Muhasebe Meslek Mensuplarında Tükenmişlik Sendromu Üzerine Bir Araştırma

Year 2010, Volume: 12 Issue: 3, 97 - 116, 01.09.2010

Prof. Dr. Zeki Doğan Elif Hilal Nazlıoğlu

Abstract

Bu çalışmanın amacı, muhasebe meslek mensuplarının tükenmişlik sendromu yaşayıp-yaşamadıklarını incelemek ve eğer yaşıyorlarsa bunun boyutunu araştırmaktır. Bunun için Kayseri ilinde faaliyet gösteren muhasebe meslek mensuplarının tükenmişlik düzeylerinin ölçümüne ve tükenmişliğin alt boyutlarında nedensellik ilişkilerinin yönünün tespitine ilişkin bir anket çalışması yapılmıştır. Elde edilen verilerden hareketle ilk olarak Maslach Tükenmişlik Ölçeği hesaplanmış ve daha sonra nedensellik testi yapılmıştır. Bulgular, Kayseri ilinde faaliyet gösteren muhasebe meslek mensuplarında tükenmişliğin olduğunu ve boyutlarının orta düzeyde olduğunu göstermektedir. Nedensellik testi ise, tükenmişlik sendromunun alt boyutları olan duygusal tükenme ve duyarsızlaşma arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi olduğunu, aksine duygusal tükenme ve duyarsızlaşma alt boyutları ile kişisel başarı alt boyutu arasında nedensellik ilişkisi olmadığını göstermektedir

Keywords

Anahtar Kelimeler: Tükenmişlik sendromu, muhasebe meslek mensupları

A Research On Burnout Syndrome In Accounting Employees

Abstract

The purpose of this study is to investigate whether or not accounting employees face to burnout syndrome and to measure to what extend its degree if the face to the burnout syndrome. To this end, we implement a survey to accounting employees in Kayseri in order to measure the burnout syndrome and to investigate the causal relationships among the sub-groups of the burnout syndrome. Based on the data obtained from the survey, we first calculate the Maslach Burnout Syndrome Scale and then conduct the causality test. Findings indicate that the accounting employees in Kayseri face to the burnout syndrome and that the degree of the burnout syndrome is at medium scale. The causality analysis implies that while there is bi-directional causality between emotional exhaustion and depersonalization, there is no causal linkage either between personal accomplishment and emotional exhaustion or between personal accomplishment and depersonalization.

Keywords

Key Words: Burnout Syndrome, Accounting Employees

References

• AĞAOĞLU, E., M. CEYLAN, E. KASIM ve T. MADDEN (2004), “Araştırma Görev- lilerinin Kendi Tükenmişlik Düzeyle- rine İlişkin Görüşleri”, Malatya: XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı.
• AKÇAMETE, G., KANER, S. ve SUCU- OĞLU, B. (2001), Öğretmenlerde Tü- kenmişlik İş Doyumu ve Kişilik, Nobel Yayın Dağıtım, 1. Basım, Kasım, An- kara.
• AKTUĞ, İ.Y., SUSUR, A., KESKİN, S., BALCI, Y. ve SEBER, G. (2006), “Os- mangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Çalışan Hekimlerde Tükenmişlik Dü- zeyleri”, Osmangazi Tıp Dergisi, 28(2), 91-101.
• AVŞAROĞLU, S., DENİZ, M. E. ve KAH- RAMAN, A. (2005), “Teknik Öğretmen- lerde Yaşam Doyumu İş Doyumu ve Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İn- celenmesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 14, 115- 129.
• AYDIN, K. (2004), Beden Eğitimi Öğretmen- lerinin Tükenmişlik Düzeyleri ve Tü- kenmişliği Etkileyen Bazı Faktörlerin İncelenmesi Aksaray İli Örneği, Yayın- lanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı, Ankara.
• BASIM, H. N. ve ŞEŞEN, H. (2006), “Mesleki Tükenmişlikte Bazı Demografik Değiş- kenlerin Etkisi: Kamu’da Bir Araş- tırma” Ege Akademik Bakış Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 2,15-23.
• BUDAK, G. ve SÜRGEVİL, O. (2005), “Tü- kenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine İlişkin Akademik Personel Üzerinde Bir Uy- gulama.”, Dokuz Eylül Üniversitesi İk- tisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:20, Sayı:2, 95-108.
• CEMALOĞLU, N. ve ŞAHİN, D.E. (2007), “Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeyle- rinin Farklı Değişkenlere Göre İncelen- mesi”, Kastamunu Eğitim Dergisi, Cilt:15, Sayı: 2, 465-484.
• ÇAM O. (1991), Hemşirelerde Tükenmişlik Sendromunun Araştırılması, Yayınlan- mamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Programı, İzmir.
• ÇAN, E., TOPBAŞ, M., YAVUZYILMAZ, A., ÇAN, G. ve ÖZGÜN, Ş. (2006), “Kara- deniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Görevlisi Hekimlerin Tüken- mişlik Sendromu İle İş Doyumu Dü- zeyleri ve İlişkili Faktörler.” Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi, Cilt:23, No.1, 17-24.
• EREN, V. ve DURNA, U. (2006), “Üç Bo- yutlu Bir Yaklaşım Olarak Örgütsel Tü- kenme”, Selçuk Üniversitesi Karaman İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Sayı:10, Yıl:9, Haziran, 40-51.
• EROL, A., SARIÇİÇEK, A., GÜLSEREN, Ş. (2007), “Asistan Hekimlerde Tükenmiş- lik: İş Doyumu ve Depresyonla İlişkisi”, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8, 241-247.
• FREUDENBERGER, H. J. (1974), “Staff Bur- nout”, Journal of Social Issues, 30, 159- 165.
• GÜDÜK, M., EROL, Ş., YAĞCIBULUT, Ö., UĞUR, Z., ÖZVARIŞ, Ş. B. ve ASLAN, D. (2005), “Ankara’da Bir Tıp Fakülte- si’nde Okuyan Son Sınıf Öğrencilerde Tükenmişlik Sendromu”, STED, Cilt:14, Sayı: 8.
• GENÇAY, Ö. A. (2007), “Beden Eğitimi Öğ- retmenlerinin İş Doyumu ve Mesleki Tükenmişliklerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt: 1, No: 2, 765–780.
• IZGAR, H. (2001), Okul Yöneticilerinde Tü- kenmişlik, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• KURÇER, M. A. (2005), “Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Hekimlerinin İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeyleri” Harran Üni- versitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2(3): 10- 15.
• MASLACH, C. ve ZIMBARDO, P. G. (1982), Burnout – The Cost of Caring, Prentice Hall, Inc., Englewood Cliffs, New Jer- sey.
• MASLACH, C., SCHAUFELI, W.B. ve LEI- TER M.P. (2001), “Job Burnout”Annual Rewiev of Psychology, Vol: 52, 397-422.
• ÖZDEMİR, A. K., ÖZDEMİR, D., SÜMER, H., KILIÇ, E. ve ÖZTÜRK, M. (2003), “Cumhuriyet Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Akademik Personelinde Tü- kenmişlik Ölçeğinin Üç Yıllık Arayla Değerlendirilmesi.” Cumhuriyet Üni- versitesi Diş Hekimliği Fakültesi Der- gisi, 6(1), 14-18.
• TÜMKAYA, S. (1999), “Akademik Tüken- mişlik Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçer- lik ve Güvenilirlik Çalışması”, Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kon- gresi, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fa- kültesi, Ankara.
• ÜNAL, S., KARLIDAĞ, R. ve YOLĞLU, S. (2001), “Hekimlerde Tükenmişlik ve İş Doyumu Düzeylerinin Yaşam Doyumu Düzeyleri ile İlişkisi”, Klinik Psikiyatri, 4, 113-118.
• WRIGHT, T. ve DOUGLASS G. B. (1997), “The Contribution of Burnout to Work Performance”, Journal of Organizatio- nal Behavior”, 18, 491-499.