Examination of Postgraduate Studies in which Cartoon Films are Examined in Terms of Values

Year 2024, Volume: 8 Issue: 3, 341 - 358, 30.11.2024

Alperen Ceylan , Sümeyra Akkaya

Abstract

In the past, children both enjoyed themselves and developed their character through fairy tales; however, today, fairy tales have been replaced by cartoons. While cartoons are educational and entertaining, they serve as a medium for conveying various values. Through cartoons, children can be guided towards the right actions. It is also possible to say that cartoons are effective in teaching positive behaviours to children. In the literature, there are many postgraduate studies that examine cartoons in terms of values education. Although there are studies that systematically review academic study on cartoons, there is no study that examines cartoons solely in terms of values. Therefore, a study of this nature is needed to highlight various aspects of the subject and to inform future research. The aim of this study is to systematically examine the postgraduate studies in which cartoons are examined in terms of values. The study used the technique of document analysis. The 25 postgraduate studies included in the study were identified through criterion sampling. The data obtained were analysed using content analysis. At the end of the study, it was found that there were not many doctoral dissertations examining cartoons in terms of values. The most common topic was the examination of cartoons in terms of values education. The majority of the studies were conducted at Gazi University, with the highest number of studies carried out in 2019. The studies were most frequently related to the Turkish course, with Rafadan Tayfa being the most studied cartoon. Qualitative methods and document analysis designs were the most preferred, random sampling was most commonly used, domestic cartoons were selected as the sample group, the sample size mostly ranged from 1 to 50, data were predominantly collected using review forms, and descriptive statistics were most often used in data analysis.

Keywords

Cartoon, values, values education, postgraduate study

Çizgi Filmlerin Değerler Bakımından İncelendiği Lisansüstü Çalışmaların İncelenmesi

Abstract

Çocuklar, geçmişte masallar vasıtasıyla hem eğlenip hem de karakter gelişimi sağlamaktaydı ancak günümüzde masallar yerini çizgi filmlere bırakmıştır. Çizgi filmler eğitici ve eğlendirici olmakla beraber çeşitli değerlerin aktarıldığı araçlardır. Çizgi filmler sayesinde çocuklar doğru olana yönlendirilebilmektedir. Ayrıca çizgi filmlerin çocuklara olumlu davranışlar kazandırmada da etkili olduğunu söylemek mümkündür. Literatürde çizgi filmlerin değerler eğitimi bakımı incelendiği pek çok lisansüstü çalışma mevcuttur. Çizgi filmler üzerine yapılmış akademik çalışmaların sistematik olarak incelendiği çalışmalar bulunsa da çizgi filmlerin yalnızca değerler bakımından incelendiği bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu sebepten dolayı konuyla alakalı çeşitli noktaları gözler önüne sermek ve gelecekteki çalışmalara ışık olmak adına böyle araştırmaya ihtiyaç duyulmuştur. Bu çalışmanın amacı çizgi filmlerin değerler bakımından incelendiği lisansüstü çalışmaları sistematik olarak incelemektedir. Çalışmada doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışmaya dahil edilen 25 lisansüstü çalışma ölçüt örneklemeyle belirlenmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın sonunda çizgi filmlerin değerler bakımından incelendiği çok fazla doktora tezinin olmadığı, konu olarak en fazla çizgi filmlerin değerler eğitimi bakımından incelenmesi üzerine çalışıldığı, çalışmaların en fazla Gazi Üniversite’sinde yürütüldüğü, en fazla çalışmanın 2019’da yapıldığı, çalışmaların en fazla Türkçe dersiyle ilişkilendirildiği, en fazla Rafadan Tayfa çizgi filmi üzerine çalışıldığı, en fazla nitel yöntemlerin ve doküman inceleme desenlerinin tercih edildiği, en fazla rastgele örnekleme kullanıldığı, örneklem grubu olarak yerli çizgi filmlerin seçildiği, örneklem büyüklüğünde en fazla 1-50 aralığının seçildiği, verilerin en fazla inceleme formlarıyla toplandığı ve verilerin analizinde en fazla betimsel istatistiklere başvurulduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Çizgi film, Değerler, Değerler Eğitimi, Lisansüstü Çalışma

References

• Akıncı, A. (2013). Okul öncesi döneme yönelik hazırlanan çizgi filmlerde değerlerin sunumu: TRT çocuk kanalı örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Akyol, Ş. (2010). İlköğretim 6. Sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan sevgi temasının değerler eğitimi açısından incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Aral, N., vd. (2011). Çocukların televizyon seyretme alışkanlıklarının yaş ve cinsiyete göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2). 489–498.
• Avaz, M. S. (2023). Doru isimli çizgi filminin sosyal bilgiler öğretim programında yer alan değerler bağlamından incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Ay, H. (2021). Kral Şakir çizgi filminin değerler eğitimi açısından incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Dumlupınar Üniversitesi.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Rsearch Journal, 9(2), 27-40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
• Bölük, E. (2018). Çizgi filmlerde yer alan değerlerin ilkokul hayat bilgisi öğretim programında yer alan değerler çerçevesinde incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Mustafa Kemal Üniversitesi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (29.). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cemaloğlu, N. (2021). Veri toplama teknikleri: nicel-nitel. Içinde A. Tanrıöğen (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri (5., ss. 111-140). Anı Yayıncılık. https://doi.org/10.14527/9786257052405
• Ceylan, A., & Bozkurt, E. (2023). Akıl ve zekâ oyunlarıyla ilgili ilkokul düzeyinde yapılmış lisansüstü çalışmaların tematik ve metodolojik olarak incelenmesi. Içinde M. Çalışoğlu (Ed.), Eğitimde güncel araştırmalar-II (1. bs, C. 1, ss. 61-80). Vizetek Yayıncılık.
• Cohen, L., & Manion, L. (1988). Research methods in education (4. bs). Routledge.
• Creswell, J. W. (2021). Nitel araştırma yöntemleri (S. B. Demir & M. Bütün, Ed.; 6.). Siyasal Kitabevi.
• Çakmak, E. (2023). Çocuk çizgi filmlerinin içerik ve verilen değerler yönünden incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi. https://doi.org/10.52797/tujped.1355922
• Çetin, İ. (2018). Yurt dışındaki Türk çocuklarına Türkçe öğretiminde çizgi filmler yoluyla değerler aktarımı (Keloğlan Masalları örneği) [Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Çimen, M. F. (2019). Kamu yayıncısı TRT çocuk kanalında yayınlanana Rafadan Tayfa çizgi filminin değerler eğitimi açısından incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Çoban, A., & Oral, B. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri ile ilgili temel kavramlar. Içinde A. Çoban & B. Oral (Ed.), Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (1. bs, C. 1, ss. 1-27). Pegem Akademi Yayıncılık. https://doi.org/10.14527/9786257880176.01
• Demir, R. (2019). Türkiye’de çocuk kanallarında yayınlanan çizgi filmlerde dini ve kültürel değerler eğitimi [Doktora Tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Direkçi, B., Akbulut, S., & Şimşek, B. (2020). Türkçe eğitimi alanında yapılan değerler eğitimi tezlerinin incelenmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 12(2), 117-140.
• Doğrusöz, Y. F. (2023). Sosyal bilgiler dersi öğretim programındaki değerler bağlamında Nasreddin Hoca Zaman Yolcusu çizgi filminin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Duman, G. (2005). Çizgi filmlerde görülen davranışların çocuklar üzerindeki etkisinin incelenmesi. OMEP Bildiri Kitabı, (179-183), Ankara.
• Ekiz, D. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık.
• Güler, D. A. (2013). Soyutun somutlaştırılması: Çizgi filmlerin kültürel işlevleri. I. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Bildiriler Kitabı-1. (s.207-216), Haz. H. Yavuzer ve M. R. Şirin. Çocuk Vakfı.
• Güneş, V. (2010). Çizgi film karakterlerinin çocukların satın alma davranışlarında etkileri [Yüksek Lisans Tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Irmak, H. (2021). Masal-Değer İlişkisi Üzerine Bir Deneme. Dil ve Edebiyat Dergisi, s. 73-74.
• İmamoğlu, B. (2016). 2000-2014 yılları arasında yayımlanmış olan çizgi film ve animasyon filmlerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Fatih Üniversitesi.
• Kahraman, H. (2023). Eğitim alanında çizgi filmlerle ilgili yapılan lisansüstü tezlerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Erciyes Akademi, 37(2), 425-441. https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1257461
• Karaca, S. S. (2019). Çizgi filmlerde değerler eğitimi, değerler eğitimi açısından Rafadan Tayfa çizgi filminin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayınları.
• Kaymak, N. (2020). Yerli ve yabancı çizgi filmlerin evrensel değerler bağlamında incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Korkmaz, İ. (2020). Nicel araştırmalarda evren, örneklem, örnekleme teknikleri. Içinde A. Çoban & B. Oral (Ed.), Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (1. bs, C. 1, ss. 147-159). Pegem Akademi Yayıncılık. https://doi.org/10.14527/9786257880176.06
• Köseoğlu, M. (2022). Maysa ve Bulut çizgi filminin Unesco yaşayan evrensel değerler bağlanmında incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Küçükali, T. (2023). Görsel Öğrenme Bağlaminda Çi̇zgi̇ Fi̇lm i̇le Ani̇masyon Fi̇lmleri̇n fen Eği̇ti̇mi̇ ve Bi̇li̇m Öğreti̇mi̇ Açisindan Değerlendi̇ri̇lmesi̇ Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analsis: an expanded sourcebook (2.). Sage Publications.
• Namdar, T. (2023). Çizgi filmlerde din ve değerler eğitimi: diyanet tv çizgi film örnekleri [Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Ocak, G. (2019). Bilimsel araştırmalarda kullanılan veri toplama araçları. Içinde O. Gürbüz (Ed.), Eğtimde bilimsel araştırma yöntemleri (1. bs, C. 1, ss. 218-268). Pegem Yayıncılık. https://doi.org/10.14527/9786052419649.06
• Özer, Ö. (2015). İkibin sonrası sinemalarda gösterilen çizgi filmlerin okul öncesinde kazandırılması gereken değerler açısından incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Sevim, Z. (2013). Çizgi filmlerin değerler eğitimi bakımından karşılaştırılması [Yüksek Lisans Tezi]. Uşak Üniversitesi.
• Sözer, Y., & Aydın, M. (2020). Nitel veri toplama teknikleri ve nitel analiz süreci. Içinde B. Oral & Ç. Ahmet (Ed.), Kuramdan uygulama eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (10., ss. 249-281). Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786257880176.10
• Şahin, R. N. (2019). TRT’nin çocuklara yönelik çizgi filmlerinin Türkçe öğretimi ve değer aktarımı açısından incelenmesi [Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Şahin, S. (2019). Türkçe dersi öğretim programı’nda yer alan kök değerler açısından Rafadan Tayfa çizgi filminin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi. https://doi.org/10.29228/joh.43778
• Sarman, A., & Sarman, E. (2022). Çizgi film ve fantastik animasyonlardaki karakterlerinin bağımlılık kapsamında analizi ve çocuklar üzerindeki etkisi. Bağımlılık Dergisi, 23(2), 216–220. https://doi.org/10.51982/bagimli.989329
• Şeko, Y.A. (2020). Yumuşak Güç Boyutuyla Çizgi Filmler ve Rusya Yapımı Çizgi Film Maşa Ve Koca Ayı Örneği. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şen, M. (2020). Temel eğitimde değerler eğitimi kapsamında Türk ve yabancı animasyon filmlerinin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Tabak, E. (2022). Doru çizgi filminin değerler eğitimi açısından incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Çankırı Karatekin Üniversitesi.
• Temizyürek, F., & Ümran, A. (2014). Çizgi filmlerdeki subliminal mesajların çocuklar üzerindeki etkisi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 3(3), 25-39.
• Türk Dil Kurumu. 2024. Türkçe Sözlük. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Turp Özdemir, Z. (2020). Türkiye’de çocuk kanallarında yayınlanan çizgi filmlerin değerler eğitimi açısından incelenmesi ve bu çizgi filmleri Türkçe öğretimine katkısı [Yüksek Lisans Tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Türkmen, N. (2013). Çizgi Filmlerin Kültür Aktarımındaki Rolü ve Pepee. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 36(2), 139-158.
• Üğdül, Ş. (2021). Popüler çizgi filmlerin sosyal bilgiler öğretim programında yer alan değerler çerçevesinde incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Binali Yıldırım Üniversitesi.
• Ünsal, S. (2019). Okul öncesi döneme yönelik çizgi filmlerin değerler bağlamında incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Karabük Üniversitesi.
• Üzer, M. (2019). Küçül Hezarfen çizgi filminde yer alan milli kültür, milli değer, milli kimlik unsurlarının incelenmesin [Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi. https://doi.org/10.15869/itobiad.439514
• Yazar, T., & Keskin, İ. (2020). Nitel araştırmada örneklem. Içinde A. Çoban & B. Oral (Ed.), Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (1. bs, C. 1, ss. 229-246). Pegem Akademi Yayıncılık. https://doi.org/10.14527/9786257880176.09
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. bs). Seçkin Yayıncılık. YÖK. (2023, Ekim 1). Yükseköğretimde Yeni İstatistikler. https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2023/yuksekogretimde-yeni-istatistikler.aspx.