Stepford Kadınları Filminin Eleştirel Bir Çözümlemesi: Yapısökümcü Bir Yaklaşım

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 26, 386 - 404, 30.12.2024

Pervin Tüzer

Öz

Stepford Kadınları filmi, modern toplumdaki cinsiyet sorunları ve kadın rolleri açısından büyük öneme sahiptir. Stepford Kadınları eleştirel analiz ve eleştirel temalar açısından verimli bir film olduğu için medya ve okuryazarlık alanında en üretken filmlerden birisidir. Filmin cinsiyet rolleri açısından üretken bir film olması, farklı anlamlara ve ifadelere açık olmasını sağlar. Bu araştırmanın amacı, yapısökümcü bir analizle filmdeki cinsiyet rollerinin nasıl dağıtıldığına göz atmaktır. Yapısökümcülük herhangi bir edebi eserin veya medya eserinin eleştirel okunmasını veya izlenmesini geliştirir. Eleştirel analiz ve yansıtma yapısökümcülük sayesinde geliştirilebilir. Yapısökümcülük, kökenini Derrida'nın felsefesinden alır ve bir eserin farklı anlamlarını ortaya çıkarmak için yapısökümünü ele alır. İlgili alanyazında konuyla ilgili araştırmalar bulunmakla beraber, Stepford Kadınları filminin yapısökümcü bir bakış açısıyla analiz edilmesi konusunda alanyazında bir boşluk söz konusudur. Bu nedenle filmi anlamak, filmdeki cinsiyet rollerinin altındaki anlamların ortaya çıkarılmasını gerektirir. Bu makalenin amacı, filmdeki toplumsal cinsiyet rolleriyle ilgili temaların eleştirel bir analizi üzerinde çalışmaktır. Bu nedenle, yapısökümcü bir yaklaşımla eleştirel bir filmi değerlendirmek filmdeki eleştirel temaları geliştirip yeni temaların ortaya çıkmasını sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Eleştirel bakış, film analizi, Stepford Kadınları, yapısökümcü yaklaşım

Kaynakça

• Aker, H. (2022). Deconstruction In Film Analyses: Poststructuralism, Derrida And Cinema. Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 21 (1), p.3, 333-353. DOI: 10.20981/kaygi.1051530.
• Akter, S. (2021). “Re-reading Henrik Ibsen’s A Doll’s House: A Modern Feminist Perspective”, Vol. 2 No. 3 (2021): International Journal of English and Comparative Literary Studies.
• Calvani, M.(2017). “How Ibsen’s ‘A Doll’s House’ Helped Invent Feminism a Century Ago.
• Creed, B. (2002) “The cyberstar: digital pleasures and the end of the unconscious”, in Turner (ed) The Film Culture Reader, New York: Routledge, pp: 129-134.
• Czarniawska, B. & Eva G. (2008). “The (d)evolution of the cyberwoman?” Organization 15.5 (2008): 665-683. Electronic Journal Center.
• Derrida J. (1997). Grammatology. London: The johns hopkins university Press. Ed. Version. Translated by Gayatri Chakravorty Spivak. Baltimore and London. p.46
• Doanne, M. A. (2000) “Technophilia: technology, representation and the feminine” in the gendered cyborg: a reader kirkup, Gill Janes, Linda Woodward, Kath, Hovenden Fiona (eds) USA and Canada: Routledge Press, pp: 110-122.
• Elliott, J. (2008). “Stepford U.S.A.: second-wave feminism, domestic labor, and the representation of national time.” cultural critique, no. 70, 2008, pp. 32– 62. JSTOR. www.jstor.org/stable/25475486
• Erkoç S. (2013). Deconstruction of the self in Aldous Huxley’s island and John Fowles’ the Magus, The Institute of Social Sciences, Istanbul University,published MA thesis.
• Gee, J. (2012). Social linguistics and literacies: Ideology in discourses (4th ed.). New York, NY: Routledge.
• Güler, B. (2016). Derrida ve bağışlama: belleğin yapısökümü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.
• Hoult, E. (2011). A place free from compromise: Literary study and resilient learning. The Use of English, 68(1), 49-56.
• Irigaray, L. (1985). This Sex which is Not One, Catherine Porter trans. New York: Cornell University, 1985.
• Johnston, J. & Sears, C. (2011). An analysis of the technoscientific imaginary in the remake of the Stepford Wives. Wide Screen Vol. 3, No.1, June 2011. pp.6.
• Küçükhan G. (2020), Derrida ve Yapısöküm Anlam-Söylem-Haber, İstanbul, Arı-Sanat Yayıncılık, 3. Baskı, p.54.
• Liu, S. (2019). Using Science Fiction Films to Advance Critical Literacies for EFL Students in China, International Journal of Education & Literacy Studies, 7(3): p. 3.
• Oh, J. S. (2005). A Study of Kristeva and Irigaray's Critiques of Phallogocentrism: An Interdisciplinary Research of Feminism and Psychoanalysis. Cerebration Quarterly, p.3. Retrieved from https://digitalcommons.wcupa.edu/phil_facpub/1
• Özyol, L. (2012). Pygmalion myth in science-fiction cinema Stepford Wives, Blade Runner, Ghost in the shell. Graduate School of Social Sciences Film and Television, Bahçeşehir University, Published MA thesis.
• Richards K. M. (2020). Yeni Bir Bakışla Derrida, (Çev.: Zeynep Talay), Kolektif Yayıncılık, İkinci Basım, p. 18.
• Ruben, J. L. (2012). "Illusionary strength; an analysis of female empowerment in science fiction and horror films in fatal sttraction, aliens, and the Stepford Wives" Browse all Theses and Dissertations. "Illusionary Strength; An Analysis of Female Empowerment in Science Fic" by Jennifer Lynn Ruben (wright.edu)
• Saygın, T. (2010). “Yapısalcılıktan Postyapısalcılığa”. In this book: Ed. Armağan Öztürk. Postyapısalcılık. Ankara: Phoenix Yayınları, School Students’ Listening and Reading Comprehension Levels with Regard to Text Types.
• Silver, A. K. (2002). “The cyborg mystique: ‘The Stepford Wives’ and second wave feminism.” Women's Studies Quarterly, vol. 30, no. 1/2, 2002, pp. 60–76.
• Turaç, M., Yıldırım, N. (2021). An educational fiction of the future adhering to science fiction movies. International Online Journal of Education and Teaching (IOJET), 8(4). 2618-2635.
• Türkmen, H., (2010). İnformal (Sınıf-Dışı) fen bilgisi eğitimine tarihsel bakış ve eğitimimize entegrasyonu, Çukurova University Journal of Faculty of Education, 3(39), 46-59.
• Yakar, H. G. İ. (2013). Sinema filmlerinin eğitim amaçlı kullanımı: Tarihsel bir değerlendirme. Journal of Hasan Ali Yücel Faculty of Education, 19(1), 21-36.
• Yanmaz, P. (2011). Turizm tanıtımında sinemanın rolü. e-gifder, 2, 112-139.