Molla Fenârî’nin Tefsir İlminin Mahiyetine Dair Tartışmasının Tahlili

Year 2007, Issue: 18, 73 - 100, 01.07.2007

M. Taha Boyalık

Abstract

Molla Fenârî (ö. 834/1431) Aynü’l-a‘yân mukaddimesinde “Tefsir ilminin mahiyeti nedir?” sorusunu sorarak mukaddime boyunca tefsir ilminin kendine özgü sınırlarını ve diğer dinî ilimlerle ilişkisini incelemiştir. Fenârî’nin tefsir ilminin mahiyetiyle ilgili görüşlerini değerlendireceğimiz bu makale, bir “Giriş” ve iki ana başlık olarak tasarlanmıştır. “Giriş”te tedvin kavramı merkeze alınarak tefsir ilminin tarihsel gelişimi için üç merhale tespit edilecek ve mukaddimenin bu tarihsel seyir içerisinde nerede durduğu sorusuna cevap aranacaktır. İlk başlık altında Fenârî’nin tefsir tanımına giden düşünsel süreç tahlil edilecek, ardından tanımdaki kavramlar ve tanımın ihtiva ettiği örtük anlamlar açığa çıkarılacaktır. Son başlık altında ise Fenârî’nin tefsir ilminin mahiyetiyle ilgili tartışmasından elde ettiği neticeler ortaya konacaktır. Makalenin amacı, Fenârî’nin yeterince üzerinde durulmamış görüşlerini tahlil ederek bu görüşlerden hareketle tefsir ilmindeki yöntem arayışlarına katkı sağlamaktır.

Keywords

tefsir, mahiyet, disiplin, tedvin, yöntem

An Evaluation of the Arguments of Molla Fenârî on the Discipline of Tafsîr

Abstract

There is an uncertainty in the nature of the discipline of tafsîr, both in the history of tafsîr and in contemporary studies. In the modern period this uncertainty takes on the nature of a crisis. However, in his arguments in the “muqaddime” (introduction) to Aynu’l-a‘yân, Molla Fenârî, along with his student Kâfiyejî in al-Taysîr, manages to draw a clear framework for the nature of the discipline of tafsîr that is different from the prevailing attitude. However, in the tradition of tafsîr the theoretical argument that started in Fenârî’s muqaddime and Kâfiyecî’s al-Taysîr was not carried on as it should have been. In the article, Fenârî’s muqaddime is analyzed and even though Fenârî’s method is not considered to be a basis for tafsîr methodology, his method is examined as one that prioritizes itself.

Keywords

tafsir, nature, discipline, codification, method

References

• Sabbâğ, Abdullah Tevfîk, Rivâyetü’t-tefsîr fi’l-karni’l-evvel ve tedvînühû, Kahire: Mektebetü’n-Nur, 1405/1985.