GÜNÜMÜZ TÜRK DİN SOSYOLOJİSİNE İBN HALDUNCU BİR KATKI: 15 TEMMUZ DARBE GİRİŞİMİ

Year 2017, Volume: 12 Issue: 1, 163 - 181, 20.06.2017

H. Şule Albayrak

Abstract

Bu makale, Türkiye sosyal bilimler sahasında bir İbn Halduncu yaklaşımın imkânını
sorgulama denemesi olarak günümüz meseleleri içinde din-siyaset ilişkilerine
işaret eden bir konuyu İbn Haldun yaklaşımıyla değerlendirmeyi amaçlamaktadır.
Çalışmamız öncelikle İbn Haldun düşüncesinin tarihi seyir içinde Türk düşünce
dünyasındaki katkılarına yer verecek; ardından İbn Haldun düşüncesinin temel
kavramlarına değinecek ve son olarak 15 Temmuz 2017’deki darbe girişimi ve bu
girişimi gerçekleştiren Gülen örgütünün (FETÖ) İbn Haldun perspektifinden bir
çözümleme denemesini ortaya koyacaktır. Çalışmada İbn Haldun’un Mukaddime adlı eserindeki görüşlerden
yola çıkarak Gülen örgütünün dini bir hareket olmaktan ziyade egemenlik arzusundaki
siyasi amaçları olan mehdici bir hareket olduğu iddia edilecektir. Ayrıca İbn
Haldun’un asabiyet kavramını temel alarak, on yıllar içinde geliştirilen grup
içi asabiyetin örgüt liderliğince ve mensuplarınca hatalı şekilde gerçekte
olduğundan daha güçlü şekilde değerlendirildiği ve bu durumun FETÖ’nün darbe
girişimine kalkışmasına yol açtığı iddia edilecektir. Son olarak, 249 kişinin
ölümü ve iki binden fazla vatandaşın yaralanmasıyla sonuçlanan söz konusu
girişiminin başarısızlığa uğraması, örgüt asabiyeti karşısında çok daha güçlü
bir asabiyet olarak darbe girişimi gecesinde askerlere karşı duran ve
sonrasında meydanlarda nöbet tutan toplumun asabiyetinin devreye girmesiyle
açıklanacaktır.

Keywords

FETÖ, Gülen Hareketi, İbn Haldun, Asabiyet, Dayanışma, Darbe

References

• -