ZİYA GÖKALP’İ DİN SOSYOLOJİSİ AÇISINDAN ANLAMAK

Year 2017, Volume: 12 Issue: 1, 73 - 87, 20.06.2017

İbrahim Yenen

Abstract

Gökalp’in toplum çözümlemeleri “örf, hars ve
mefkure” olmak üzere üç esas kavram çerçevesinde şekillenmiştir. İlim ve dini
ayrılmaz bir bütün olarak değerlendiren Gökalp’e göre din, ilmin insanda boş
bıraktığı vicdanı hayatı tamamlamaktadır. İslamiyet’ten önce Türklerin dininin
toyonizm olduğunu belirterek eski Türklerin dininin sabit özellikler
göstermediğini ve toplumsal yapının değişmesiyle dinin de değiştiğini
belirtmektedir. İşlevsel din anlamda Gökalp’in teklifi, “modern bir İslam
Türklüğü” oluşturmaktır. “Dini Türkçülük” en genel anlamda “din kitapları,
hutbe ve vaazların” Türkçe olması anlamına gelmektedir. Dini hayatı anlamak
için sosyal bilim ve fıkıh biliminin bir araya gelmesiyle oluşacak “ilmi
ictimai fıkıh”ı teorik ve metodolojik bir zemin olarak teklif etmektedir.
Sosyal yapı içerisinde din, devlet, eğitim, hukuk ve sanat gibi diğer toplumsal
süreçlerden bağımsız bir şekilde kendi alanında temayüz etmelidir.

Keywords

Ziya Gökalp, Din Sosyolojisi, İlmi İctimai fıkıh, İslamlaşmak, Dini Türkçülük

References

• -