The Effects of Newspaper Ads on Change And Transformation of Turkish Cypriots Consumption Habits: 1946-1948

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 8, 51 - 81, 01.11.2015

Nuran Öze

Öz

Political, economic and historical circumstances
in the world and Cyprus have affected Socio-cultural structure of Turkish
Cypriots. Cyprus, is an island that has hosted to many civilizations and that
brings cultural diversity to the island. This article were examined
approximately two and a half years archive covering the years of 1946-1948 by
scanning of newspaper advertisements published in Hursoz Newspaper. The reason
for investigating 1946-1948 years, has precisely spread around the world of
mass production in these years. 

In the article, has been tried it to lay out the reflection of the
multiculturalism of the written press by ads. Particularly British and American
product ads have come to the fore in Turkish newspaper and It has effects on
socio-cultural structure and consumption habits of Turkish Cypriot community.
The socio-cultural implications of ads has been examined based on periodical
conditions and lifestyles in this study. Published advertisements were
investigated by means of quantitative and qualitative content analysis and by
looking to the meanings of these ads has been tried to study out the effects on
Turkish Cypriots lifestyles. The ads has been read in the triangle of the
media, shareholders and consumer.

Anahtar Kelimeler

Ads, Hursoz Newspaper, Turkish Cypriot, Consumption Habits, Life Style

Kıbrıslı Türklerin Tüketim Alışkanlıklarının Değişim ve Dönüşümünde Gazete Reklamlarının Etkileri: 1946-1948

Öz

Dünyada ve Kıbrıs’ta siyasi, ekonomik ve tarihsel koşullar Kıbrıslı Türk Sosyo-kültürel yapısını etkilemiştir. Tarihsel bağlamda birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış bir ada olması kültürel çeşitliliği de beraberinde getirmiştir. Bu makalede Hürsöz Gazetesinde yayınlanan gazete reklamları taranarak 1946-1948 yıllarını kapsayan yaklaşık iki buçuk yıllık arşiv incelenmiştir. 1946-1948 yıllarının araştırılma nedeni, bu yıllarda seri üretimin dünya geneline yayılmış olmasıdır.

Makalede, reklamlar tarafından yazılı basın çok-kültürlülük yansımasını
ortaya koymak için çalışılmıştır. Özellikle İngiliz ve Amerikan ürün reklamları
Türk gazetesinde ön plana çıkmış ve bunun Kıbrıs Türk toplumunun sosyo-kültürel
yapısı ve tüketim alışkanlıkları üzerinde etkileri vardır. Reklamların
sosyo-kültürel etkileri bu çalışmada dönemsel koşullara ve yaşam tarzlarına
göre incelenmiştir. Yayınlanan reklamlar içerik analizi vasıtasıyla nicel ve
nitel olarak incelenmiş ve bu reklamların anlamlarına bakarak Kıbrıslı Türk
yaşam tarzları üzerindeki etkilerini incelemek için çalışılmıştır. Reklamlar,
medya, sermayedar ve tüketici üçgeninde okunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Reklam, Hürsöz Gazetesi, Kıbrıslı Türk, Tüketim Alışkanlıkları, Yaşam Biçimi

Kaynakça

• An, A. (1999). Kıbrıs Türk Kültürü Üzerine Yazılar. Lefkoşa: Kıvılcım.
• Anderson, A. J. (1986). Communication Research: Issues and Methods. Newyork: McGraw-Hill.
• Berger, J. (2010) Görme Biçimleri (16. Baskı). (Y. Salman, Çev). İstanbul: Metis. (Eserin aslı 1972’de basılmıştır).
• Bryant, Rebecca (2002). Tebadan Vatandaşa: Kıbrıs’ta Modernité ve Milliyetçilik. İstanbul: İletişim.
• Cılızoğlu, Gamze Yetkin (2007). Tüketimin Kültürleştirilmesi Sürecinde Reklamların Etkisinin Etik Açıdan Değerlendirilmesi. İdil Sayımer ve Pınar E. Yayınoğlu (Der.) içinde Halkla İlişkiler ve Reklam Üzerine Etik Değerlendirmeler (ss.293-306). İstanbul: Beta.
• Copeaux, Etienne (2008). Kuzey Kıbrıs’ta tarih ve Kimlik. Mehmet Hasgüler (Der.) içinde Kıbrıslılık (ss.20-47). İstanbul: Agora.
• Dağtaş, Banu (2009). Reklamları Görmek: Reklam Metinlerinin Ait olduğu Kültürler ve Egemen Form Olarak Tüketim Toplumu. Derya Tellan (Der.) içinde Reklamcılık: Bakmak ve Görmek (ss.46-78). Ankara: Ütopya.
• Demirağ, Fikret (1999). Şu Müthiş Savaş Yılları. Lefkoşa: Galeri Kültür.
• Fiske, John (1999). Popüler Kültürü Anlamak. (S. İrvan, Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat. (Eserin aslı 1991’de basılmıştır).
• Hardt, Michael & Negri, Antonio (2003). Dinysos’un Emeği Devlet Biçiminin Bir Eleştirisi. (E. Başer, Çev.). İstanbul: İletişim. (Eserin aslı 1994’de basılmıştır).
• Harvey, David (1999). Postmodernliğin Duramu. Sungur Savran (Çev.). 2. Basım. İstanbul: Metis. (Eserin aslı 1990’da basılmıştır).
• Hasgüler, Mehmet (2008). Kıbrıslılık Kimliği: Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlardaki Farklılaşmalar. Mehmet Hasgüler (Der.) içinde Kıbrıslılık (1-19). İstanbul: Agora.
• İçli, Gönül (2001). Küreselleşme ve Kültür. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 25: 163-172. 14 Temmuz 2015. http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/47.pdf
• Keser, Ulvi (Kış 2011). Kıbrıs Tarihinin Bilinmeyen Bir Sayfasında Kıbrıs’ın Unutulan Askerleri ve İkinci Dünya Savaşı’nda Kıbrıslı Katırcılar, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16: 215-237. 14 Temmuz 2015 http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt4/sayil6_pdf/keser_ulvi.pdf
• Kıbrıs Türk Gazeteciler Birliği (2012). Kıbrıs Türk Basın Tarihi. Lefkoşa: Söylem. Kızılyürek, Niyazi (2002). Milliyetçilik Kıskacında Kıbrıs. İstanbul: İletişim.
• Klein, Naom (2002). No Logo: Küresel Markalar Hedef Tahtasında. (N. Uysal, Çev.) Ankara: Bilgi Yayınevi.. (Eserin aslı 2000’de basılmıştır).
• Magdoff, Harry (2006). Sömürgecilikten Günümüze Emperyalizm. (E. Usta, Çev.) İstanbul: Kalkedon. (Eserin aslı 1978’de basılmıştır).
• Mutlu, Erol (2005). Globalleşme, Popüler Kültür ve Medya. Ankara: Ütopya.
• Özdemir, Nebi (2007). Osmanlı Tüketim Kültürü, Eğlence ve Yazılı Medya İlişkisi. Milli Folklor. Yıl 19, 73: 12-22. 14 Temmuz 2015
• http://millifolklor. com/tr/sayfalar/73/02_.pdf (2001). Türkiye'de Halk Bilimi/Kültürbilimi-Medya İlişkisi. Türkbilig. 2: 110-117. 14 Temmuz 2015 http://www.turkbilig.com/pdf/200102-297.pdf
• Öze, Nuran (2014a). Kuzey Kıbrıs’ta Özel Sektörde Halkla İlişkiler: 1994-2004 (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Yakın Doğu Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Lefkoşa.
• (2014b). Medya İktidar Din Üçgeninde Kuzey Kıbrıs’ta Alevilik. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Dergisi. 72: 125-152. doi: 10.12973/hbvd.72.135
• Schiller, Herbert (2005). Zihin Yönlendirenler (2. Baskı). (C. Cerit, Çev.). İstanbul: Pınar. (Eserin aslı 1973’de basılmıştır).
• Tayfur, Fatih M. (2002) Akdenizde Bir Adanın Kalın Uçlu Kalemle Yazılmış Hikayesi: “Kıbrıs”. Oktay Türel (Der.) içinde Akdeniz’de Bir Ada: KKTC’nin Varoluş Öyküsü (ss.13-51). Ankara: İmge.
• Tellan, Derya (2009). Sanayileşmenin Ürünü Olarak Reklamcılık. Derya Tellan (Der.) içinde Reklamcılık: Bakmakve Görmek (ss.15-45). Ankara: Ütopya.
• Topçu, Aslıhan Doğan (2009). Apartmanlar, Cadillaclar, Çifte Çifte Uşaklar: 1950-1960 Yılları Arasında Türk Sinemasında Tüketen Kahramanlar. Derya Tellan (Der.) içinde Reklamcılık: Bakmakve Görmek içinde (ss.182-204). Ankara: Ütopya.
• Türel, Oktay (2002). Doğu Akdeniz ve Kıbrıs Üzerine Otuz İki Paragraf, Tekmili Birden. Oktay Türel (Der.) içinde Akdeniz’de Bir Ada: KKTC’nin Varoluş Öyküsü (ss.53-77). Ankara: İmge.
• Yaylagül, Levent (2009). Reklamlar ve Tüketimin Ekonomi Politiği. Derya Tellan (Der.) içinde Reklamcılık: Bakmakve Görmek (ss.130-145). Ankara: Ütopya