NİKOLAY VLADİMİROVİÇ HANİKOV’A GÖRE BUHARA HANLIĞI’NDAKİ MEMURLAR VE SOSYAL SINIFLAR

Year 2020, Volume: 3 Issue: 5, 56 - 80, 31.12.2020

Kaan Akar

Abstract

Türkistan’da Moğol hâkimiyeti sonrası ortaya çıkan Cengizli geleneğin devamı ile Çağatay Hanlığı, Timurlular ve sonrası Şeybânî Hanlığının devamı olan Buhara Hanlığı Cengizli Hanların tahttan indirilerek Mangıt boyunun iktidara gelişi ile birlikte Emirlik olarak adlandırılmaya başlanmıştır. Meşruiyet kaynağı daha çok din temelli olmuştur fakat idari yapı ve unvanlar değişime direnç göstermiş ve temel işleyiş aynı kalmıştır. Nikolai Vladimirovich Khanikoff ‘un Buhara Hanlığında Emir Nasrullah dönemini anlattığı eserinin rehberliğinde Emir’in memurları ve devlet içindeki sosyal sınıflar konu edilmiştir. Çalışma bu doğrultuda Khanikoff’un anlattığı memurlar ve onların görevleriyle birlikte devlet içindeki özel sembolleri ayrıca sosyal sınıfları konu alarak açıklamaktadır.

Keywords

Buhara, Emir, Unvan, Memur, Türkistan

References

• ALAN, Hayrunnisa, Mangıtlar, DİA, Diyanet Vakfı Yayınları, C.27, 2003.
• ALPARGU Mehmet, “Türkistan Hanlıkları”, Genel Türk Tarihi Ansiklopedisi, C.2, İstanbul 2002.
• ARIK, Durmuş, Buhara Yahudileri, Aziz Andaç Yayınları, 2006.
• ASLAN, İhsan, Moğollar Arasında İslamiyetin Yayılışı, Okur Akademi, İstanbul, 2018.
• BURNES, Alexander, Travels into Bokhara: Being The Account of A Journey From India to Cabool, Tartary andPersia; Also Narattive of A Voyage on the Indus, From The Sea to Lahore, With Presents From The King Great Britain; Performed Under The Orders of The Supreme Goverment of India, in The Years 1831, 1832 and 1833, Vol, I-II-III, London: John Murray-Albemarle Street, 1834.
• CÜVEYNİ, Alaeddin Ata Melik, Tarih-i Cihan Güşa, Çev: Mürsel Öztürk, 1.Baskı, Ankara, 2014.
• ÇELİK, Muhammed Bilal, “1800-1865 Yılları Arasında Buhara Emirliği,” Basılmamış Doktora Tezi, Sakarya, 2009.
• DOĞAN, Orhan- ERDOĞAN Aysel, Batı Türkistan Hanlıkları (Kuruluştan Yıkılışa), 1.Baskı, Ankara, Berikan Yayınevi, 2017.
• HATUNOĞLU Nurettin, Türkistan’da Son Türk Devleti Buhara Emirliği ve Âlim Han, 2 Baskı, İstanbul, Ötüken Neşriyat, 2016.
• HAYİT, Baymirza, Türkistan Rusya İle Çin Arasında, Otağ Yayınları, 1975.
• HİNZ Walther, “Ortaçağ Yakın Şarkına Ait Vergi Kitabeleri”, Çev: Fikret Işıltan, Belleten Dergisi, C.XIII, s.52, Ekim 1949.
• KALLEK, Cengiz, Haraç, DİA, Diyanet Vakfı Yayınları, C.16, 1997.
• KESER, Emre, Buhara Hükümdarı Şah Murad’ın Yönetim Anlayışı, İran ve Turan Tarihi Araştırmaları Dergisi, S.2, June 2020.
• KHANİKOFF, Nikolai Vladimirovich, Bokhara: Its Amir and Its People, Translated From The Russian of Khanikoff by Baron Clement A. de Bode, J. Madden, London.
• KOÇ, Dinçer, Rus Elçilik Raporlarına Göre Hokand Hanlığı XIX. Yüzyılın İlk Yarısı,1.Baskı, İstanbul, İdeal Kültür Yayıncılık, 2015
• MACİT, Abdülkadir, Şeybânî Özbek Hanlığı Siyasî, İdarî, Askeri ve Îktisadî Yapı, İlem Kitaplığı, İstanbul, 2016.
• MEYENDORF, Count (1840). Journey of The Russian Mission from Orenburg to Bokhara, çev. Colonel Monteith and Madras Engineers, London: Spectator Press.
• OLUFSEN, Ole, The Emir of Bokhara and His Country, William Heinemann, London 1911,
• SCHUYLER, Eugene, Türkistan Batı Türkistan Hokand Buhara ve Kulca Seyahat Notları,1.Baskı, İstanbul Çev: Firdevs Çetin- Halil Çetin, Paradigma Yayınları, 2007.
• ÜÇOK, Bahriye, İslam Tarihi Emeviler-Abbasiler, Meb Yayınları, İstanbul 1979
• VAMBERY, Armınıus, Sketches of Central Asia My Travels, Adventures And of The Ethnology of Central Asia, London, 1868.
• VURGUN, Seda Yılmaz, XIX. Yüzyılda Seyahatnamelerin Işığı Altında Buhara Emirliği (Hanlığı), Basılmamış Doktora Tezi, Sakarya, Haziran 2013.
• ZİYAEV Hamid, Türkistan da Rus Hâkimiyetine Karşı Mücadele,1. Baskı, Ankara, Çev: Ayhan Çelikbay, Türk Tarih Kurumu, 2007.