FİLM ANLATISINDA BİLİNÇ AKIŞI VE ZAMANIN İŞLEYİŞİ: I’M THINKING OF ENDING THINGS FİLMİ

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 19, 8 - 30, 08.06.2021

Simge Selli

Öz

XX. yüzyıl, edebiyatta yeni yazım yöntemlerinin ortaya çıktığı bir dönemdir. Ortaya çıkan yöntemlerin en önde gelenlerinden biri, karakterin anlık düşüncelerinin herhangi bir kural ve mantık kaygısı gözetmeden kâğıda döküldüğü bilinç akışı yöntemidir. Söz konusu yöntemle geçmiş, gelecek ve şimdi iç içe girmiş ve metnin zaman akışında da değişiklikler yaşanmıştır. Bu çalışmada bilinç akışının, I’m Thinking of Ending Things, (Her Şeyi Bitirmeyi Düşünüyorum, Charlie Kaufman, 2020) filminin anlatısında uygulandığı ve filmdeki zaman akışının belirlenmesinde değişiklikler yarattığı saptanmıştır. Filmde kullanılan bu yöntem, Henri Bergson’un zaman ve William James’in bilinç kavramları çerçevesinde açıklanmış ve böylece bilinç akışının bir film anlatısındaki kullanımı örneklendirilmiştir. Sonuç olarak, bilinç akışının sözcükler dışında görüntülerde de sağlanabildiği ve bunun filmdeki zaman işleyişini büyük ölçüde farklılaştırdığı vurgusu yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bilinç akışı, sinemada zaman, I'm Thinking of Ending Things

Teşekkür

"STV570 Sinemada Anlatı" dersimiz aracılığıyla yazmaya başladığım bu makalede yazım süreci boyunca bana rehberlik eden Dr. Öğr. Üyesi Fatma Okumuş'a destekleri için teşekkür ederim.

THE STREAM OF CONSCIOUSNESS AND FUNCHTIONING OF TIME IN FILM NARRATIVE : THE FILM I'M THINKING OF ENDING THINGS

Öz

XX. century is a period when new writing methods emerged in literature. One of the foremost methods that emerged is the stream of consciousness in which the character’s instant thoughts are conveyed without any concern for any rules or logic. With this method, the past, the future and the present are intertwined and changes have been experienced in the time line of the text. In this study, it was determined that the stream of consciousness was applied in the narrative of I’m Thinking of Ending Things (Charlie Kaufman, 2020) and made changes in the determination of the time line in the film. This method used in the film is explained within the framework of Henri Bergson's concepts of time and William James' consciousness, thus the use of the stream of consciousness in a film narrative is exemplified. As a result, it is emphasized that the stream of consciousness can be provided in images other than words and this greatly differentiates timeline in the film.

Anahtar Kelimeler

Stream of consciousness, cinematic time, I'm Thinking of Ending Things

Kaynakça

• Acar, Z. B. (2016). Nasıl Düşünüyoruz Sorusuna Bir Yanıt: William James ve Bilincin Varlık Olarak Reddedilmesi. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi(22), 333,349.
• Aristoteles. (2017). Poetika: Şiir Sanatı Üzerine. (Çev. S. Rifat). İstanbul: Can Yayınları.
• Baloğlu, A. (2010). Modern ve Postmodern Kavramlarını Güncelleyen Bir Yapıt: Terezia Mora, "Alle Tage". (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Baloğlu, U. (2018). Ömer Kavur'un Zaman Kavramına Yaklaşımının Hikaye Akışına Etkisi: Akrebin Yolculuğu. Selçuk İletişim, 11(1), 349-365.
• Beach, J. W. (1932). The Twentieth Century Novel: Studies in Technique. New York: The Century Company.
• Bergson, H. (1911). Creative Evolution. (Çev. A. Mitchell). London: Mcmillan and Company.
• Bordwell, D. ve Thompson, K. (2012). Film Sanatı (2. baskı). (Çev. E. Yılmaz. ve E. S. Onat). Ankara: De Ki Basım Yayım.
• Bowling, L. E. (1948). Faulkner: Technique of "The Sound and Fury". The Kenyon Review, 10(4), 552-566.
• Chatman, S. (2008). Öykü ve Söylem: Filmde ve Kurmacada Anlatı Yapısı. (Çev. Ö. Yaren). Ankara: De Ki Basım Yayım.
• Erensoy, Ş. F. (2012). Hollywood'dan Indiewood'a Amerikan Sinemasının Değişimi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Faulkner, W. (2004). Ses ve Öfke (Çev. R. Güran). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Follett, W. (1925). The Modern Novel: A Study of The Purpose and The Meaning of Fiction. New York: Alfred A. Knopf.
• Freud, A. (2011). Ben ve Savunma Mekanizmaları (2. baskı). (Çev. Y. Erim). İstanbul: Metis Yayınları.
• Fulford, R. (2019). Anlatının Gücü: Kitle Kültürü Çağında Hikayecilik (4. baskı). (Çev. E. Kardelen). İstanbul: Kolektif Kitap.
• Hoffman, F. J. (1957). Freudianism and the Literary Mind (2. baskı). Baton Rouge: Louisiana State University.
• James, W. (1910). The Princibles of Psychology. 2. Cilt. New York: Henri Holt and Company.
• Joyce, J. (2015). Ulysses (3. baskı). (Çev. A. Ekici). İstanbul: Norgunk Yayıncılık.
• Kale, Ö. (2015). Edebiyatta Bilinç Akışı Tekniğine Başvurulma Sebepleri Üzerine Bazı Dikkatler. Humanities Sciences, 10(2), 88-93.
• Karabulut, M. (2012). Yusuf Atılgan'ın 'Aylak Adam' Romanında Anlatım Teknikleri. Journal of Turkish Studies, 7(1), 1375-1387.
• Moran, B. (2001). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış (10. baskı). 1. Cilt. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Morgan, C. T. (2015). Psikolojiye Giriş (21. baskı). (Ed. S. Karakaş. ve R. Eski). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Özdenören, R. (2009). Ruhun Malzemeleri. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Sarup, M. (2004). Post-yapısalcılık ve Post-modernizm (2. baskı). (Çev. A. Güçlü). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Sofuoğlu, H. (2004). Bergson ve Sinema. Selçuk İletişim, 3(3), 66-76.