikolojik dayanıklılık ve psikolojik iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Aydın, İ., Öncü, E., Akbulut, V. & Küçük Kılıç, S. (2019). Öğretmen adaylarının boş zaman sıkılma algısı ve psikolojik sağlamlık ilişkisi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 21(1), 39-53.
• Aydın, M. & Egemberdiyeva, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(1), 37-53.
• Bitmiş, M. G., Sökmen, A. & Turgut, H. (2013). Psikolojik dayanıklılığın tükenmişlik üzerine etkisi: Örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 27-40.
• Block, J. H. (1950). An experimental Investigation of the construct of ego control (Unpublished doctoral dissertation). Standford University, California.
• Block, J., & Kremen, A. M. (1996). IQ and ego-resiliency: Conceptual and empirical connections and separateness. Journal of Personality and Social Psychology, 70(2), 349-361.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. & Kılıç, E. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cerit, Y., Kadıoğlu Ateş, H. & Kadıoğlu, S. (2018a). Sınıf öğretmenlerinin psikolojik dayanıklılık düzeyleri ile işten ayrılma niyetleri arasındaki ilişki. 9. Uluslararası Eğitim Yönetimi Forumu EYFOR 9 Bildiri Kitabı içinde (s. 1639-1652). EYUDER Yayınları. https://hdl.handle.net/20.500.12436/3412 adresinden erişilmiştir.
• Cerit, Y., Kadıoğlu Ateş, H. & Kadıoğlu, S. (2018b). İlkokul müdürlerinin bakım liderliği davranışları ile öğretmenlerin psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişki. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 74, 223-238.
• Chou, M., Lee, H. & Wu, H. (2016). Emotion, psychologıcal resilience and work stress: a study among preschool teachers. European Journal of Psychological Research, 3(1), 8-15.
• Çetin, E. (2019). Öğretmenlerin psikolojik dayanıklılığı ile stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi-İstanbul.
• Demir, R. & Türk, F. (2020). Pozitif psikoloji: Tarihçe, temel kavramlar, terapötik süreç, eleştiriler ve katkılar. Uluslararası Akademik Psikolojik Danışma ve Rehberlik Araştırmaları Dergisi, 2(2), 108-125.
• Doğan, B. B. (2020). Okul psikolojik danışmanlarının (rehber öğretmenlerinin) psikolojik sağlamlık, öz yeterlik ve iş doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi-Kocaeli.
• Doğan, T. (2015). Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mutluluk ve Esenlik Dergisi, 3(1), 93-102.
• Doğan, T. & Yavuz K. E. (2020). Yetişkinlerde psikolojik sağlamlık, yaşanmış çocukluk deneyimleri ve algılanan mutluluk. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, Cilt 12, 312-330.
• Dulkadir Yaman, N., Karademir, A. & Yaman, F. (2023). An investigation of the parental mediation situations of preschool children’s parents. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 13(2), 218-245. https://doi.org/10.18039/ajesi.1258231 adresinden erişilmiştir.
• Ergenç, B. (2016). Anasınıfı öğretmenlerinin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin sosyal becerileri ve empatik eğilim düzeyleri üzerindeki rolü (Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi-İstanbul.
• Erkoç, B. & Danış, M. Z. (2020). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin tespit edilmesine yönelik bir araştırma. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 34-42.
• Florian, V., Mikulincer, M., & Taubman, O. (1995). Does hardiness contribute to mental health during a stressful real-life situation? The roles of appraisal and coping. Journal of Personality and Social Psychology, 68(4), 687.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8th ed.). McGraw-Hill.
• Friborg, O., Barlaug, D., Martinussen, M., Rosenvinge, J. H., & Hjemdal, O. (2005). Resilience in relation to personality and intelligence. International Journal of Methods in Psychiatric Research, 14(1), 29-42.
• Garmezy, N. (1993). Children in poverty: Resilience despite risk. Psychiatry, 56(1), 127-136.
• Gizir, C. A. (2007). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler üzerine bir derleme çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 113- 128.
• Gönen, T. & Koca Ballı, A. İ. (2020). Psikolojik sağlamlığın tükenmişliğe etkisi: Özel okullarda çalışan öğretmenler üzerine bir araştırma. Turizm Ekonomi ve İşletme Araştırmaları Dergisi, 2(1), 46-60.
• Gu, Q. & Day, C. (2007). Teachers resilience: A necessary condition for effectiveness. Teaching and Teacher Education, 23(8), 1302-1316. https://doi.org/10.1016/j.tate.2006.06.006 adresinden erişilmiştir.
• Gülay Ogelman, H., Amca Toklu, D. & Özbilen, A. E. (2023). Okul öncesi öğretmen adaylarının psikolojik dayanılıkları ile gelecekten beklentilerinin incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 8(1), 106-119. doi: 10.54979/turkegitimdergisi.1260355
• Güler, K. & Yöndem, K. (2021). Covid-19 sürecinde öğretmenlerin psikolojik sağlamlılık ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(119), 134-151.
• Güran, M. & Tösten, R. (2023). Prososyal motivasyonu açıklayan bir unsur olarak psikolojik sağlamlık: öğretmenler üzerinde bir araştırma. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 32, 555-572.
• Güzel, G. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Projesi). Pamukkale Üniversitesi-Denizli.
• Herrman, H., Stewart, D. E., Diaz-Granados, N., Berger, E. L., Jackson, B., & Yuen, T. (2011). What is resilience?. The Canadian Journal of Psychiatry, 56(5), 258-265.
• Hoşoğlu, R., Fırıncı Kodaz, A., Yılmaz Bingöl T., & Vural Batık, M. (2018). Öğretmen adaylarında psikolojik sağlamlık. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(14), 219-229.
• Işık, Ş., Karaırmak, Ö., Aydoğan, D., Üzbe Atalay, N., Mutlu Çaykuş, T., Demir, Ö.O. & Yaşar, S.M. (2021). M. Ağar & E. Aydın (Eds.), Psikolojik sağlamlık: Psikolojik danışman ve rehber öğretmenler için. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları. https://orgm.meb.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.
• Işık, Y. (2019). Ergenlerde psikolojik sağlamlığın sosyal dışlanma, sosyal kaygı, cinsiyet ve sınıf düzeyi açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi-Sakarya.
• Kaçar, T. (2022). Öğretmenlerin psikolojik sağlamlıkları, yaşam becerileri ve öz-kontrolleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi-Konya.
• Kara, E. (2021). Rıza kavramının pozitif psikoloji açısından incelenmesi, Dini Araştırmalar, 24(61), 571-593. https://doi.org/10.15745/da.1012284. adresinden erişilmiştir.
• Karabulut, N. & Balcı, A. (2017). Okul yöneticilerinin yılmazlık düzeyi ve denetim odağı ile ilişkisi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 196-214.
• Karacabey, M. F., & Bozkuş, K. (2019). Psikolojik sağlamlığın, tükenmişlik, iş tatmini ve örgütsel bağlılığa etkisi: Suriyeli göçmenlerin Türkçe öğretmenleri üzerinde bir uygulama. İş, Güç: Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 21(2), 91-110.
• Karaırmak, Ö. (2006). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 129-142.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Kavi, E. & Karakale, B. (2018). Çalışan psikolojisi açısından psikolojik dayanıklılık. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 7(7), 56-77. https://doi.org/10.31199/hakisderg.391826 adresinden erişilmiştir.
• Kelekçi, H. & Yılmaz, K. (2015). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayeleri ile yeterlik inançları arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 992-1007. https://doi.org/10.17860/efd.96988 adresinden erişilmiştir.
• Kobasa, S. C. (1979). Stressful life events, personality, and health: an inquiry into hardiness. Journal of Personality and Social Psychology, 37(1), 2-11.
• Köse, F. (2022). Öğretmenlerin psikolojik sağlamlıkları ve kendini işe vermeleri üzerine korelasyonel bir çalışma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 102-110. https://doi.org/10.33437/ksusbd.940730
• Kurt Ulucan, T. (2013). Ebeveynleri boşanmış ergenlerin yılmazlık, benlik saygısı, başa çıkma ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkinin incelenmesi: Yılmazlığın aracı rolü (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi-Ankara.
• Lens, W. (1988). The motivational significance of future time perspective: The homecoming of a Concept. Psychologica, 1, 27-46.
• Luthar, S. S., & Cicchetti, D. (2000). The construct of resilience: Implications for interventions and social policies. Development and Psychopathology, 12(4), 857-885.
• Luthar, S. S., Cicchetti, D., & Becker, B. (2000). The construct of resilience: a critical evaluation and guidelines for future work. Child Development, 71(3), 543-562.
• Makas, S. (2019). Yaşam doyumunun duyguları ifade etme, kendini toparlama gücü ve algılanan sosyal destek açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi-Sakarya.
• Masten, A. S. (2001). Ordinary magic: Resilience processes in development. American Psychologist, 56(3), 227. https://doi.org/10.1037/0003-066X.56.3.227 adresinden erişilmiştir.
• Masten, A. S. (2007). Resilience in developing systems: Progress and promise as the fourth wave rises. Development and Psychopathology, 19(3), 921-930.
• Masten, A. S., & Coatsworth, J. D. (1998). The development of competence in favorable and unfavorable environments: Lessons from research on successful children. American Psychologist, 53(2), 205-220.
• Öğülmüş, S. (2001, Mart 29-30). Bir kişilik özelliği olarak yılmazlık (Bildiri). I. Ulusal Çocuk ve Suç: Nedenler ve Önleme Çalışmaları Sempozyumu, Ankara, Türkiye.
• Özbağır, T. (2019). Öğretmenlerde psikolojik dayanıklılığın duygusal zekâyla, pozitif öğretmen özellikleriyle ve demografik değişkenlerle ilişkisi (Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi-İstanbul.
• Özer, E. (2013). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin duygusal zekâ ve beş faktör kişilik özellikleri açısından incelenmesi (Doktora Tezi). Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi-Konya.
• Özsoy, M. (2021). COVID-19 salgın sürecinde öğretmenlerin psikolojik sağlamlık düzeyleri ile hayat boyu öğrenme yeterlilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi-Kocaeli.
• Öztürk, K. & Erdem, M. (2020). Ortaokul öğretmenlerinin algılarına göre okul müdürlerinin yönetici yeterlikleri ile öğretmenlerin psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişki. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(15), 26-47. https://doi.org/10.46778/goputeb.762990 adresinden erişilmiştir.
• Polat, D. D. (2018). Öğretmenlerin yılmazlık düzeyleri ile iş doyumu, mesleki tükenmişlik düzeyleri ve örgüt iklimi algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi-Sakarya.
• Polatcı, S., Irk, E., Gültekin, Z. & Sobacı, F. (2017). Psikolojik dayanıklılık ve kişilik özellikleri tatmin düzeyini etkiler mi? Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(29), 553-578.
• Ryff, C. D., & Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719-727. https://doi.org/10.1037/0022-3514.69.4.719 adresinden erişilmiştir.
• Selçuklu, A. E. (2013). Örgütsel bağlılığın bir yordayıcısı olarak kurum kültürü ve psikolojik dayanıklılık: Okul öncesi öğretmenler üzerine bir çalışma (Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi-Kayseri.
• Sezer, İ. (2022). Hayatın zorluklarına karşı içimizdeki güç esnek dayanıklılık. TUBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi, 660, 34-51.
• Sezgin, F. (2012). İlköğretim okulu öğretmenlerinin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 20(2), 489-502.
• Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P., & Jennifer Bernard, J. (2008). The brief resilience scale: Assessing the ability to bounce back. International Journal of Behavioral Medicine, 15(3), 194–200. https://doi.org/10.1080/10705500802222972
• Sönmezer, B. (2015). Öğretmenlerin tükenmişlik ve psikolojik dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi-Kayseri.
• Şahin, D. (2014). Öğretmenlerin öz duyarlıklarının psikolojik sağlamlık ve yaşam doyumu açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi-Trabzon.
• Temiz, S. R. (2023). Öğretmenlerin özyeterlik inançlarının psikolojik sağlamlık düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi-Konya.
• Terzi, Ş. (2006). Kendini toparlama gücü ölçeğinin uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 26(3), 77-86.
• Topçu, N. (2016). Türkiye’nin maarif davası. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Toprak, H. (2014). Ergenlerde mutluluk ve yaşam doyumunun yordayıcısı olarak psikolojik sağlamlık ve psikolojik ihtiyaç doyumu (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi-Sakarya.
• Tösten, R. & Özgan, H. (2017). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayelerine ilişkin algılarının incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(62), 867-889.
• Tüzel İşeri, E. & Zorlu Yam, A. (2019). Algılanan sosyal destek ile sosyal yeterlik ve sosyal sonuç beklentisi arasındaki ilişki: Eğitim fakültesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(13), 51-66.
• Uçar, T. (2014). Özel eğitim okulu öğretmenlerinin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin ve mesleki sosyal destek düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi: İstanbul ili avrupa yakası örneği (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi-İstanbul.
• Ulukan, M. (2020). Öğretmenlerin mutluluk ile psikolojik sağlamlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(73), 620-631.
• Ülker Tümlü, G. & Recepoğlu, E. (2013). Üniversite akademik personelinin psikolojik dayanıklılık ve yaşam doyumu arasındaki ilişki. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(3), 205-213. https://doi.org/10.5961/jhes.2013.078 adresinden erişilmiştir.
• Üzbe Atalay, N. & Kurt Ulucan, T. (2018). Kendini toparlama gücü gelişim süreci: Ebeveynleri boşanmış ergenler üzerinde nitel bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 16(2), 176-196.
• Windle, M. (1999). Critical conceptual and measurement issues in the study of resilience. M. D. Glantz & J. L. Johnson (Eds.), Resilience and development: Positive life adaptations. Kluwer Academic/Plenum Publishers.
• Yavuz, K. E. (2022). Psikolojik Sağlamlık. https://uskudar.edu.tr/pozitif-psikoloji/psikolojik-saglamlik adresinden erişilmiştir.
• Yıldırım, G. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin meslekten tükenmişlik ve psikolojik yılmazlık düzeyi ilişkisi. Uluslararası Türk Dili, Edebiyatı ve Tarihi Dergisi, 11(14), 812-826.